Mensenrechten en de strijd tegen het coronavirus
De coronapandemie grijpt diep in op de levens van mensen wereldwijd. Regeringen nemen uiteraard vergaande maatregelen om mensen te beschermen.
Juist ook de mensen die extra kwetsbaar zijn, zoals ouderen, chronisch zieken, dak- en thuislozen, migranten, asielzoekers en – niet in de laatste plaats – medisch personeel dat vooraan staat bij de bestrijding van de coronacrisis. Zowel in eigen land als elders in de wereld moeten zij beschermd worden.
Wij gaan door
Voor Amnesty is het in deze verwarrende tijden noodzaak haar werk voort te zetten. Dit betekent dat we regeringen en bedrijven die mensenrechten schenden, blijven aanspreken.
De maatregelen die regeringen nemen, betekenen een flinke inperking van onze vrijheden. Maar ze zijn nodig om het recht op gezondheid en het recht op leven zo goed mogelijk te beschermen.
We zien er wel op toe dat regeringen de huidige coronapandemie niet aangrijpen om onnodig mensenrechten tijdelijk in te trekken. Ook houden we in de gaten of regeringen ervoor zorgen dat hun burgers toegang krijgen tot gezondheidszorg.
Wil je meer weten over de gevolgen van het coronavirus op de naleving van de mensenrechten? Lees dan ons uitgebreide coronadossier.
Lees hier het laatste nieuws van Amnesty over de coronacrisis en de gevolgen voor de mensenrechten.
Rusland pakt arts op die aanpak coronacrisis bekritiseerde
In Rusland werd Anastasia Vasilyeva, arts en leider van een vakbond voor medisch personeel, op gewelddadige wijze gearresteerd. Ze had haar twijfels geuit over de aanpak van de coronacrisis door de Russische autoriteiten. Op 3 maart werd bekend dat Vasilyeva weer is vrijgelaten en een boete kreeg van 8.000 roebel, omgerekend 10 euro. Amnesty blijft haar situatie in de gaten houden.
Sri Lanka: begrafenisrituelen van religieuze minderheden moeten worden gerespecteerd
De autoriteiten van Sri Lanka moeten de rechten waarborgen van religieuze minderheden op het gebied van rituelen omtrent begrafenis of crematie. Religieuze minderheden moeten afscheid kunnen nemen van hun dierbaren overeenkomstig hun tradities, mits dit mogelijk is onder de huidige beperkingen als gevolg van de coronacrisis.
Digitale surveillance in de strijd tegen corona: alleen met respect voor mensenrechten
Wereldwijd maken regeringen steeds meer gebruik van digitale surveillance om de coronacrisis het hoofd te bieden. Omdat daar ook risico’s aan kleven, hebben Amnesty International en andere ngo’s een lijst met strikte maatregelen opgesteld. Daaraan moet voldaan worden om mensenrechten te waarborgen en te voorkomen dat deze surveillance te ver gaat.
Asielzoekers en migranten gedood en mishandeld aan Grieks-Turkse grens
Griekse grenstroepen hebben met scherp geschoten en traangas afgevuurd op asielzoekers en migranten aan de Grieks-Turkse grens. Hierbij zijn ten minste twee mannen gedood en raakte een vrouw vermist. Dit gebeurde nadat de Turkse autoriteiten de migranten en asielzoekers onder valse voorwendselen aanmoedigden om naar Griekenland te reizen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Amnesty International.
Filipijnse president tegen politie: ‘schiet ze dood’
Curaçao moet mensen uit vreemdelingendetentie vrijlaten
Veel regeringen in Midden- en Zuid-Amerika zetten asielzoekers en migranten vast in vreemdelingendetentie. Zo ook op Curaçao. Mensen zitten daar onder slechte hygiënische en onveilige omstandigheden vast. Dit druist in tegen internationale mensenrechten en de huidige gezondheidsrichtlijnen in de coronacrisis.
Oproep maatschappelijke organisaties om geen misbruik te maken van surveillancetechnologie
Peru moet nieuwe wet over bescherming politie intrekken
Niger: journalist vrij die gevangenzat vanwege bericht over corona
Op 26 maart is in Niger journalist Mamane Kaka Touda vrijgelaten. Hij zat sinds 5 maart gevangen nadat hij een bericht op sociale media publiceerde over een mogelijke coronabesmetting op de spoedeisende hulp van een ziekenhuis in de hoofdstad van Niger. Hij was aangeklaagd voor het verspreiden van informatie die de openbare orde verstoort.
Syrië, laat kwetsbare gevangenen vrij en beperk zo verspreiding van het coronavirus
De Syrische autoriteiten moeten voorkomen dat het coronavirus zich verspreidt in gevangenissen, detentiecentra en militaire ziekenhuizen. Hiervoor moeten ze meewerken met de VN en humanitaire organisaties. Gevangenen en gedetineerden lopen het risico om het virus op te lopen, omdat zij vastgehouden worden in overbevolkte en onhygiënische omstandigheden, zonder toegang tot schoon water.
Rusland, bescherm half miljoen gevangenen tegen coronavirus
Amnesty International roept de Russische autoriteiten op vergaande maatregelen te nemen om verspreiding van het coronavirus onder gevangenen en gedetineerden tegen te gaan. In het land worden 519.600 mensen gevangengehouden. Van hen zijn zeker 9.000 mensen ouder dan 60 jaar van wie velen een slechte gezondheid hebben.
Hongarije neemt wet aan die regering onbeperkte macht geeft
Vandaag stemde het Hongaarse parlement in met een nieuwe wet die de regering in staat stelt per decreet te regeren zonder controle door het parlement. Het parlement is hiermee buitenspel gezet. De regering kan zelf besluiten hoe lang de noodtoestand, die eerder deze maand werd afgekondigd, mag voortduren. Ook hoeft er geen periodieke toetsing te komen over het voortduren van de noodtoestand.
Turkije, laat journalisten en verdedigers mensenrechten onmiddellijk vrij
Vanwege grote zorgen over de verspreiding van het coronavirus, versnelt de Turkse regering de afhandeling van een wet om naar verluidt zo’n 100.000 gevangenen vrij te laten. Amnesty International is blij met deze stap. In een gezamenlijke verklaring roepen 27 mensenrechtenorganisaties de Turkse autoriteiten op om ook journalisten, mensenrechtenverdedigers en anderen die zijn vastgezet alleen omdat ze gebruikmaakten van hun mensenrechten, onmiddellijk en onvoorwaardelijk vrij te laten.
Cambodja: detentiecentra tijdbom voor coronavirus, nieuwe arrestaties vanwege ‘nepnieuws’
In plaats van het aanpakken van de overvolle detentiecentra, gebruiken de Cambodjaanse autoriteiten de corona-uitbraak als een excuus om critici van de regeringen nog steviger aan te pakken. De gevangenissen en drugscentra zijn in Cambodja overvol en voldoen niet aan de meest elementaire gezondheidseisen, waardoor ze een tikkende tijdbom zijn voor het land.
Besluit Bosnië om duizenden migranten in een kamp op te sluiten is onmenselijk
Regering Hongarije moet geen onbeperkte macht krijgen door nieuwe coronawet
Zuid-Azië: bescherm mensen die extra risico lopen door het coronavirus
President Bolsonaro van Brazilië, het recht op gezondheid is een fundamenteel mensenrecht
In een televisietoespraak op dinsdag 24 maart noemde de Braziliaanse president Jair Bolsonaro de angst voor het coronavirus ‘hysterisch’ en deed hij besmetting met het coronavirus af als een ‘griepje’. De president wil dat de gouverneurs van de deelstaten in zijn land de coronamaatregelen die ze troffen weer terugdraaien. Amnesty International wijst president Bolsonaro erop dat het recht op gezondheid en het recht op leven fundamentele mensenrechten zijn.
Coronapandemie geeft staten in VS niet het recht om toegang tot abortus te beperken
Leiders van de G20, bescherm mensen die het grootste risico lopen tijdens coronapandemie
Verzoek klokkenluider Assange om vrijlating op borg toont kwetsbaarheid gevangenen
Op 26 maart behandelt de rechtbank het verzoek van Julian Assange om op borgtocht te worden vrijgelaten. De medeoprichter van klokkenluiderswebsite WikiLeaks zit in een Britse gevangenis omdat de Verenigde Staten om zijn uitlevering hebben gevraagd.
‘In het licht van de coronacrisis zouden de Britse autoriteiten moeten overwegen om enkele gevangenen vrij te laten, met name mensen die extra kwetsbaar zijn. Het verzoek van Julian Assange moet dan ook serieus onderzocht worden,’ zegt Massimo Moratti van Amnesty International. ‘Voor mensen met onderliggende medische problemen en ouderen die geen gevaar vormen voor de samenleving, zou onmiddellijk gekeken moeten worden naar alternatieven voor hun detentie. Ook zou gekeken moeten worden of mensen die in voorarrest zitten, kunnen worden vrijgelaten.’
Zorg voor gevangenen
De staat is verantwoordelijk voor de medische zorg voor gevangenen. Voor hen zouden dezelfde standaarden voor medische zorg moeten gelden als voor iedereen in de samenleving, ook als het gaat om het testen op besmetting met het coronavirus Covid-19, het voorkomen en behandelen van een besmetting.
Mogelijke oorlogsmisdrijven VS
Julian Assange, de oprichter van klokkenluiderswebsite Wikileaks, wordt in de VS aangeklaagd voor onder meer spionage. Hij openbaarde in 2010 geheime documenten en onthulde mogelijke oorlogsmisdrijven door het Amerikaanse leger in Irak en Afghanistan. De Amerikaanse overheid wil Assange koste wat kost straffen.
Lees meer over Amnesty’s standpunt over de uitlevering van Assange.
Mensenrechten cruciaal in strijd tegen Covid-19
Door de wereldwijde coronacrisis staan overheden voor enorme uitdagingen en moeilijke keuzes bij het bestrijden van de ziekte. Daarbij staat het recht op gezondheid uiteraard voorop, maar als de crisis iets duidelijk maakt is het wel hoe belangrijk goed bestuur en respect voor mensenrechten zijn in deze situaties. De pandemie laat enerzijds indrukwekkende inspanningen zien van autoriteiten, medici en hulpverleners, maar legt ook veel onmacht en onwil bloot.
Column van Nicole Sprokel, senior medewerker Politieke Zaken van Amnesty International.
Colombia, neem maatregelen om gevangenen te beschermen tegen coronavirus
Britse overheid krijgt ongekend veel macht met nieuwe corona-noodwet
Hongarije: regering Orbán wil voor onbepaalde tijd per decreet regeren
In reactie op de coronapandemie besloot de Hongaarse regering op 20 maart een wetsvoorstel in te dienen, de ‘Wet op de bescherming tegen het coronavirus’. De wet moet de regering in staat te stellen het land voor onbepaalde tijd per decreet te regeren. Als het wetsvoorstel wordt aangenomen, beoordeelt alleen de regering, en niet het parlement, of de noodtoestand blijft voortduren.
Hoe het coronavirus mensenrechten in gevaar brengt
Toen de Chinese arts en klokkenluider Li Wenliang aan het coronavirus overleed, werd op tragische wijze duidelijk hoe de Chinese overheid het delen van cruciale informatie tegenhoudt en zo het recht op vrije meningsuiting onderdrukt. Li Wenliang was een van de eerste artsen die voor het virus waarschuwde, waarna hij zelf besmet raakte. Ook op andere manieren komen mensenrechten in de knel door de uitbraak van het virus.
Mensenrechten in een noodsituatie
Sommige vergaande maatregelen om besmetting met het coronavirus tegen te gaan, betekenen een flinke inperking van onze vrijheden. Sommige rechten kunnen tijdelijk zelfs verboden worden, zoals het recht om te demonstreren. Overheden leggen die beperkingen, zoals het sluiten van scholen en horecagelegenheden en het verbieden van bijeenkomsten, juist op om het recht op gezondheid en het recht op leven zo goed mogelijk te beschermen.
Letland schort verplichtingen EVRM op
Als eerste Europees land dat vanwege het coronavirus de noodtoestand heeft uitgeroepen, heeft Letland laten weten dat het bepaalde mensenrechten uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) tijdelijk opschort. Het gaat om het recht op privéleven, het recht om te demonstreren en bijeen te komen, het recht op onderwijs en de bewegingsvrijheid.
Niet in strijd met EVRM
Wat Letland doet, is niet in strijd met het EVRM. In artikel 15, over afwijking van het verdrag in geval van de noodtoestand, staat: ‘Elke Hoge Verdragsluitende Partij die gebruikmaakt van dit recht om af te wijken, moet de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa volledig op de hoogte houden van de genomen maatregelen en van de beweegredenen daarvoor. Zij moet de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa eveneens in kennis stellen van de datum waarop deze maatregelen hebben opgehouden van kracht te zijn en de bepalingen van het Verdrag opnieuw volledig worden toegepast.’
Letland heeft kortom het recht om af te wijken van zijn verplichtingen zoals die in het EVRM zijn vastgelegd en heeft zich aan de meldplicht hiervoor gehouden. Maar de Letse aankondiging enkele EVRM-verplichtingen op te schorten, betekent geenszins dat in Letland tijdens de noodsituatie alle mensenrechten niet meer gelden.
Brief aan ministers over gevolgen van maatregelen tegen het coronavirus voor vreemdelingendetentie en -opvang in Nederland
Qatar: arbeidsmigranten lopen door opsluiting groot gevaar op coronabesmetting
Jammu en Kashmir, geef mensen weer volledige toegang tot internet
Regering Trump misbruikt pandemie om asielzoekers te weren
Volgens berichten in The New York Times is de regering-Trump van plan nieuwe regels in te stellen waarmee asielzoekers kunnen worden teruggestuurd die Amerika bij de grens aan Mexico proberen binnen te komen. Dit zou nodig zijn om de verdere verspreiding van het coronavirus Covid-19 tegen te gaan.
Uitzetting Amerikaanse journalisten door China aanval op persvrijheid
De uitzetting van journalisten die in China werkten voor drie grote Amerikaanse kranten is een grove schending van het recht op persvrijheid. Juist in tijden waarin het belangrijk is om toegang te hebben tot betrouwbare en onafhankelijke informatie, wordt deze journalisten het werk onmogelijk gemaakt. De journalisten deden ook diepgaande onderzoek naar de corona-uitbraak in Wuhan.
Iran: Nazanin Zaghari-Ratcliffe tijdelijk vrij vanwege corona
De Brits-Iraanse hulpmedewerker Nazanin Zaghari-Ratcliffe is voor twee weken uit de Iraanse gevangenis vrijgelaten. Haar tijdelijke verlof heeft te maken met het corona-virus en de angst dat Zaghari-Ratcliffe mogelijk ook besmet is. Iran heeft de afgelopen dagen tienduizenden gevangenen vrijgelaten.
Niger: journalist opgepakt na bericht over corona
Journalist Mamane Kaka Touda publiceerde een bericht op sociale media over een mogelijke besmetting met het coronavirus op de spoedeisende hulp van een ziekenhuis in de hoofdstad van Niger. Nog dezelfde dag werd hij opgepakt. Hij is aangeklaagd voor het verspreiden van informatie die de openbare orde verstoort. Touda is naast journalist ook mensenrechtenverdediger en lid van de mensenrechtenorganisatie Alternative Espaces Citoyens. Op de dag dat hij het bericht online plaatste, publiceerde het ziekenhuis een verklaring dat er geen sprake is van corona-besmettingen in het ziekenhuis. Een Italiaan was voor korte tijd uit voorzorg opgenomen. Uit een test zou blijken dat hij geen corona had. Tot op heden zijn er geen gevallen van besmetting met corona bekend in Niger.
