Een man loopt in een uitgedroogde rivierbedding in India, 2017

Wat heeft Amnesty met het klimaat te maken?

De link tussen klimaatverandering en mensenrechten

Miljoenen mensen lijden onder de effecten van extreme rampen als gevolg van klimaatverandering – van langdurige droogte in landen in Afrika tot tropische stormen in Zuidoost-Azië, het Caraïbisch gebied en de Stille Oceaan. Klimaatverandering is onlosmakelijk verbonden met mensenrechten, omdat klimaatverandering een verwoestend effect heeft op de leefomgeving en het welzijn van mensen. Staten hebben de plicht vanuit de mensenrechten om mensen te beschermen. Ook nemen door klimaatverandering armoede en ongelijkheid toe. Juist de mensen die het minst bijdragen aan de klimaatverandering worden het hardst getroffen.

De Filippijnse Marinel Sumoo Ubaldo was 16 jaar toen ze op heftige wijze te maken kreeg met de klimaatverandering. In november 2013 overleefde ze de orkaan Yolanda. Haar dorp werd volledig verwoest, maar de Filipijnse overheid liet de slachtoffers in de steek. Het ontbreekt de inwoners nog steeds aan voedsel, water, onderdak, elektriciteit en sanitaire voorzieningen. Marinel wil dat de wereld in actie komt tegen de klimaatverandering en de natuurrampen die daarmee gepaard gaan. Tijdens Amnesty’s wereldwijde Write for Rights-schrijfactie 2019 kwamen we in actie voor Marinel Sumoo Ubaldo (en anderen).

Somalische vluchtelingen in Dadaab-kamp in Kenia wachten op water, 2008

Welke mensenrechten zijn in gevaar?

Het recht op leven: door extreme weersomstandigheden en het negatieve effect op het verbouwen van voedsel worden miljoenen mensen op aarde bedreigd.

Het recht op gezondheid: klimaatverandering leidt tot een grotere kans op gezondheidsproblemen, een risico op ondervoeding door lagere voedselproductie en een toename van ziektes door besmet voedsel en water.

Het recht op onderdak: door extreem weer zoals overstromingen en bosbranden raken mensen dakloos. Droogte, erosie en een stijging van de zeespiegel bedreigen miljoenen mensen.

Het recht op water en sanitaire voorzieningen: meer dan 1 miljard mensen hebben geen toegang tot schoon drinkwater. Dit aantal zal door klimaatverandering toenemen.

Ambassador of Conscience Award

Amnesty’s jaarlijkse onderscheiding voor mensenrechtenactivisten ging in 2019 naar klimaatactivist Greta Thunberg uit Zweden. Deze scholier besloot iedere vrijdag te gaan spijbelen om de aandacht te vestigen op het milieu. Ze inspireerde daarmee miljoenen jongeren over de hele wereld. ‘Mensenrechten en de klimaatcrisis gaan hand in hand’, zegt Thunberg. ‘Klimaatverandering betekent dat mensen geen voedsel meer kunnen verbouwen en hun huizen en gezondheid worden bedreigd. Regeringen hebben de plicht om ons te beschermen, dus waarom doen ze niets om te voorkomen dat de klimaatverandering onze levens verwoest?’

Studenten en leerlingen doen mee aan de klimaatstaking in Londen.

Wat wil Amnesty?

Amnesty wil dat echte oplossingen voor het klimaatprobleem mensen en mensenrechten als uitgangspunt hebben. Amnesty wil dat mensen in een veilige en gezonde omgeving kunnen leven, waar mensenrechten vóór de winst van grote bedrijven komen. Amnesty wil dat regeringen wereldwijd meer maatregelen nemen om klimaatverandering tegen te gaan en om dit te doen in overeenstemming met mensenrechten. Mensen die het meest worden getroffen door klimaatverandering – zoals jongeren, armen en inheemse bevolkingsgroepen – moeten hierbij worden betrokken. Daarnaast ziet Amnesty ook een belangrijke rol voor het (internationale) bedrijfsleven weggelegd. Want een handjevol machtige multinationals en regeringen houden échte klimaatactie nu tegen.

Een inheemse man patrouilleert in de Amazone om illegale landroof te voorkomen

Wat doet Amnesty?

Amnesty roept overheden en bedrijven op om de handen ineen te slaan en grote stappen te nemen met mensenrechten als uitgangspunt. In september 2019 organiseerde Amnesty daarom samen met onder meer Greenpeace en de Verenigde Naties de ‘People’s Summit on Climate, Rights and Human Survival’ in New York om verdere stappen te bespreken. Dit was de eerste wereldwijde bijeenkomst over klimaatverandering en mensenrechten. Amnesty voert actie voor activisten en inheemse bevolkingen die opkomen voor hun leefomgeving en het klimaat.