Welke resultaten boekt Amnesty's onderzoeksteam?
Overal ter wereld zijn gewapende conflicten. Het is belangrijk om ter plekke moorden, verkrachtingen, ontvoeringen en bombardementen te documenteren voordat het bewijsmateriaal van deze schendingen verdwijnt door de chaos van een oorlog. Dat doet Amnesty’s Crisis Response Team. Amnesty brengt het bewijsmateriaal wereldwijd onder de aandacht en confronteert regeringsleiders en verantwoordelijken ermee. Zo proberen we te voorkomen dat deze schendingen zich herhalen. Dit werk is van levensbelang omdat we uit de geschiedenis een belangrijke les kunnen leren: als iemand eenmaal straffeloos wreedheden begaat, zal hij hiermee doorgaan. Op deze pagina lees je meer over het werk van het Crisis Response Team.
Het Crisis Response Team doet onderzoek ter plekke en maakt daarnaast gebruik van andere onderzoeksmethoden. Het Crisis Evidence Lab onderzoekt open bronnen, zoals video’s op sociale media. Op het Decoders-platform helpen vrijwilligers over de hele wereld bij het onderzoeken van beelden en andere documenten. Ruim 3.000 vrijwilligers uit 124 landen legden bijvoorbeeld de vernietigende gevolgen van Amerikaanse bombardementen in de Syrische stad Raqqa vast door satellietbeelden die op verschillende momenten zijn gemaakt met elkaar te vergelijken. Het communiceren over bewijsmateriaal van schendingen van mensenrechten is enorm belangrijk om nieuwe schendingen te voorkomen. Een paar voorbeelden.
Op 17 maart 2020 publiceerde Amnesty een 3D-reconstructie van het harde politieoptreden tegen demonstranten in Bagdad, Irak. In oktober 2019 werd daar en elders in Zuid-Irak massaal geprotesteerd. Amnesty’s Crisis Evidence Lab onderzocht met open bronnen, zoals video’s op sociale media en luchtfoto’s, het hardhandige politieoptreden. Ook werden het merk en de herkomst van de gebruikte traangasgranaten geïdentificeerd. Daarna liet het onderzoeksteam een driedimensionale reconstructie bouwen om te laten zien hoe de veiligheidstroepen deze granaten opzettelijk gebruikten om demonstranten te doden en verminken. Amnesty riep de Iraakse autoriteiten op te stoppen met het misbruiken van traangas.
Op 1 april 2020 presenteerde Amnesty nieuw bewijs dat in Somalië burgers slachtoffer werden van Amerikaanse luchtaanvallen in de strijd tegen de gewapende groepering Al-Shabaab. In totaal onderzocht het crisisonderzoeksteam in het door Al-Shabaab gecontroleerde deel van Somalië negen bombardementen waarbij 21 burgers werden gedood en 11 mensen gewond raakten. Na Amnesty’s publicatie besloten de VS over burgerslachtoffers te rapporteren en openden zij een internetportaal waarop families de namen kunnen vermelden van burgers die volgens hen door Amerikaanse bombardementen werden gedood. Amnesty’s onderzoeksresultaten werden ook gebruikt in een documentaire over bombardementen in Somalië.
Tijdens bezoeken aan twaalf militaire bases verspreid over Zuid-Sudan, vonden Amnesty-onderzoekers bewijs voor recent geïmporteerde kleine wapens en munitie. Dat terwijl voor het land een wapenembargo geldt. Daarnaast ontdekten ze dat wapens illegaal werden verstopt voor inspecteurs en dat gepantserde voertuigen werden ingezet voor militaire doeleinden terwijl dat volgens de koopovereenkomsten niet mocht. De regering en de leiders van voormalige oppositiegroepen wisten internationale waarnemers zo bewust te misleiden. Omdat het wapenembargo op 31 mei 2020 zou verlopen, riep Amnesty de Verenigde Naties op het te verlengen en beter te handhaven. In juni verlengde de VN-Veiligheidsraad het wapenembargo met een jaar.
Op 19 mei 2020 riep Amnesty de Verenigde Naties en de Afrikaanse Unie op om de burgers in het Sudanese Darfur te blijven beschermen. Een besluit om de vredesmacht UNAMID terug te trekken, zou betekenen dat tienduizenden mensen in gevaar komen. In 2017 en 2018 brachten de VN (Verenigde Naties) en de AU (Afrikaanse Unie) het aantal vredestroepen al sterk terug en werd het merendeel van hun hoofdkwartieren gesloten. De focus kwam toen te liggen op de bescherming van burgers in de Jebel Marra-regio in Darfur. De AU en de VN overwogen om de laatste vredestroepen in juni 2020 terug te trekken, maar verlengden het mandaat in juli 2020.
In ‘We dried our tears’: Addressing the toll on children of Northeast Nigeria’s conflict roept Amnesty de regering van Nigeria op een hele generatie kinderen in het noordoosten van het land te beschermen. Het Crisis Team sprak met ruim 230 mensen, onder wie 119 mensen die nog kind waren toen ze slachtoffer werden van Boko Haram, het Nigeriaanse leger of beide. Boko Haram ontvoert kinderen, maakt ze tot kindsoldaat en dwingt meisjes te trouwen. Kinderen die weten te ontsnappen, krijgen te maken met schendingen gepleegd door het Nigeriaanse leger. Na de lancering van het rapport ging in Nigeria een campagne van start om hulp voor de kinderen te realiseren.
Op 11 juni 2020 lanceerde Amnesty de interactieve website Tear Gas: An investigation, waarop te zien is wat de gevaren zijn van traangas en hoe de politie er wereldwijd misbruik van maakt. Door misbruik van traangas raakten mensen ernstig gewond of stierven zelfs. Voor de website werden 500 video’s van het misbruik van traangas in 22 landen geverifieerd. Meer dan 80 video’s staan op de website om te laten zien op welke manieren traangas wordt misbruikt. Bij nieuwe incidenten, wordt de site bijgewerkt. In een video worden de gevaren van traangas toegelicht. De site kreeg veel bijval, onder meer van drie speciale VN-rapporteurs.
Na de dood van George Floyd op 20 mei 2020 werd er in Amerika massaal gedemonstreerd tegen racisme en discriminatie. De politie trad hard op tegen de demonstranten. Om het politiegeweld te inventariseren en te verifiëren lanceerde Amnesty International op 23 juni 2020 een interactieve kaart. De kaart toont 125 gevallen van politiegeweld in 40 staten plus Washington DC tussen 26 mei en 5 juni 2020. Het Crisis Evidence Lab verzamelde bijna 500 video’s van protesten van sociale mediaplatforms, verifieerde de inhoud, bepaalde de locaties en liet een wapenadviseur de video’s analyseren. Het project kreeg veel media-aandacht en het ondersteunde Amnesty International USA in haar oproep om de politie te hervormen.
Op 30 juli 2020 verscheen het rapport Legacy of Terror: The Plight of Yezidi Child Survivors of ISIS over circa 2.000 Yezidi-kinderen die door Islamitische Staat (IS) zijn ontvoerd. In handen van IS zijn ze gemarteld, verkracht, gedwongen om te vechten, en maakten ze andere gruwelijke mensenrechtenschendingen mee. Amnesty-onderzoekers spraken met 54 Yezidi-kinderen en mensen van wie de kinderen de ontvoering overleefden. Daarnaast spraken zij 69 anderen, onder wie leden van lokale ngo’s, VN-functionarissen, artsen en psychologen. Amnesty roept organisaties als de UNHCR op om Yezidi-vrouwen en kinderen versneld in aanmerking te laten komen voor hervestiging zodat ze kunnen worden herenigd.