Malawi: discriminatie van mensen met albinisme

Mensen met albinisme hebben in heel wat landen te maken met diepgewortelde discriminatie. Als gevolg hiervan hebben ze niet dezelfde mogelijkheden voor onderwijs en gezondheidszorg als anderen.

Deze ongelijke behandeling wordt gevoed door bijgeloof en onjuiste informatie. Veel mensen geloven dat albinisme besmettelijk is. Ze denken dat de botten van mensen met albinisme goud bevatten. Anderen geloven dat albinisme wordt veroorzaakt door ontrouw, of dat het een straf van de goden is.

Malawi is een arm Afrikaans land, waar een groot deel van de plattelandsbevolking weinig onderwijs heeft gehad. Er leven tussen de 7 en 10 duizend mensen met albinisme. Veel mensen weten niet precies wat albinisme is. Ze denken dat mensen met albinisme geesten zijn, of een vloek van hun voorouders. ‘Buren en familie dachten dat mijn moeder een affaire met een witte priester had gehad’, vertelde een vrouw.

Lichaamsdelen zijn een fortuin waard

Omdat gedacht wordt dat lichaamsdelen van mensen met albinisme een fortuin waard zijn, lopen zij een groot risico om te worden vermoord. Sinds 2014 zijn volgens officiële cijfers meer dan 160 mensen ontvoerd of verminkt, van wie 22 mensen werden vermoord. Het werkelijke aantal ligt vermoedelijk een stuk hoger. Lichaamsdelen worden verkocht aan traditionele genezers om te worden gebruikt in drankjes die geluk en rijkdom zouden brengen.

Door straffeloosheid blijft discriminatie voortduren

De politie in Malawi heeft niet de vaardigheden en middelen om de misdrijven grondig te onderzoeken. Daarnaast vreest Amnesty dat sommige agenten dezelfde vooroordelen tegen mensen met albinisme hebben als de lokale bevolking en daarom de misdrijven niet aanpakken.

Strafzaken tegen verdachten van geweld tegen mensen met albinisme lopen vaak veel vertraging op. Gebrek aan geld en aan goed opgeleid personeel vormen de belangrijkste obstakels voor een vlotte afhandeling van misdrijven tegen mensen met albinisme. De meeste aanklagers zijn politieagenten die geen juridische opleiding hebben gevolgd.

Voor de verkiezingen in mei 2019 demonstreerden mensen met albinisme drie dagen lang om bescherming van de autoriteiten af te dwingen. Ook eisten ze dat er onderzoek wordt ingesteld naar het verhandelen van menselijke lichaamsdelen.

Wat doet Amnesty?

Amnesty roept de autoriteiten van Malawi op het juridische systeem te herzien zodat mensen met albinisme beter beschermd kunnen worden.

Amnesty voerde in 2016 tijdens de wereldwijde schrijfactie Write for Rights actie voor Annie Alfred uit Malawi en haar lotgenoten. Meer dan een half miljoen mensen schreven bieven en kaarten om op te roepen tot bescherming van mensen met albinisme. Inmiddels heeft de regering van Malawi afspraken gemaakt om misdaden tegen mensen met albinisme beter te onderzoeken en strenger te bestraffen. De Malawische organisatie voor mensen met albinisme (APAM) liet weten: ‘De morele steun van Amnesty heeft ons geholpen om vertrouwen te krijgen in onze strijd. De materialen van Write for Rights hebben geholpen om de levens te verbeteren van de slachtoffers en hun families.’

De politie deelt inmiddels alarmapparaatjes uit. Het geluid dat het alarm maakt als het wordt geactiveerd door iemand met albinisme die in gevaar is, waarschuwt anderen, zodat ze te hulp kunnen schieten.

Verder werden in 2019 vier mensen veroordeeld vanwege de moord op mensen met albinisme. Ze kregen de doodstraf, een straf waar Amnesty onder alle omstandigheden tegen is. Omdat Malawi een moratorium op de doodstraf heeft ingesteld, is de kans klein dat het vonnis wordt voltrokken.