Veelgestelde vragen over Pussy Riot

Op Facebook en Twitter staan veel reacties op het vonnis van Pussy Riot. Amnesty International krijgt ook vragen. Was het proces tegen de drie vrouwen bijvoorbeeld wel eerlijk? Of was hun veroordeling niet terecht? Ze hebben immers gelovigen beledigd… Hieronder een aantal antwoorden op veelgestelde vragen over de zaak van Pussy Riot.

De bandleden van Pussy Riot hebben het toch aan zichzelf te danken dat ze in de gevangenis zaten? Ze maken lelijke muziek en kwetsen de gevoelens van gelovigen.

De protesten van Pussy Riot waren vreedzaam. Dat hun boodschap voor sommige mensen als beledigend wordt ervaren, is geen gegronde reden om het recht op vrije meningsuiting te beperken. Hun optreden is geen criminele daad volgens het internationaal recht noch volgens het Russische strafrecht.

In het protestlied bekritiseerden de vrouwen van Pussy Riot president Poetin en de Russische Orthodoxe Kerk. Zij hebben echter niet opgeroepen tot geweld, haat of discriminatie tegen aanhangers van de kerk, tegen Poetin of Poetins politieke aanhangers.

Hoe zit het dan met vrijheid van religie?

Mensen zijn vrij om hun geloof te belijden, dat is een mensenrecht. Het recht op vrijheid van religie strekt zich niet zo ver uit dat religieuzen worden beschermd tegen belediging, kritiek of spot.

De verstoring in de Christus Verlosserkathedraal door het protestoptreden was minimaal. De vrouwen stonden enkele minuten later weer buiten. Toen ze werden gevraagd om te vertrekken, zijn de vrouwen weggegaan. Hierbij was geen sprake van geweld tegen gelovigen of vernieling aan de kerk. Het optreden was provocerend, maar het protest was geen ernstige bedreiging voor het uitoefenen van het geloof voor de aanwezigen in de kerk.

Het Europese Hof van de Rechten van de Mens heeft herhaaldelijk gesteld dat vrije meningsuiting ook geldt voor ideeën die beledigend of aanstootgevend zijn.

Kregen de drie bandleden van Pussy Riot een eerlijk proces?

Nee. Amnesty is van mening dat het proces niet eerlijk verlopen is. Er was geen sprake van een eerlijke kans voor de verdediging

Gedurende het hele onderzoek en de rechtszaak zaten de verdachten vast, een maatregel die alleen in hele speciale gevallen wordt toegepast.
De aanklager vroeg onafhankelijke experts om het liedje en het optreden te beoordelen. Pas bij de derde expert kwamen de conclusies overeen met het standpunt van de aanklager, namelijk dat het optreden strafrechtelijke overtredingen bevat. De eerste twee experts spraken dit tegen. Het vonnis was gedeeltelijk gebaseerd op de getuigenis van deze derde expert. Advocaten van de verdediging mochten de positie van deze derde expert niet ter discussie stellen van de rechter.

De vrouwen hadden weinig tijd om zich voor te bereiden op de rechtszaak, aldus hun advocaten. Sommige documenten zouden zonder de verdachten en hun advocaten zijn getekend.

De rechter weigerde de meeste getuigen te horendie door de verdediging werden aangedragen. Ook mochten de advocaten van Pussy Riot zelden vragen stellen aan de getuigen opgevoerd door de aanklager.

Voor de rechtbank werden demonstranten lastiggevallen die op vreedzame wijze voor de vrijlating van Pussy Riot protesteerden. Sommigen werden gearresteerd en mishandeld door politie. Tegenstanders van Pussy Riot kregen daarentegen de gelegenheid om ongehinderd te demonstreren.

Is Amnesty niet bezorgd dat alle internationale steun voor Pussy Riot juist resulteert in een harder optreden tegen kritische stemmen in het land?

De veroordeling van Pussy Riot en de internationale aandacht voor deze zaak heeft de oppositie in Rusland juist weer een boost gegeven om in actie te komen. Bovendien is alle aandacht voor het proces schadelijk voor Ruslands internationale imago en dat wil het Kremlin graag voorkomen.

Eén van de advocaten van Pussy Riot, Nikolay Polozov, vertelde Amnesty International dat er zonder alle internationale aandacht waarschijnlijk een gevangenisstraf van zeven jaar was geëist. Hij schatte dat de vrouwen dan een gevangenisstraf van vijf jaar hadden gekregen. Amnesty wil daarom druk op de Russische autoriteiten blijven uitoefenen om de drie veroordeelde bandleden vrij te laten.

In een brief uit detentie schrijft het bandlid Nadezhda Tolokonnikova dat ze iedereen wil bedanken voor hun steun. Ze zegt dat de leden van Pussy Riot blij zijn dat hun zaak zoveel mensen uit verschillende culturen met verschillende achtergronden heeft kunnen samenbrengen.

Wie zijn de leden van Pussy Riot eigenlijk?

Voor Amnesty is dat op dit moment niet het belangrijkst. Ze zijn op basis van de gebeurtenissen, het vonnis na een oneerlijk proces voor hun vreedzame protest tegen Poetin en de Russisch Orthodoxe kerk, vastgezet. Die feiten waren voldoende voor Amnesty International om hen als gewetensgevangenen te beschouwen.