Amnesty’s oproep
Qatar moet zijn wetten en praktijken in overeenstemming brengen met internationale normen voor de bescherming van de rechten van arbeidsmigranten. Daarom roept Amnesty International Qatar op om een groot aantal maatregelen te nemen.
Geef arbeidsmigranten wettelijke bescherming
- Zorg ervoor dat alle wettelijke hervormingen die tot dusver zijn aangekondigd volledig en effectief worden geïmplementeerd en gehandhaafd.
- Bouw voort op de afschaffing van de uitreisvergunning en het Geen-bezwaarcertificaat om de afhankelijkheid van arbeidsmigranten van hun werkgevers te verminderen. Dat kan onder meer door arbeidsmigranten toe te staan om hun eigen verblijfsvergunning en gezondheidskaart te verlengen wanneer dat nodig is.
- Stel ‘weglopen’ niet langer strafbaar (in Qatar wordt weglopen van een baan als een misdrijf beschouwd).
- Handhaaf het verbod op inbeslagname van paspoorten en bestraf werkgevers die dat wel doen.
Zorg voor loonbescherming
Zorg voor betaling van fatsoenlijke lonen en pak de schulden van de werknemers aan. Dit moet gebeuren door de volgende stappen te zetten:
- Implementeer het Systeem voor loonbescherming effectief en zorg dat huishoudelijk personeel hier ook onder valt.
- Implementeer het Steun- en Verzekeringsfonds voor Arbeiders systematisch en zorg ervoor dat dit fonds over voldoende middelen beschikt. Ook moet het fonds toegankelijk zijn voor alle werknemers die geen loon hebben ontvangen.
- Versterk de maatregelen om werknemers te beschermen tegen kwalijke wervingspraktijken.
- Verhoog het voorgestelde minimumloon voor arbeidsmigranten om ervoor te zorgen dat het toereikend is om de kosten van levensonderhoud te dekken.
- Verbeter de toegang van arbeidsmigranten tot de rechter en bespoedig het proces door het aantal Arbeidscomités uit te breiden en collectieve claims te aanvaarden.
Maak een einde aan straffeloosheid
- Handhaaf de arbeidswetten en hervormingen beter, onder meer door te zorgen voor regelmatige arbeidsinspecties in alle sectoren, ook bij huishoudelijk personeel.
- Doe grondig onderzoek naar uitbuitende werkgevers en roep ze ter verantwoording, onder meer door de volgende maatregelen te nemen:
– Behandel meldingen van misbruik en uitbuiting snel en grondig en vervolg waar nodig de dader.
– Straf werkgevers en sponsors voor het niet naleven van de wet- en regelgeving van Qatar op een manier die potentiële misbruikers afschrikt.
Bescherm huishoudelijk personeel
Verbeter de bescherming van huishoudelijk personeel door de volgende maatregelen te nemen:
- Neem huishoudelijk personeel op in de arbeidswet en zorg ervoor dat het Systeem voor loonbescherming ook voor hen geldt. Totdat dit gebeurd is moet de Wet op huishoudelijk personeel volledig en effectief worden nageleefd en gehandhaafd.
- Versterk de inspectie- en handhavingsmechanismen.
- Bescherm slachtoffers van misbruik door het opvangcentrum volledig operationeel maken en de capaciteit ervan te vergroten.
- Roep werkgevers die misbruik maken van hun personeel ter verantwoording, onder meer door middel van strafrechtelijke vervolging.
Opheffen van het verbod op vakbonden
Respecteer het recht van arbeidsmigranten om een vakbond op te richten en trek voorbehouden in die Qatar maakte bij internationale verdragen.
Oproep aan de FIFA
Amnesty roept de FIFA op om:
- ervoor te zorgen dat het haar mensenrechtenprocessen versterkt waardoor de FIFA zelf kan onderzoeken of er misbruik van arbeiders plaatsvindt op aan het WK-gerelateerde projecten. Om snel in actie te komen om misbruik te stoppen en om de veroorzaakte schade te herstellen;
- ervoor te zorgen dat arbeidsmigranten en hun gezinnen die hebben geleden om het WK te realiseren, volledige en adequate herstelmaatregelen krijgen. Dit kan onder meer door het opzetten van een programma om arbeidsmigranten te compenseren. Hiertoe moet de FIFA een bedrag reserveren ter hoogte van ten minste het prijzengeld – 440 miljoen dollar – dat de deelnemers aan het WK krijgen;
- haar invloed te gebruiken, zowel publiekelijk als achter de schermen, om er bij Qatar op aan te dringen dat het de arbeidshervormingen volledig toepast en handhaaft;
- zich publiekelijk te committeren aan het doorvoeren van mensenrechtencriteria en due diligence-processen wat betreft de mensenrechten in de toekenningsbeslissingen van alle toekomstige FIFA-toernooien.
Lees meer over de mensenrechtensituatie in Qatar en het WK voetbal.