Gevolgen klimaatverandering voor mensenrechten
Klimaatverandering heeft alles te maken met mensenrechten, omdat het effect heeft op het milieu én ons eigen welzijn. Mensenrechten zoals het recht op leven, gezondheid, huisvesting, voedsel en water omen erdoor in het gedrang. Bovendien nam de Mensenrechtenraad van de VN in oktober 2021 een resolutie aan die de toegang tot een schoon, gezond en duurzaam milieu erkend als mensenrecht.
Klimaatverandering en recht op leven
Iedereen heeft recht op leven en op een leven in vrijheid en veiligheid. Maar klimaatverandering bedreigt het leven en de veiligheid van miljarden mensen op deze planeet. De duidelijkste voorbeelden zijn extreme weersomstandigheden zoals stormen, overstromingen en bosbranden. Tyfoon Yolanda op de Filipijnen eiste in 2013 het leven van bijna 10.000 mensen. Ook extreme hitte zorgt voor veel dodelijke slachtoffers. De hittegolf in de zomer van 2003 in Europa resulteerde in de dood van 35.000 mensen. Maar er zijn veel andere, minder zichtbare manieren waarop klimaatverandering levens bedreigt. De Wereldgezondheidsorganisatie voorspelt dat klimaatverandering tussen 2030 en 2050 wel 250.000 doden per jaar zal veroorzaken.
Klimaatverandering en recht op gezondheid
Iedereen heeft recht op de hoogst haalbare standaard van lichamelijke en geestelijke gezondheid. Volgens het IPCC zullen de belangrijkste gevolgen van klimaatverandering voor gezondheid onder meer zijn: een groter risico op verwondingen, ziekte en dood door onder meer hevigere hittegolven en branden; een groter risico op ondervoeding als gevolg van een verminderde voedselproductie in arme regio’s; en een groter risico op ziektes via voedsel en water, of door insecten en dieren die ziektes overdragen. Mensen – met name kinderen – die worden blootgesteld aan traumatische gebeurtenissen zoals natuurrampen, verergerd door de klimaatverandering, kunnen lijden aan posttraumatische stressstoornissen.
Klimaatverandering en recht op huisvesting
We hebben allemaal recht op een toereikende levensstandaard voor onszelf en onze familie, waaronder fatsoenlijke huisvesting. Maar extreme weersomstandigheden zoals overstromingen en bosbranden verwoesten nu al de huizen van mensen, waardoor ze ontheemd raken. Droogte kan daarnaast leiden tot aanzienlijke negatieve veranderingen in onze leefomgeving. Aan de andere kant bedreigt de stijging van de zeespiegel de huizen van miljoenen mensen over de hele wereld in laaggelegen gebieden.
Klimaatverandering en het recht op water en sanitaire voorzieningen
Iedereen heeft recht op schoon water en sanitaire voorzieningen om gezond te blijven. Maar een combinatie van factoren zoals smeltend sneeuw en ijs, minder regen, hogere temperaturen en een stijgende zeespiegel tast de kwaliteit en kwantiteit van de watervoorraden aan. Cyclonen en overstromingen zijn van invloed op de infrastructuur voor water en sanitaire voorzieningen. Daardoor blijft vervuild water achter, wat kan bijdragen aan de verspreiding van via water overgebrachte ziekten.
Nu al hebben 785 miljoen mensen geen toegang tot een waterbron of sanitaire voorzieningen die schoon en veilig is. Door klimaatverandering zal dit nog erger worden.
