Klimaatactivisten

Door de jaren heen hebben verschillende mensenrechten- en klimaatactivisten zich uitgesproken en ingezet tegen de steeds ernstiger wordende klimaatverandering. Helaas hebben sommige van deze actievoerders daarbij ernstige consequenties ondervonden, zoals onterechte gevangenisstraffen en zelfs moord. Hieronder kan je een paar voorbeelden lezen.

Bernardo Caal Xol is een inheemse activist uit Guatemala die in 2018 ten onrechte gevangen werd gezet voor zijn inzet om de rechten van zijn gemeenschap te beschermen tegen de vernietiging van het milieu. Hij werd beschuldigd van geweldpleging tegen werknemers van NETZONE SA, een OXEC-aannemer. Amnesty International beschouwde hem als een gewetensgevangene, vastgehouden vanwege zijn vreedzame inzet voor de bescherming van de rechten van de Maya-Q’eqchi’-gemeenschap en het milieu. Bernardo Caal Xol werd gevangengezet vanwege zijn verzet tegen de bouw van twee waterkrachtcentrales op de voor de Q’eqchi’ heilige Cahabón-rivier. Deze waterkrachtcentrales zouden ernstige gevolgen hebben voor het milieu en de rechten van inheemse gemeenschappen schenden. Bernardo voerde vreedzaam protest tegen deze centrales, maar werd onterecht gevangengezet door de autoriteiten. Amnesty International zetten zich in voor Bernardo’s vrijlating en voerden in december 2021 een wereldwijde schrijfactie Write for Rights om aandacht te vragen voor zijn zaak. Ze riepen de Guatemalteekse autoriteiten op om zijn zaak te herzien en Bernardo onmiddellijk vrij te laten. Op 22 maart 2022 werd Bernardo Caal Xol eindelijk vrijgelaten, nadat hij meer dan vier jaar onterecht gevangen had gezeten. Zijn vrijlating is een belangrijke overwinning voor de inheemse gemeenschappen en milieuactivisten in Guatemala en laat zien hoe belangrijk het is om op te komen voor mensenrechten en het milieu.

In 20 juni 2022 werd David Castillo, de voormalige manager van het bedrijf Desarrollos Energéticos (DESA) en de man verantwoordelijk voor het Agua Zarca waterkrachtproject, veroordeeld is tot 22 jaar en 6 maanden gevangenisstraf. Hij werd in juli 2021 schuldig bevonden als medepleger van de moord op mensenrechtenverdediger Berta Cáceres in 2016. Berta’s familie en COPINH blijven eisen dat de Hondurese autoriteiten alle betrokkenen bij de misdaad verantwoordelijk houden. Berta Cáceres was een fel voorstander van inheemse rechten en het behoud van het milieu. Haar dood was een schok voor de wereldwijde mensenrechtenbeweging. Cáceres richtte in 1993 de organisatie Consejo Cívico de Organizaciones Populares e Indígenas de Honduras (COPINH) op om de rechten van de inheemse Lenca-bevolking te verdedigen. Ze voerde campagne tegen de bouw van de Agua Zarca-dam, die de rivier Gualcarque zou blokkeren en de levens van de Lenca-gemeenschappen zou verwoesten. Cáceres kreeg hierdoor veel vijanden, waaronder de Hondurese overheid en het bedrijf achter de dam. Haar moord was niet alleen een aanval op een individu, maar ook op de inheemse gemeenschappen en milieuactivisten in Honduras en daarbuiten. Het was een gruwelijke daad van geweld die duidelijk maakte dat mensenrechtenverdedigers wereldwijd gevaar lopen.
Amnesty International heeft zich ingezet voor gerechtigheid voor Cáceres en heeft de Hondurese autoriteiten opgeroepen een grondig onderzoek naar haar dood uit te voeren. We hebben ook actiegevoerd voor de bescherming van milieuactivisten en inheemse gemeenschappen in Honduras en andere landen.

De Chileense actiegroep Mujeres Modatima is het doelwit geworden van aanvallen, intimidatie en criminalisering. Mujeres Modatima is een groep vrouwen die zich sinds 2010 inzet voor het beschermen van land, water en milieu in Chili. Dit terwijl ze moedig de strijd aangaan met een watercrisis en de gevolgen daarvan voor vrouwen en hun gezinnen. De oprichters, Carolina Vilches, Lorena Donaire en Veronica Vilches zijn regelmatig bedreigd, aangereden en bestolen. Veronica wordt zelfs door de politie bedreigd omdat ze volgens hen het water heeft ‘gestolen’. Deze situatie is zeer verontrustend en Amnesty International heeft zich daarom ingezet om de vrouwen te beschermen en gerechtigheid te eisen voor degenen die hen hebben aangevallen. We hebben brieven geschreven naar de autoriteiten in Chili en internationale acties gevoerd om aandacht te vragen voor deze zaak.