Is demonstreren een mensenrecht?
Demonstreren is een mensenrecht. Dat volgt uit verschillende mensenrechtenverdragen, waarin het demonstratierecht is vastgelegd. Kijk bijvoorbeeld naar artikel 21 van het Internationaal Verdrag inzake Burger- en Politieke Rechten en artikel 11 van het Europees Verdrag voor de Rechten voor de Mens. Maar het is óók vastgelegd in artikel 9 van de Nederlandse Grondwet.
In deze verdragen staat dat iedereen het recht heeft om in het openbaar bij elkaar te komen, bijvoorbeeld voor een vergadering of een demonstratie. Je moet wel rekening houden met de rechten van anderen, en je mag de volksgezondheid niet in gevaar brengen of ernstige wanordelijkheden veroorzaken.
Wet openbare manifestaties
Burgemeesters kunnen ten aanzien van demonstraties maatregelen nemen. Wanneer dat mag en welke dat zijn staat uitgewerkt in de Wet openbare manifestaties (Wom). Op grond van artikel 5 van de Wom kan een burgemeester bijvoorbeeld de nodige voorwaarden verbinden aan een demonstratie, of zelfs overgaan tot een verbod. Maar demonstreren is een mensenrecht, en de overheid moet zich tot het uiterste inspannen om de demonstratie mogelijk te maken en te beschermen, en zo min mogelijk ingrijpen. Een demonstratie mag alleen op voorhand verboden worden als er sprake is van ernstige wanordelijkheden, (de vrees voor) een ramp en er bovendien onvoldoende politie beschikbaar is om dit gevaar af te wenden.
