Myanmar: wat is er aan de hand?
Een overzicht
Staatsgreep
Op 1 februari 2021 pleegde het leger in Myanmar een staatsgreep. Raar, want het was al aan de macht. Hoe zit dat? Myanmar was lang een Britse kolonie die ook bekend was onder de naam Birma. In 1962 greep het leger er de macht onder leiding van generaal Ne Win. Tot 2011 regeerde het met harde hand. Onder de junta was het met de mensenrechten slecht gesteld in Myanmar: er waren veel politieke gevangenen, er werd gemarteld, er was dwangarbeid, er waren kindsoldaten, er was geen vrijheid van meningsuiting, en er woedden oorlogen met etnische minderheden in het land. Kritiek op de regering werd hard afgestraft, maar zorgde er niet voor dat mensen stil bleven.
De opstanden van 1988 en 2007
In 1988 vonden voor het eerst grote demonstraties plaats. Mensen eisten democratie. Vooral studenten lieten van zich horen. Aung San Suu Kyi werd een bekend boegbeeld van deze protestbeweging. Na zes weken van protesten maakte het leger met veel geweld een einde aan de opstand. Het leger doodde daarbij meer dan drieduizend mensen en vele anderen verdwenen.
Ook in 2007 kwam het volk in opstand: aanvankelijk tegen een brandstofprijsverhoging, maar al gauw ging het om vrijheid. Duizenden boeddhistische monniken steunden de bevolking en liepen mee in vreedzame marsen. De beelden werden stiekem het land uit gesmokkeld en gingen de hele wereld over. Weer zette het leger geweld in. Veel mensen werden opgepakt, gemarteld en gevangengezet.
Aung San Suu Kyi
Tijdens de opstanden van 1988 verscheen Aung San Suu Kyi op het toneel. Toen de junta in 1990 verkiezingen organiseerde, won haar partij de NLD (National League for Democracy) met grote meerderheid. De junta erkende de verkiezingsuitslag niet en plaatste Aung San Suu Kyi onder huisarrest. Ze groeide uit tot een icoon. In 2010 werd haar huisarrest opgeheven en vonden er opnieuw verkiezingen plaats. WEderom won de NLD. Er kwam een nieuwe regering met Aung San Suu Kyi en de NLD, maar de militairen hielden het overgrote deel van de macht in handen. De internationale status van Suu Kyi sinds het leger een geweldscampagne tegen de Rohingya (een islamitische minderheid) begon en zij weigerde zich hiertegen uit te spreken.
De huidige leider
Vanaf 2010 ging het beter in Myanmar. Hoewel het leger achter de schermen de touwtjes nog in handen had, was er meer vrijheid. Het voorheen zo gesloten land, opende zich: er kwamen meer toeristen, buitenlandse bedrijven investeerden er en een nieuwe, jonge generatie groeide op met meer vrijheid en kansen. Tijdens de laatste verkiezingen in november 2020 won de NLD weer met grote meerderheid. Maar het leger beschuldigde de NLD ervan verkiezingsfraude te hebben gepleegd. De militairen waren bang hun macht te verliezen. Daarom pleegden ze op 1 februari een staatsgreep. Aung San Suu Kyi en andere politici en activisten werden opgepakt en gevangengezet. De macht in Myanmar was weer geheel terug bij het leger. Min Aung Hlaing riep zichzelf uit tot leider van het land. Deze legerleider is ook verantwoordelijk voor de vervolging van de Rohingya en andere etnische groepen in Myanmar.
2021: Jongeren in opstand
De militairen hadden echter de jonge generatie over het hoofd gezien. Jongeren leefden sinds 2010 met meer vrijheid en kansen. Massaal kwamen zij na de staatsgreep in opstand. Aanvankelijk protesteerden mensen vanuit huis door met potten en pannen lawaai te maken. Maar al gauw gingen honderdduizenden mensen in het hele land de straat op. Terug naar een dictatuur wil men niet, vooral de jonge generatie niet.
Net als eerder, wachtte het leger niet lang met ingrijpen. Met steeds meer geweld onderdrukken militairen de vreedzame demonstraties. Er vielen doden en gewonden. Aung San Suu Kyi en anderen zijn aangeklaagd op basis van vage wetten. Zij kunnen jarenlange gevangenisstraffen krijgen. Hoe de toekomst van Myanmar eruit ziet, is nog niet duidelijk..
Keizersgracht 177
1016 DR Amsterdam
IBAN: NL45 TRIO 0198100000
