Wat is er aan de hand?
De BJP-partij van premier Modi veroverde bij de verkiezingen in mei 2019 een absolute meerderheid. Het lijkt erop dat Modi die meerderheid gebruikt om hindoes te bevoorrechten. In augustus 2019 trok hij de autonome status van Jammu en Kashmir in, de enige deelstaat met een moslimmeerderheid. Modi schrapte een grondwetsartikel waarin was vastgelegd dat hindoes er geen land of huizen mogen bezitten en dat veel overheidsbanen uitsluitend door moslims bekleed mogen worden. Daar is nu een einde aan gekomen. Toen India in 1947 onafhankelijk werd, was autonomie voor Jammu en Kashmir een voorwaarde voor aansluiting bij India.
Op 11 december 2019 nam het Indiase parlement de gewijzigde burgerschapswet aan, de Citizenship Amendment Bill. De wijzigingen zijn officieel bedoeld om vervolgde religieuze minderheden uit islamitische buurlanden te beschermen door hen het Indiaas staatsburgerschap te geven. Tot de wetswijziging was dat niet mogelijk. De wet geldt voor onder anderen christenen, boeddhisten en hindoes die voor 2015 vanuit Pakistan, Afghanistan of Bangladesh naar India zijn gevlucht. Zij kunnen nu dus staatsburger worden. Dat geldt niet voor vervolgde moslims, ook niet voor de uit Myanmar gevluchte islamitische Rohingya’s.
Premier Modi heeft aangekondigd in heel India het burgerregister, het National Register of Citizens, bij te werken. Dat gebeurde al in de deelstaat Assam, waar een grote moslimminderheid woont. Alle meer dan 33 miljoen inwoners moesten bewijzen dat zij of hun (groot)ouders sinds 24 maart 1971 – de dag voordat Bangladesh zich onafhankelijk verklaarde – in de deelstaat wonen. Een kleine 2 miljoen mensen kon niet de juiste papieren overleggen. Vooral veel armen, onder wie ook veel hindoe’s, hebben geen geboorteakte of schooldiploma. Zij zijn nu aangemerkt als illegale buitenlanders.
Veel migranten uit Bangladesh vluchtten naar Assam tijdens de onafhankelijkheidsoorlog met Pakistan. De bewoners van Assam beschuldigen de migranten ervan hun land en banen in te pikken. Het burgerregister is bijgewerkt om na te gaan wie legale inwoners van Assam zijn en wie niet. Wie niet in het burgerregister is opgenomen, is illegaal en kan statenloos worden. Zij kunnen het land worden uitgezet. Met de nieuwe burgerschapswet kunnen illegale niet-moslims, zoals de hindoes, alsnog het Indiaas staatsburgerschap krijgen. Voor moslims geldt dat niet.
In de Indiase grondwet is vastgelegd dat onderscheid op basis van geloof niet is toegestaan. Critici noemen de burgerschapswet daarom discriminerend. In India wonen ongeveer 200 miljoen moslims. Nadat de wet was aangenomen braken in Assam en andere delen van India hevige protesten uit. De politie trad hard op tegen de demonstranten, waardoor er doden en gewonden vielen. Dat gebeurde ook in Kashmir waar massaal werd gedemonstreerd nadat de deelstaat haar autonomie verloor. Studenten gingen ook de straat op, zoals bij Jawaharlal Nehru University in Delhi. Ook daar trad de politie keihard op.
Amnesty roept de Indiase autoriteiten op discriminatie tegen te gaan en vreedzame demonstranten te beschermen en hun recht op demonstratie te respecteren. Daders van gewelddadigheden tegen de demonstranten moeten worden berecht.