Papoea
Wat is er aan de hand?
Dit is Papoea
Papoea is de meest oostelijke provincie van Indonesië. Niet te verwarren met buurland Papoea-Nieuw-Guinea, dat deel uitmaakt van hetzelfde eiland. Papoea was vroeger de naam van het hele westelijke deel van het eiland, maar dat werd in 2003 opgesplitst in Papoea en West-Papoea. Deze opdeling blijft controversieel en wordt door inwoners van Papoea gezien als manier om de strijd van Papoea’s voor onafhankelijkheid te dwarsbomen. Van de 2,5 miljoen inwoners zijn 1,5 miljoen Papoea.
Strijd voor onafhankelijkheid van Indonesië
Bij de souvereiniteitsoverdracht van Indonesië in 1949 bleef Papoea onder Nederlands gezag. In 1963 werd Papoea ingelijfd bij de Republiek Indonesië. Indonesië verbood vervolgens alle politieke activiteiten en stimuleert de laatste decennia migratie van Indonesiërs naar Papoea en West-Papoea. De Papoea’s worden gediscrimineerd en als tweederangs burgers behandeld. Dit alles leidde ertoe dat hun strijd voor onafhankelijkheid weer oplaaide.
Referendum 1969
In 1969 gaf de VN Indonesië de opdracht een referendum te houden waar de Papoea’s voor of tegen zelfstandigheid konden stemmen. Indonesië hield dit refendum niet maar wees in plaats daarvan tribale Papoea-leiders aan die deze beslissing moesten nemen. Onder druk kozen deze leiders voor aansluiting bij Indonesië. Sindsdien vechten in de binnenlanden zogenoemde vrijheidsstrijders met het Indonesische leger, dat hard en gewelddadig optreedt. Deze strijd duurt – in wisselende intensiteit – tot de dag van vandaag voort. Ook op 23 september 2019 vielen er bij protesten tientallen doden en gewonden.
Mensenrechtenschendingen in Papoea
De Indonesische autoriteiten begaan veel mensenrechtenschendingen tegen de Papoea’s. Mensen die deelnemen aan vreedzame protesten worden gevangengezet. De politie treedt hard op tegen demonstranten en gebruikt daarbij veel geweld. Daarbij vallen vaak gewonden en doden. Gevangenen worden gemarteld en overlijden zelfs soms in detentie. Er heerst grote straffeloosheid: de verantwoordelijken voor deze schendingen gaan vrijuit.
Filep Karma en andere activisten
Amnesty steunt vreedzame activisten en protesten in Papoea. Ook in Nederland deden veel mensen mee aan Amnesty’s acties voor Filep Karma, die 10 jaar gevangen zat voor het hijsen van de verboden Morgenster-vlag. Hij werd in de gevangenis lichamelijk en geestelijk mishandeld. In 2018 bracht hij een bezoek aan Nederland. In 2017 voerde Amnesty actie voor activist Steven Itlay, die samen met dertien anderen vastzat vanwege een politieke speech tijdens een gebedsbijeenkomst. Recent vroegen we om de vrijlating van vreedzame Papoea-activisten in Jakarta en om bescherming van de advocate Veronika Koman die ervan werd beschuldigd via sociale media Papoea’s aan te zetten tot demonstraties en ondermijning van de staat.
Wat doet Amnesty?
Amnesty neemt geen positie in over de volkenrechtelijke status van Papoea, maar komt op voor de vrijheid van meningsuiting, waaronder het vreedzaam uiten van de wens tot een referendum en het tonen van de Morgenstervlag. Amnesty doet onderzoek naar de situatie in Papoea en publiceert persberichten en rapporten. Onder meer over het buitensporige politiegeweld en de straffeloosheid. Amnesty lobbyt met de autoriteiten, bijvoorbeeld met regeringsmedewerkers, de EU, of ambassades. En Amnesty voert ook actie, tegen politiegeweld, en voor individuen zoals Filep Karma, Robert Yelemaken, Oni Wea, Steven Itlay en Agustinus Yolemal. Kijk hier voor recente informatie.
Keizersgracht 177
1016 DR Amsterdam
IBAN: NL45 TRIO 0198100000
