Eerste Wereldoorlog – gevolgen voor mensenrechten

De Eerste Wereldoorlog (1914-1918) betekende het einde van een tijdperk van vast vertrouwen in de menselijke rede en vooruitgang.

Deze Europese oorlog, waaraan vanaf 1917 ook de VS deelnamen, kostte rond 8,5 miljoen mensen het leven. Er werd op grote schaal gifgassen gebruikt, vooral aan het Duits-Franse front.

Enkele gevolgen van de Eerste Wereldoorlog voor de ontwikkeling van mensenrechten waren:

• Democratische beginselen wonnen in veel landen aan kracht, doordat autoritaire regimes waren ingestort. Dit uitte zich onder meer in de opkomst van de sociaal-democraten.
• Een 14-puntenprogramma van de Amerikaanse president Woodrow Wilson (1856-1924) bevatte een voorstel voor internationale erkenning van het zelfbeschikkingsrecht der naties.
• De verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog leidden tot het ontstaan van de Volkenbond, de eerste grote intergouvernementele organisatie, die onder meer de hulp aan vluchtelingen ging coördineren.
• De verschrikkingen van de oorlog gaven ook een impuls tot formulering van humanitair oorlogsrecht, zoals de uitbanning van chemische wapens (1925), en het internationaal recht van mensenrechten, zoals in het Verdrag tegen slavernij (1926).