Sekswerk en mensenrechten

Sekswerk is de uitwisseling van seksuele diensten (waaronder seksuele handelingen) tussen instemmende volwassenen tegen een bepaalde vorm van beloning. Amnesty International gebruikt de term sekswerk (in plaats van prostitutie), omdat dit benadrukt dat sekswerk ook werk is en dit bijdraagt aan destigmatisering.

Sekswerkers worden wereldwijd geconfronteerd met mensenrechtenschendingen, door het toedoen van zowel de overheid als niet-overheidsactoren (zoals klanten van sekswerkers of huisbazen en zorgverleners). Uit onderzoek van Amnesty International in Ierland blijkt dat schadelijke genderstereotypen en stigmatisering ten aanzien van sekswerkers aan de basis liggen van veel van de in het rapport beschreven mensenrechtenschendingen. De meeste ondervraagden wijzen op diepgewortelde negatieve opvattingen en vooroordelen jegens hen. Deze worden vaak versterkt door andere vormen van discriminatie op basis van bijvoorbeeld etniciteit, ras, geslacht en genderidentiteit, handicap, sociaaleconomische omstandigheden, migratiestatus of drugsgebruik.

Criminaliseren van sekswerk

Sommige wetten maken bepaalde aspecten van sekswerk strafbaar. Dit wordt ook wel het criminaliseren van sekswerk genoemd. Hierbij moet je denken aan wetten die klanten van sekswerkers of sekswerkers zelf strafbaar stellen, maar ook aan wetten die organisatorische aspecten van sekswerk verbieden. Deze verbieden sekswerkers vaak om samen te werken, beveiligde panden te huren of veiligheids- of ander ondersteunend personeel in te huren. Dit zorgt ervoor dat sekswerkers en mensen om hen heen vervolging en andere straffen riskeren als ze proberen veilig te werken. De wetten die deze aspecten verbieden, ontzeggen zo sekswerkers het recht op hun persoonlijke veiligheid.

Uit onderzoek van Amnesty International blijkt dat het criminaliseren van sekswerk zorgt voor onveilige situaties voor sekswerkers. Ze worden zo gedwongen om meer risico’s te nemen om de politie te mijden, waardoor hun veiligheid in gevaar komt.

Aangifte doen

Overheden moeten ervoor zorgen dat sekswerkers veilig aangifte kunnen doen. Uit het onderzoek van Amnesty International in Ierland kwam naar voren dat de overgrote meerderheid van de geïnterviewde sekswerkers aangaf ooit geweld te hebben ervaren tijdens het verrichten van sekswerk. Maar sekswerkers gaven ook aan bang te zijn voor de politie. Eén van de redenen die ze aanvoerden om geen contact met de politie te zoeken als ze geweld meemaakten, was de overtuiging dat er geen actie zou worden ondernomen.

Verschil mensenhandel en sekswerk

Sekswerk is niet hetzelfde als mensenhandel. Mensenhandel is het werven, vervoeren, overbrengen, huisvesten of ontvangen van personen onder dreiging met of gebruik van geweld of andere vormen van dwang (zoals ontvoering, fraude, misleiding, misbruik van macht of van een kwetsbare positie), met het doel om iemand uit te buiten. Mensenhandel is een ernstige mensenrechtenschending. De overheid moet maatregelen nemen om mensenhandel (maar ook gendergerelateerd geweld en arbeidsuitbuiting) te bestrijden.

Dit is anders dan sekswerk, wat de consensuele uitwisseling van seksuele diensten tussen volwassenen geschiedt tegen een bepaalde vorm van beloning. Mensenhandel geschiedt daartegenover juist zonder wederzijdse instemming.

Sekswerk: Amnesty’s visie

Amnesty International pleit voor decriminalisering van sekswerk. Amnesty International baseert zich daarbij op onderzoek dat concludeert dat criminalisering van bepaalde aspecten van sekswerk het werk onveiliger maakt. Wetten en regels omtrent sekswerk moeten de mensenrechten van sekswerkers respecteren en gefocust zijn op het beschermen van sekswerkers tegen uitbuiting en misbruik.

Lees meer over ons standpunt over sekswerk in onze Q&A.