Klachtrecht en mensenrechten

Klachtrecht is in het internationale recht de mogelijkheid om een klacht of petitie in te dienen tegen een staat die mensenrechtenschendingen heeft begaan.

Meestal gaat het om een klacht van een individu tegen de eigen staat. Een statenklacht heeft betrekking op een klacht van een of meerdere staten tegen een andere staat. In het algemeen kan een individuele klacht slechts door een internationaal orgaan in behandeling worden genomen nadat de mogelijkheden in het rechtsstelsel van het eigen land zijn uitgeput.

Nederland aanvaardde dit individueel klachtrecht onder meer bij het Facultatief protocol van de beide VN-verdragen (1966), bij het Europees Verdrag en bij het VN-verdrag tegen rassendiscriminatie. Het klachtrecht bestaat ook in nationale wetgevingen.

In Nederland mogen volgens de grondwet verzoeken schriftelijk bij het bevoegd gezag worden ingediend. Of de overheid dan verplicht is te antwoorden, hangt af van de regelingen over verschillende soorten klachten. Bijvoorbeeld, in de Klachtenregeling Ongewenst Gedrag Decentrale Overheid is er de verplichting dat een commissie van onderzoek binnen acht weken met een rapport komt.