Dissidenten
Dissidenten is de algemene benaming voor religieus en politiek andersdenkenden.
Vanaf de jaren zestig doelde men met dissidenten vooral op intellectuelen die in de communistische landen in het Oostblok (met name de Sovjet-Unie) in het openbaar kritiek uitten op het heersende regime. Bekende dissidenten waren onder meer Andrej Sacharov en Aleksandr Solzjenitsyn in de Sovjet-Unie, Aleksandr Nikitin en Grigori Pasko in post-sovjet Rusland, Milovan Djilas in Joegoslavië, Václav Havel in Tsjecho-Slowakije, en Fang Lizhi, Wang Dan en Wei Jingsheng in China.
Mensenrechtenverdedigers
Russische dissidenten kregen veel aandacht in de publieke opinie in het Westen. In een aantal gevallen wisten dissidenten uitreisvisa ter bemachtigen. Velen van hen zijn echter gevangengezet of na een proces verbannen. Na de omwentelingen in Oost-Europa kregen vele dissidenten belangrijke posities. De algemene aanduiding voor dissidenten die nu in zwang is, is mensenrechtenverdedigers.