Banken en Eerlijke Geldwijzer

Met de Eerlijke Bankwijzer kan de Nederlandse consument banken met elkaar vergelijken op hun beleid voor belangrijke maatschappelijke onderwerpen als klimaat, natuur, mensenrechten, wapens, corruptie en betrouwbaarheid, en op hun bonusbeleid. De Eerlijke Verzekeringwijzer maakt vergelijking van verzekeraars mogelijk.

De Eerlijke Geldwijzer is een initiatief van Oxfam Novib, Amnesty International, Milieudefensie, FNV Mondiaal, PAX en de World Animal Protection. Met hulp met hulp van de consument kan het beleid van bankgroepen beïnvloed worden om ervoor te zorgen dat banken en verzekeraars beter en duurzaam investeren.

Internationale banken spelen niet alleen een grote rol bij de verwezenlijking van sociaaleconomische rechten, maar indirect ook bij burgerrechten en politieke rechten, onder meer door de druk die schuldenlast legt op de samenleving. Mensenrechtenorganisaties hebben vaak actie gevoerd tegen leningen die banken verstrekten aan regeringen, zonder garanties voor mensenrechten te vragen.

Internationale financiële instellingen

Intergouvernementele banken als het IMF en de Wereldbank hebben zich vanaf eind jaren tachtig meer georiënteerd op de naleving van ‘goed bestuur’ (waaronder respect voor mensenrechten) als voorwaarde voor ontwikkeling. De internationale financiële instellingen (IFI’s) hebben vaak het verwijt gekregen dat ze onnodig zware eisen oplegden aan landen die ze hulp gaven. Dat verwijt is niet altijd terecht: IFI’s wordt om hulp gevraagd als de schuld al zo groot is dat andere banken niet meer willen lenen.

In 1998 verklaarde de Wereldbank dat zij bij wilde dragen aan mensenrechten door onder meer lager onderwijs, gezondheidszorg, voeding en huisvesting te financier, en door indirecte bijdragen zoals de bestrijding van corruptie. Commerciële banken, die 40 procent van de uitstaande internationale leningen hebben verstrekt, hebben zich pas in recente jaren over mensenrechten uitgelaten, onder druk van niet-gouvernementele organisaties (ngo’s).