WK Voetbal Qatar: Arbeidsmigranten uitgebuit
In Qatar worden op grote schaal arbeidsmigranten uitgebuit, die werken aan projecten voor het WK Voetbal in 2022. In sommige gevallen is sprake van dwangarbeid. De FIFA belooft al vijf jaar lang stappen te zullen ondernemen om de schending van de mensenrechten van arbeiders aan te pakken, maar tot nu toe is nagenoeg geen enkele verbetering te constateren. Dit blijkt uit het vandaag verschenen Amnesty-rapport The ugly side of the beautiful game: Labour exploitation on a Qatar 2022 World Cup venue.
- Eerste bewijs uitbuiting migranten bij bouw WK 2022 projecten
- FIFA negeert mensenrechtenschendingen
- WK 2022 zonder mensenrechtenschendingen bijna onmogelijk door opstelling Qatar en FIFA
Tussen februari 2015 en februari 2016 deed Amnesty International meermaals onderzoek in Qatar. Er werden 231 arbeidsmigranten geïnterviewd die in de bouw werken of werkzaam zijn in de groenvoorziening rondom de sportcomplexen. Uit die gesprekken bleek dat elk van hen misstanden had te melden. Daartoe behoren:
• smerige en krappe accommodaties
• het betalen van bedragen tot wel 3.850 euro aan wervers om in aanmerking te komen voor een baan in Qatar
• bedrog omtrent de aard van het werk en de beloning (sommigen kregen de helft betaald van wat hen was beloofd)
• het uitblijven van betaling gedurende enkele maanden
• het niet afgeven van een verblijfsbewijs, waardoor de werknemer het risico loopt op detentie of uitzetting
• het innemen van paspoorten, waardoor de werknemers het land niet uit kunnen
• bedreigingen na klachten over de werkomstandigheden
‘Het is alsof ik in de gevangenis zit. Het werk is moeilijk, we werken urenlang in de zon. Toen ik voor de eerste keer over mijn situatie klaagde, zei de manager: “Als je wilt klagen kan dat, maar dan zullen er consequenties zijn. Als je in Qatar wilt blijven, houd je dan rustig en werk door.” Nu ben ik gedwongen in Qatar te blijven en door te werken.’
Deepak, een metaalbewerker, werkzaam in het Khalifa International Stadium, mei 2015.
Bij één bedrijf constateerde Amnesty dat er sprake was van dwangarbeid. Arbeidsmigranten werden gedwongen om tegen hun wil te werken met dreigementen dat ze geen salaris zouden krijgen bij weigering, als ze zouden proberen van baan te veranderen of het land wilden verlaten.
‘De Qatarese regering blijft apathisch en de FIFA laat het volkomen afweten als het om de rechten van de arbeiders gaat. De omstandigheden waarin arbeidsmigranten moeten werken en leven en de karige betaling staan in verschrikkelijk contrast met de riante salarissen die de voetballers opstrijken die straks in het Khalifa Stadion zullen spelen. Door de houding van Qatar en de FIFA ten opzichte van de rechten van migranten is een WK in 2022 zonder mensenrechtenschendingen vrijwel onmogelijk.’
Eduard Nazarski, directeur van Amnesty International Nederland
Een van de belangrijkste projecten voor het WK 2022 is de renovatie van het Khalifa International Stadium, in de Aspire Zone waar nog meer sportfaciliteiten staan. In de Aspire Zone werd afgelopen winter nog getraind door onder andere Bayern München, Everton, Paris Saint-Germain en Ajax.
Qatar
De regering van Qatar is verantwoordelijk voor de mensenrechtenschendingen die in haar land plaatsvinden. Er zijn – beperkte – hervormingen ten aanzien van arbeidsrechten aangekondigd, die in december 2016 van kracht zullen worden. De Qatarese autoriteiten staan er echter niet om bekend dat zij nieuwe wetten deze rechten moeten beschermen, ook daadwerkelijk uitvoeren.
Qatars Supreme Committee for Delivery and Legacy dat verantwoordelijk is voor de aanleg van de faciliteiten voor het Wereldcuptoernooi, publiceerde in 2014 de Standaarden voor het Welzijn van Arbeiders. Deze standaarden stellen strengere eisen aan bedrijven die een bijdrage leveren aan het WK dan de wet in Qatar voorschrijft. Hier zou een positief effect vanuit kunnen gaan, ware het niet dat het doorvoeren van de standaarden problemen oplevert.
FIFA
Dat de toewijzing van het WK aan Qatar grote bouwprojecten met zich mee zou brengen, was van begin af aan duidelijk. De FIFA wist, of zou in ieder geval moeten weten, dat hiervoor arbeidsmigranten zouden worden aangetrokken en dat zij onderworpen zouden worden aan ernstige en systematische uitbuiting. Tot dusver heeft de FIFA echter geen enkele maatregel genomen die deze arbeidsmigranten tegen misbruik beschermt. Waar het Qatarese Supreme Committee betrokkenheid bij de rechten van arbeidsmigranten toont, geeft de FIFA niet thuis.
Amnesty roept grote sponsors zoals Adidas, Coca Cola en McDonalds op de druk op de FIFA op te voeren om de organisatie zo te dwingen de uitbuiting van arbeiders tegen te gaan. De FIFA zou bij Qatar moeten aandringen op een alomvattend hervormingsplan voordat de bouwactiviteiten in de zomer van 2017 hun piek bereiken.
De meeste arbeidsmigranten komen uit Bangladesh, India en Nepal. Het aantal arbeiders dat zal werken op WK-bouwplaatsen zal de komende twee jaar vertienvoudigen tot zo’n 36.000.
