Werelddag tegen de doodstraf: vrouwen in de dodencel

Op 10 oktober is het Werelddoodstrafdag. Amnesty International vraagt dit jaar speciaal aandacht voor ter dood veroordeelde vrouwen. Veel vrouwen die het doodvonnis kregen, zijn lichamelijk en seksueel mishandeld, voorafgaand aan en verband houdend met de misdrijven waarvoor ze zijn veroordeeld.

‘Veel vrouwen zijn ter dood veroordeeld tijdens oneerlijke rechtszaken waarbij verzachtende omstandigheden zoals lange mishandeling en (seksueel) geweld vaak niet werden meegenomen’, zegt Rajat Khosla van Amnesty International.

‘Door deze vrouwen ter dood te veroordelen, wordt niet alleen een gruwelijke en wrede straf voortgezet, maar betalen vrouwen ook de prijs voor het falen van overheden om discriminatie aan te pakken. Daarnaast betekent het gebrek aan transparantie rondom de doodstraf dat de zaken die we kennen slechts het tipje van de ijsberg zijn.’

In veel gevallen slaagden autoriteiten er niet in specifieke klachten en discriminerende praktijken te stoppen en heeft dit een cultuur van mishandeling gecreëerd. Ter dood veroordeelde vrouwen worden hierdoor verder gemarginaliseerd in het strafrechtelijk systeem.

Moord op man die haar verkrachtte

Noura Hussein Hamad Daoud uit Sudan werd op 16-jarige leeftijd gedwongen te trouwen. Drie jaar later moest ze bij haar man intrekken. De man sloeg haar en hield haar samen met twee broers en een neef vast, terwijl hij haar verkrachtte. Hamad Daoud doodde de man. Ze werd hiervoor ter dood veroordeeld in april 2017. Na acties van Amnesty International en andere organisaties werd het doodvonnis ingetrokken. In andere gevallen waren vrouwen minder gelukkig.

In 2018 werd de Koerdische Zeinab Sekaanvand in Iran geëxecuteerd. Ze werd als kind uitgehuwelijkt en onderging jaren van seksueel geweld door haar echtgenoot en zwager. Toen ze 17 jaar was, werd ze gearresteerd en aangeklaagd vanwege het vermoorden van haar man. Na een oneerlijke rechtszaak werd ze ter dood veroordeeld.

In sommige landen, zoals Ghana, zorgen de verplichte doodstraffen voor misdrijven als moord ervoor dat vrouwen hun ervaringen met seksueel geweld en discriminatie niet kunnen aanvoeren als verzachtende omstandigheid tijdens rechtszaken. In Maleisië zijn de meeste ter dood veroordeelde vrouwen, vaak buitenlandse vrouwen, veroordeeld voor drugsmisdrijven waarvoor de verplichte doodstraf geldt.

De doodstraf wereldwijd

‘Aan het einde van 2020 hadden 108 landen de doodstraf volledig afgeschaft. Gelukkig zien steeds meer landen in dat staten de macht hebben om het recht op leven te ontnemen. Maar totdat ieder land de doodstraf heeft afgeschaft, blijven we hiervoor actievoeren’, zegt Rajat Khosla.

Tijdens de jaarlijkse Werelddoodstrafdag vraagt Amnesty International hier extra aandacht voor.

Voer actie voor de Amerikaanse Rocky Myers, die al 27 jaar in een dodencel zit.