‘We zijn geen dieren waarop gejaagd moet worden’

De jonge moeder Madalitso Lemani uit Malawi overkwam het onvoorstelbare. Toen ze om 4 uur ’s morgens wakker werd, lag haar bijna tweejarige dochtertje Whitney Chilumpa niet meer naast haar. Dat waar ze altijd al bang voor was, was gebeurd. Whitney had albinisme, een zeldzame, erfelijke aandoening die in landen als Malawi erg gevaarlijk en zelfs dodelijk kan zijn.

Armoede en bijgeloof

Malawi is een arm land. Een groot deel van de bevolking woont op het platteland, is niet of nauwelijks naar school geweest en heeft moeite met overleven. Wat albinisme precies is, weten veel mensen niet. ‘Buren en familie dachten dat mijn moeder een affaire had gehad met een witte priester’, vertelt een vrouw. Veel mensen denken dat mensen met albinisme geesten zijn of een vloek van de voorouders. Daarnaast wordt gedacht dat hun lichaamsdelen een geneeskrachtige werking hebben, hun botten goud bevatten en dat seks met hen HIV geneest. Dit heeft ertoe geleid dat deze mensen niet alleen worden achtergesteld en gediscrimineerd, maar ook worden ontvoerd en vermoord. Hun lichaamsdelen worden gebruikt als ingrediënt in traditionele medicijnen. Soms worden hun overblijfselen zelfs opgegraven. Vaak zitten criminele bendes achter deze misdrijven, maar niet zelden zijn ook familieleden van de slachtoffers betrokken. ‘We zijn geen dieren waarop gejaagd moet worden’, aldus een man met albinisme.

Bekijk het filmpje over albinisme in Malawi:

Tijd voor actie

De discriminatie en vervolging van mensen met albinisme in Malawi is niet iets nieuws. Al generaties lang bestaan vooroordelen tegen deze mensen. Waar Amnesty International zich echter veel zorgen over maakt, is dat het aantal moorden op mensen met albinisme de afgelopen tijd ernstig is toegenomen. Volgens een recent Amnesty-rapport werden tussen november 2014 en mei 2016 achttien mensen met albinisme vermoord. Vijf anderen werden ontvoerd en zijn nog steeds niet teruggevonden. Onder de slachtoffers de bijna tweejarige Whitney, die ’s nachts bij haar moeder werd weggenomen. Dorpelingen vonden een paar weken later stukjes schedel en kleding van haar terug.

ACTIE Internationale Albinisme Dag

Vandaag, 13 juni, is Internationale Albinisme Dag. Amnesty vraagt je op deze dag nog een keer om in actie te komen: roep de president van Malawi op moord op mensen met albinisme een halt toe te roepen.

Via Twitter kan je de president direct een bericht sturen: @APMutharika – schrijf je tweet bij voorkeur in het Engels.

Je zou deze tweet kunnen gebruiken:

‘Take action @APMutharika Stop the ritual murders and discrimination against people with albinism in Malawi!’

De afgelopen weken voerde Amnesty actie met een petitie. Hierin riepen we de president van Malawi op mensen met albinisme te beschermen, misdaden tegen hen adequaat te laten onderzoeken en daders te laten berechten. Er zijn tot nu toe wereldwijd bijna 200.000 handtekeningen ingezameld. Alleen al in Nederland tekenden meer dan 44.000 mensen de oproep. Op dinsdag 7 juni zijn de handtekeningen aan president Arthur Peter Mutharika aangeboden door collega’s van Amnesty Zuid-Afrika. Bij dit bezoek waren ook de inspecteur-generaal van de politie en de minister van Gender, Kinderen, Beperkingen en Sociaal Welzijn aanwezig. De regering van Malawi heeft toen toegezegd dat de moorden op mensen met albinisme en de daaronder liggende oorzaken van discriminatie worden aangepakt.

‘Ik vind de betrokkenheid van Amnesty International en APAM (Association of People with Albinism in Malawi) bij de strijd tegen ontvoeringen, moorden en opgravingen van de overblijfselen van mensen met albinisme prijzenswaardig,’ zei president Mathurika. ‘Het geeft hoop te weten dat de internationale gemeenschap onze strijd en betrokkenheid waardeert om een einde aan deze kwade zonde te maken. We hebben tot nu toe 75 mensen kunnen arresteren in verband met deze kwaadaardige misdrijven. Ik weet zeker dat we samen deze misdrijven kunnen verslaan.’

Bronnen in Malawi hebben aangegeven dat de acties van Amnesty en de internationale druk er mede voor hebben gezorgd dat er een ontmoeting met de president kwam, en dat de regering zich actiever opstelt om dit probleem aan te pakken.