Voortdurende aanwezigheid van VN-missie in Afghanistan essentieel om mensenrechtenschendingen te monitoren en te rapporteren

Amnesty International roept de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties op om de VN-missie in Afghanistan (UNAMA) uit te breiden. Het moet voor het personeel en de middelen zorgen die nodig zijn om de mensenrechtenschendingen in het land te monitoren, te onderzoeken en erover te rapporteren. Op 17 september 2021 stemt de Veiligheidsraad over de verlenging van het mandaat van de missie, dat die dag afloopt.

UNAMA is sinds 2002 in Afghanistan aanwezig en heeft onder meer een centrale rol bij het monitoren van de mensenrechtensituatie en voor het toezicht via het Bureau van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten.

‘De machtsovername door de Taliban vormt een groot risico voor kwetsbare groepen, met name voor journalisten, etnische minderheden, vrouwen en meisjes, en degenen die met de voormalige regering, buitenlandse staten en aannemers hebben samengewerkt’, zegt Lawrence Moss, Amnesty-lobbyist bij de VN. ‘Het is essentieel dat mensenrechtenwaarnemers van de VN ter plaatse blijven en steun betuigen aan de rechten van Afghanen.’

In een resolutie die op 30 augustus 2021 werd aangenomen, riep de VN-Veiligheidsraad de Taliban op om het volgende te garanderen.

• Zich houden aan de mensenrechten, inclusief die van vrouwen, kinderen en minderheden;
• Zorgen voor de volledige, gelijke en zinvolle deelname van vrouwen aan een inclusieve politieke regeling;
• Het garanderen van de rechtsstaat;
• Afghanen toestaan ​​naar het buitenland te reizen, Afghanistan te verlaten wanneer ze maar willen, en Afghanistan te verlaten via elke grensovergang, zowel door de lucht als over de grond;
• Het respecteren van het internationaal humanitair recht, inclusief de bescherming van burgers.

Om dit te realiseren moet de Veiligheidsraad onmiddellijk in staat gesteld worden om de situatie te monitoren en er over te rapporteren. ‘UNAMA zou de Raad ten minste maandelijks moeten informeren over de mensenrechtensituatie in Afghanistan’, zegt Moss

‘Versterk toezicht op mensenrechten’

Amnesty International roept de Verenigde Naties ook op om het extra personeel en de middelen te leveren die UNAMA nodig heeft om haar toezicht op de mensenrechten te versterken. Internationale mensenrechtenwaarnemers zijn nu het land uit. Ze bevinden zich voornamelijk in Almaty, Kazachstan. Het werk van binnenlandse waarnemers wordt sterk beperkt uit angst voor represailles. De VN heeft humanitaire en politieke medewerkers toegestaan ​​in Afghanistan te blijven, maar niet haar mensenrechtenwaarnemers.

‘De VN zouden steun moeten betuigen aan de Afghaanse bevolking door internationale mensenrechtenwaarnemers terug te sturen naar het land, met inachtneming van dezelfde veiligheidsprotocollen als voor humanitaire medewerkers. Bovendien zou de VN-Veiligheidsraad van de Taliban moeten eisen dat ze het werk van de binnenlandse waarnemers van de VN respecteren en zich onthouden van represailles’, zegt Moss.

Berichten uit Panjshir-vallei onderstrepen noodzaak van toezicht

Er komen alarmerende berichten uit de Panjshir-vallei over gevechten tussen de Taliban en verzetsstrijders. BBC Persian deelde een video waarin wordt beweerd dat er opzettelijk wordt gemoord. De BBC meldde ook dat de Taliban burgers doodden. Volgens bronnen met wie Amnesty op zondag 12 september 2021 sprak, blokkeren de Taliban de toevoer van voedsel en andere essentiële middelen in de regio.

‘De situatie in Panjshir-vallei is penibel. Deze zeer verontrustende beelden en berichten van andere mensenrechtenschendingen in de regio onderstrepen de onmiddellijke noodzaak voor de internationale gemeenschap om effectief toezicht te garanderen op wat er in Afghanistan gebeurt’, zegt Lawrence Moss.

Achtergrond

Het mandaat van UNAMA wordt jaarlijks herzien door de VN-Veiligheidsraad. Amnesty roept de VN-Mensenrechtenraad op om een ​​aanvullende onderzoeksmissie of een soortgelijk onafhankelijk onderzoeksmechanisme voor Afghanistan op te richten. Een speciale zitting van de UNHRC in Genève in augustus 2021 slaagde er niet in een dergelijk mechanisme goed te keuren. Amnesty heeft zich aangesloten bij meer dan vijftig nationale, regionale en internationale organisaties om er bij de VN-lidstaten op aan te dringen dit te doen tijdens haar 48e zitting, die van 13 september tot 8 oktober 2021 plaatsvindt.