Vluchtelingen en migranten in Balkan uitgebuit en mishandeld
Duizenden vluchtelingen en migranten, onder wie kinderen, die door de Balkan reizen, worden slachtoffer van geweld en uitbuiting door autoriteiten en criminele bendes. Door falend EU-beleid zitten zij zonder enige bescherming vast in Servië en Macedonië, stelt Amnesty in een nieuw rapport.
Het rapport Europe’s borderlands: Violations against migrants and refugees in Macedonia, Serbia and Hungary is gebaseerd op vier onderzoeksmissies naar Servië, Hongarije, Griekenland en Macedonië in 2014 en 2015. Hiervoor interviewde Amnesty meer dan honderd vluchtelingen en migranten. Hun getuigenissen laten zien met welke zware omstandigheden mensen te maken krijgen als ze één van de drukste vluchtroutes naar de EU afreizen.
Van de meer dan 21.000 vluchtelingen en migranten die de westelijke Balkanroute nemen, is meer dan de helft afkomstig uit Syrië. De rest komt Afghanistan, Egypte, Eritrea, Irak, Nigeria, Somalië, Sudan en Tunesië.
Onwettig teruggestuurd
Bij de Macedonische grens met Griekenland en bij de Servische grens met Macedonië worden vluchtelingen en migranten routinematig teruggestuurd en mishandeld door de grenspolitie. Velen worden gedwongen om steekpenningen te betalen.
Een Afghaan vertelde hoe hij samen met een groep anderen door de Macedonische politie werd teruggestuurd naar Griekenland: ‘Ik zag dat mensen hard in elkaar werden geslagen. Ze sloegen mijn 13-jarige zoon. En ook ik werd geslagen.’
Sommige mensen met wie Amnesty sprak zijn meer dan tien keer teruggestuurd vanuit Macedonisch grondgebied. Ook ontving Amnesty meldingen dat Servische politieagenten bij de grens van Hongarije vluchtelingen en migranten mishandelden. Zelfs een vrouw die vijf maanden zwanger was, werd door de agenten geslagen, aldus een getuigenis van een Afghaanse vluchteling.
‘Servië en Macedonië zijn het afvoerputje voor de overvloed aan vluchtelingen en migranten die niemand in de EU wil opvangen’
Gauri Gulik – Amnesty’s vervangend hoofd Europa en Centraal-Azië
Willekeurige detentie
Veel vluchtelingen en migranten worden zonder goede gronden vastgehouden door de autoriteiten. In Macedonië werden honderden, onder wie families, zwangere vrouwen en kinderen zonder begeleiding, voor langere tijd vastgehouden in een ontvangstcentrum voor buitenlanders, genaamd Gazi Baba. Velen van hen werden hier maandenlang vastgehouden onder inhumane en vernederende omstandigheden, zodat ze als getuigen konden dienen in strafzaken tegen smokkelaars.
Falend asielbeleid
Mensen die in Servië of Macedonië proberen asiel aan te vragen, krijgen te maken met veel obstakels. In 2014 kregen slechts tien mensen een vluchtelingenstatus in Macedonië en in Servië werd zelfs maar aan één iemand asiel verleend. Omdat mensen ontmoedigd worden door de langzame verwerking van asielaanvragen, reizen velen door naar Hongarije. Hier worden ze vaak opnieuw slachtoffer van schendingen.
Vluchtelingen en migranten die bij de grens van Hongarije worden opgepakt, worden vaak vastgehouden in overvolle cellen onder vernederende omstandigheden of worden mishandeld door de politie. In 2014 verleende Hongarije asiel aan 240 mensen, een klein deel van het totaal aantal aanvragen.
Degenen die geen asielaanvraag willen doen in Hongarije, bijvoorbeeld omdat ze hopen asiel aan te kunnen vragen in andere EU-landen, worden veelal gedeporteerd naar Servië of Macedonië. Hier worden deze migranten en vluchtelingen achtergelaten zonder enige juridische status, bescherming of steun en zijn zij zeer kwetsbaar voor verdere mensenrechtenschendingen.
Gebrekkig EU-migratiebeleid
De enorme toename van migranten en vluchtelingen die voor de Balkanroute kiezen, is een gevolg van het falende EU-beleid. Omdat mensen in het eerste EU-land van aankomst asiel moeten aanvragen en het aantal veilige routes naar Europa beperkt wordt, ligt de verantwoordelijkheid van de verwerking van asielaanvragen bij de landen die aan de buitengrenzen van Europa liggen. Dit zorgt voor onnodige hoge druk op deze landen.
In plaats van het verbeteren van de asielsystemen in landen in de Balkan, heeft de EU volledig ingezet op het versterken van de grenzen.
Terwijl steeds meer kwetsbare vluchtelingen, asielzoekers en migranten vast komen te zitten in een niemandsland in de Balkan, komen Servië en Macedonië verder onder druk te staan. Deze situatie, net als in Italië en Griekenland, kan alleen worden opgelost als de EU het migratiebeleid grondig hervormd.
- Lees het rapport Europe’s borderlands: Violations against migrants and refugees in Macedonia, Serbia and Hungary
- Bekijk de routekaart:
