Twee jaar na Snowden weigeren overheden massa-surveillance te beëindigen
Overheden moeten accepteren dat ze het debat hebben verloren over de legitimiteit van massa-surveillance en dat zij het toezicht op het verzamelen van inlichtingen moeten verbeteren.
Dat staat te lezen in het vandaag gepubliceerde rapport van Amnesty International en Privacy International, Two years after Snowden: Protecting human rights in an age of mass surveillance. Het rapport verschijnt precies twee jaar nadat Edward Snowden een boekje opendeed over de inlichtingendiensten van de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk.
‘De machtsbalans is aan het verschuiven. Met iedere gewonnen rechtszaak, met iedere aanpassing van de wet, tonen we aan dat feiten overtuigender zijn dan angst’, zei Edward Snowden in een artikel dat vandaag wereldwijd in de kranten verscheen.
Het rapport wijst erop dat overheden massa-surveillance willen behouden en uitbreiden, ook al wordt deze praktijk door rechtbanken, parlementen en mensenrechteninstituten veroordeeld als een mensenrechtenschending. Enkele dagen geleden nam het Amerikaanse congres de Freedom Act aan. Deze wet, waarmee de bevoegdheden van de NSA voor het verzamelen van gegevens worden ingeperkt, is een voorbeeld van het – op kleine schaal – terugdringen van de surveillancebevoegdheden sinds Snowdens onthullingen.
Overheden negeren publieke opinie
In de afgelopen twee jaar is massa-surveillance van verschillende kanten veroordeeld als buitensporig en een schending van mensenrechten door rechtbanken, parlementaire onderzoeken en juridische en technologie-deskundigen, aangesteld door overheden en internationale instellingen zoals de Raad van Europa en de Verenigde Naties.
Het rapport waarschuwt ervoor dat – in weerwil van de publieke opinie – Amerikaanse en Britse massa-surveillanceprogramma’s gehuld blijven in geheimzinnigheid, terwijl overheden van andere landen meer bevoegdheden voor zichzelf zoeken.
Denemarken, Finland, Frankrijk, Nederland, Pakistan en Zwitserland bespreken mogelijkheden of implementatie van nieuwe wetten om inlichtingen te verzamelen waarmee ze meer mogelijkheden krijgen om communicatie in deze landen en daarbuiten in de gaten te houden.
7-punten plan om mensenrechten te beschermen in het digitale tijdperk
Vandaag presenteren Amnesty International en Privacy International een 7-punten plan waarmee overheden worden opgeroepen om checks-and-balances – een systeem van wederzijdse controle en evenwicht tussen de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht – te introduceren voor het gebruik van surveillance.
- Nationale wetten moeten aan internationale mensenrechtenstandaarden voldoen. Dit is inclusief het niet toestaan van willekeurig massa-surveillance.
- Overheden moeten technologie waarmee data gecodeerd en geanonimiseerd kan worden niet verbieden.
- Klokkenluiders moeten sterke juridische bescherming krijgen, ook als ze werken aan zaken op het gebied van nationale veiligheid.
- Telecombedrijven en bedrijven die internetdiensten leveren, moeten toegang tot data alleen toestaan als daarmee aan internationale mensenrechtenstandaarden wordt voldaan.
- Grote internet- en telefoniebedrijven moeten de leiding nemen door technologie te gebruiken die sterke codering van gegevens mogelijk maakt en privacy goed beschermt.
- Telecom- en internetbedrijven moeten gebruikers duidelijk informeren over de juridische vereisten waar zij aan moeten voldoen, onder andere over het overhandigen van gebruikersgegevens of inhoudelijke data.
- Er moeten maatregelen worden ontwikkeld die nodig zijn voor betere implementatie van internationale mensenrechtenstandaarden die van toepassing zijn op communicatie-surveillance.
