Turkije stuurt honderden Syriërs terug de oorlog in

Turkije heeft in de maanden voorafgaand aan de militaire inval in Noordoost-Syrië naar schatting honderden Syriërs uitgezet naar een door oorlog verscheurd gebied. Dit deed de Turkse regering vooruitlopend op de nog te creëren ‘veilige zones’ aan de Syrische kant van de grens.

Syrische vluchtelingen vertelden Amnesty dat de Turkse politie hen had bedreigd of zelfs in elkaar had geslagen om hen documenten te laten ondertekenen voor ‘vrijwillige terugkeer’. Zo dwong Turkije hen terug te gaan naar een oorlogsgebied waar hun leven gevaar loopt. Dit staat in het Amnesty-rapport Sent to a War Zone, Turkey’s Illegal Deportations of Syrian Refugees.

Rechtstreeks het gevaar in

‘Turkije’s bewering dat Syrische vluchtelingen ervoor kiezen om rechtstreeks het conflict weer in te wandelen, is gevaarlijk en onwaar’, zegt Anna Shea, migratieonderzoeker van Amnesty International.

Zonder officiële statistieken is het lastig om het aantal uitzettingen in te schatten. Op basis van tientallen interviews die Amnesty tussen juli en oktober 2019 hield, kan Amnesty de inschatting maken dat het om honderden mensen gaat. De Turkse autoriteiten geven aan dat 315.000 mensen op vrijwillige basis terug zijn gekeerd.

Geen vrijwillige en veilige terugkeer

Turkije sloot met Rusland een akkoord waarin ze overeenkwamen veilige zones aan de Syrische kant van de grens te creëren waar vluchtelingen ‘vrijwillig’ en ‘veilig’ naar terug zouden kunnen keren. Maar van vrijwillige noch veilige terugkeer is momenteel sprake. Miljoenen gevluchte Syriërs in Turkije lopen nu gevaar terug te worden gestuurd. Het uitzetten van mensen naar Syrië is in strijd met internationaal recht dat staten verbiedt mensen terug te sturen naar een land waar ze een groot risico lopen op ernstige mensenrechtenschendingen.

John, een Syrische christen, werd gedeporteerd nadat de Turkse kustwacht hem had opgepakt toen hij naar Griekenland probeerde te gaan. Nadat hij in Syrië was aangekomen, werd hij een week opgesloten in Idlib door Jabhat al Nusra, een aan Al Qaeda gelieerde islamistische groepering. John: ‘Het is een wonder dat ik het overleefd heb.’

Uitgezet met of zonder identiteitsbewijs

Elke vorm van interactie met de Turkse politie of migratiefunctionarissen brengt Syrische vluchtelingen in gevaar. De meest gehoorde reden van uitzetting is dat ze niet geregistreerd zijn of zich buiten de provincie van registratie bevinden. Toch zijn er ook mensen uitgezet die wel een geldig identiteitsbewijs hadden voor hun provincie.

Kareem, een 23-jarige man uit Aleppo, vertelde dat hij vanuit Istanbul werd teruggestuurd, samen met twee kinderen van 15 en 16 jaar die niet geregistreerd waren. Terwijl de jongens in de bus zaten, smeekte hun moeder bij de autoriteiten hen niet uit te zetten, maar de militaire politie zei dat de jongens de wet hadden overtreden omdat ze geen identiteitsbewijzen bezaten en daarom uitgezet zouden worden.

Amnesty’s oproep

De Turkse autoriteiten moeten stoppen met het terugsturen van Syriërs en ervoor zorgen dat iedereen die is uitgezet veilig terug kan gaan naar Turkije en toegang krijgt tot basisvoorzieningen.
De Europese Unie en de rest van de internationale gemeenschap zouden aanzienlijk meer Syrische vluchtelingen vanuit Turkije moeten hervestigen.