Turkije stapt uit Verdrag van Istanbul

Vandaag stapt Turkije uit het Verdrag van Istanbul. Het is de eerste keer dat een lid van de Raad van Europa zich terugtrekt uit een internationaal mensenrechtenverdrag. Amnesty vreest dat hierdoor miljoenen vrouwen en meisjes meer risico lopen op geweld.

Drie maanden geleden kondigde president Erdoğan aan op 1 juli 2021 uit het Verdrag van Istanbul inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld te stappen. Dat terwijl er in Turkije veel huiselijk geweld is en er alleen al vorig jaar ten minste 300 vrouwen werden vermoord. Erdoğans aankondiging leidde tot afkeurende reacties uit de hele wereld en massale demonstraties van vrouwen en lhbti’ers in het hele land.

Gervaarlijk signaal

‘Turkije keert vandaag de gouden standaard voor de veiligheid van vrouwen en meisjes de rug toe’, zegt Amnesty’s secretaris-generaal Agnès Callamard. ‘Deze terugtrekking geeft daders die mishandelen, verwonden en doden het roekeloze en gevaarlijke signaal dat zij hiermee straffeloos kunnen doorgaan.’

Het Verdrag van Istanbul werd 10 jaar geleden aangenomen. Het beschermt vrouwen tegen geweld en bevordert gendergelijkheid via wetgeving, onderwijs en voorlichting. In 10 jaar tijd heeft het verdrag tot aanzienlijke verbeteringen geleid in hoe staten omgaan met mensen die gendergerelateerd geweld meemaken. 34 van de 47 leden van de Raad van Europa hebben het verdrag geratificeerd, en andere zijn van plan dat te doen.

Polen en Hongarije: ‘het normaliseert homoseksualiteit’

Maar in veel delen van Europa heeft het verdrag ook te maken met een verontrustende terugslag. De Turkse regering en haar aanhangers zeiden dat het verdrag ‘familiewaarden’ bedreigt en ‘homoseksualiteit normaliseert’. Onder andere de regeringen van Polen en Hongarije doen soortgelijke uitspraken. Daarmee rechtvaardigen ze hun pogingen om rechten in te perken.

Geweld tegen deelnemers Istanbul Pride

In Turkije worden de mensenrechten steeds verder ingeperkt. Op 26 juni gebruikte de politie buitensporig geweld tegen deelnemers aan de Istanbul Pride, die voor het zesde achtereenvolgende jaar was verboden. Honderden mensen die deelnamen aan de mars werden belaagd met traangas en plastic kogels. Ten minste 47 mensen werden opgepakt. Een AFP-journalist werd blootgesteld aan marteling of andere vormen van mishandeling toen een aantal politieagenten hem tegen de grond drukte. Een agent knielde op zijn nek, waardoor hij moeilijk kon ademhalen.