Turkije: onwettige en willekeurige aanvallen op demonstranten moeten stoppen

De Turkse autotiteiten moeten het gebruik van onnodig en willekeurig geweld door de veiligheidsdiensten tegen vreedzame demonstranten stoppen, en onwettige geweldsincidenten door de politie tegen demonstranten onderzoeken. Dit zegt Amnesty International vandaag in reactie op de toegenomen protesten tegen de gevangenschap van de burgemeester van Istanbul, Ekrem İmamoğlu.

De demonstraties begonnen in Istanbul nadat burgemeester, rivaal en criticus van de Turkse president Erdoğan, Ekrem İmamoğlu, werd opgepakt en gevangengezet. De protesten hebben zich over het hele land verspreid en worden met bruut geweld aangepakt. 

De Turkse autoriteiten hebben een demonstratieverbod ingesteld in drie steden. Ze  bevestigen dat er sinds de start van de protesten op 19 maart, 1.133 demonstranten zijn opgepakt. Daarnaast zijn veel gewonden gevallen, wordt social media streng gecontroleerd en zijn journalisten opgepakt.  

“De inzet van onnodig en willekeurig geweld door de politie tegen vreedzame demonstranten in Turkije moet onmiddellijk stoppen”, zegt Agès Callamard, de secretaris-generaal van Amnesty International. “Amnesty International heeft beelden gezien van verschillende incidenten en roept de Turkse autoriteiten dringend op om zich te houden aan de internationale mensenrechten bij het ingrijpen bij protesten.” 

Geweld tegen demonstranten 

Op beelden is compleet ongegrond gebruik van geweld door de politie tegen vreedzame demonstranten te zien. Mensen werden geslagen met wapenstokken en geschopt terwijl ze op de grond lagen. Het willekeurige gebruik van pepperspray, traangas en waterkannonnen tegen vreedzame demonstranten is schokkend, net als het gebruik van plastic kogels – die soms van dichtbij worden afgevuurd richting gezicht en bovenlichaam.  

“Dit geweld heeft geleid tot verschillende verwondingen en zelfs ziekenhuisopnames. Deze onwettige geweldshandelingen moeten worden onderzocht en de daders moeten ter verantwoording worden geroepen”, reageert Callamard. 

Beperking social media en internet 

Op 24 maart vonden er in de vroege morgen politie-invallen plaats waarbij ten minste acht journalisten die over de demonstraties hadden bericht, thuis werden opgepakt.  

Het internetverkeer was 42 uur lang verstoord. De toegang tot social  media, nieuwssites en meer dan 700 pagina’s van journalisten, activisten en oppositiefiguren op Twitter/X werd geblokkeerd. 

“De beperking van het internet is een  schaamteloze aanval op het recht op vrije meningsuiting. Autoriteiten moeten zich onthouden van dit soort maatregelen. Sociale mediabedrijven zoals X, moeten onmiddellijk stappen nemen om ervoor te zorgen dat de accounts van mensen die kritisch zijn over de Turkse overheid weer bereikbaar zijn.” 

Oproep Amnesty International 

Amnesty International herinnert de Turkse autoriteiten eraan dat er stricte voorwaarden zijn voor de inzet van geweld door de politie. Zo mogen traangas en waterkannonen niet worden ingezet, alleen als er wijdverspreid geweld tegen mensen is dat niet kan worden aangepakt met minder schadelijke middelen.  

Zelfs als sommige demonstranten geweld gebruiken – zoals tegen mensen of eigendommen – maakt dit niet het hele protest niet-vreedzaam, en kan het nooit de inzet van geweld door de politie tegen alle demonstranten rechtvaardigen. 

“Het is van cruciaal belang dat de Turkse autoriteiten het recht op vreedzaam protest respecteren en beschermen. Ze moeten het demonstratieverbod opheffen, en alle mensen vrijlaten die onrechtmatig en willekeurig zijn vastgezet voor het uitoefenen van hun recht op vrije meningsuiting en vreedzaam protest.” 

Achtergrond 

Gisteren werden de volgende journalisten opgepakt: Ali Onur Tosun, Bülent Kılıç, Zeynep Kuray, Yasin Akgül, Hayri Tunç, Kurtuluş Arı, Zişan Gür, Murat Kocabaş e Barış İnce.  

De  openbare aanklager van Istanbul vaardigde op 23 maart voor meer dan 100 mensen arrestatiebevelen uit, onder wie Ekrem İmamoğlu, twee prominente districtsburgemeesters in Istanbul. 48 Mensen werden in voorarrest gezet. 44 Mensen werden onder voorwaarden vrijgelaten.  

Ekrem İmamoğlu werd in voorarrest genomen op basis van d van de wet ter bestrijding van criminele organisaties met winstoogmerk, en ook op beschuldigingen van “omkoping, fraude, onwettig verkrijgen van persoonlijke gegevens en manipulatie van aanbestedingsprocedures.”