Toenemende zorgen over mensenrechten en mensenlevens na inval Rusland in Oekraïne
Amnesty International roept na de aanval van Rusland op Oekraïne alle betrokken partijen op de internationale mensenrechten en het humanitair recht te respecteren.
‘Onze ergste angsten zijn uitgekomen’, zegt Agnès Callamard, secretaris-generaal van Amnesty International. ‘Na weken waarin het conflict tussen Rusland en Oekraïne escaleerde, is een Russische invasie begonnen die waarschijnlijk de meest verschrikkelijke gevolgen zal hebben voor mensenlevens en mensenrechten.’
‘Houd je aan humanitair recht’
‘Terwijl raketten op Oekraïense militaire bases vallen en de eerste berichten binnenkomen over het gebruik van willekeurige wapens door het Russische leger, herhaalt Amnesty International haar oproep aan alle partijen om zich strikt te houden aan het internationaal humanitair recht en de internationale mensenrechtenwetgeving’, zegt Callamard.
Zware beschietingen
Een grootschalig gewapend conflict tussen Rusland en Oekraïne brak uit in de vroege ochtend van 24 februari 2022, waarbij het Russische leger de Oekraïense leger- en luchtbases bestookte met raketartillerie en raketaanvallen. Ondertussen vielen tankcolonnes het grondgebied van Oekraïne binnen over de gehele lengte van de grens. Net als tijdens het conflict in Oost-Oekraïne in 2014 en 2015, dreigt nu ook weer een grote vluchtelingenstroom te ontstaan.
Amnesty’s oproep
Mensenlevens, huizen en infrastructuur moeten worden beschermd. Amnesty International roept alle betrokken partijen op om burgers te beschermen en af te zien van aanvallen die geen onderscheid maken tussen burgers en militairen om te voorkomen dat burgers gewond of gedood worden. Ook mogen geen verboden wapens zoals clustermunitie worden gebruikt. Amnesty International herhaalt haar oproep om humanitaire organisaties toegang te verlenen en om het bieden van hulp te vergemakkelijken aan burgers die door de vijandelijkheden zijn getroffen.
Amnesty International volgt de situatie nauwlettend om schendingen van het internationaal recht door alle partijen aan het licht te brengen.
Achtergrond
In de vroege ochtend van 24 februari 2022 trokken Russische troepen vanuit de Krim Oekraïne binnen. Ook vanuit Belarus kwamen militairen het land binnen, evenals aan de oostgrens met Rusland. Op sociale media werden explosies gemeld in onder meer Kiev, Odessa, Kramatorsk en Charkov. Ook in Ivano-Frankivsk, niet ver van de Poolse grens, zouden explosies zijn geweest. Bij ten minste één gelegenheid, in Kharkiv, is op videobeelden het staartgedeelte te zien van een raket die werd afgevuurd door een zware meervoudige Smerch-raketwerper. Opzettelijke aanvallen op burgers en burgereigendommen en willekeurige aanvallen waarbij burgers worden gedood of verwond, zijn oorlogsmisdrijven.
Een groeiend aantal mensen probeert vanwege het oorlogsgeweld Oekraïne te verlaten. Mensen die in Rusland protesteerden tegen de inval in Oekraïne werden onmiddellijk gearresteerd. Dit meldde de onafhankelijke organisatie OVD-Info, die politiek gemotiveerde arrestaties en detentie monitort.
Amnesty International waarschuwde eerder voor de ingrijpende gevolgen voor de mensenrechten van het gewapende conflict tussen Rusland en Oekraïne. De economische en sociale rechten in Oekraïne waren al negatief beïnvloed. Stijgende prijzen voor basisbehoeften als voedsel en medicijnen tasten het recht op gezondheidszorg en een behoorlijke levensstandaard aan. Vooral zeer oude en zeer jonge mensen en mensen met een laag inkomen hebben hier last van. Ook is het recht op onderwijs in het geding omdat scholen met tussenpozen zijn gesloten vanwege beschietingen. Het gevaar bestaat dat mensen massaal op de vlucht slaan.
Tijdens het conflict in Oost-Oekraïne in 2014-2015 sloegen ook miljoenen mensen op de vlucht en honderden werden het slachtoffer van buitengerechtelijke executie, marteling, ontvoering, verdwijningen en willekeurige detentie – zowel separatistische- als regeringstroepen maakten zich hier schuldig aan. Nog steeds zijn er 1,45 miljoen mensen van hun woonplaats op de Krim of in de Donbas verdreven.
Tijdens het conflict in Oost-Oekraïne in 2014 en 2015 zijn oorlogsmisdrijven en misdrijven tegen de menselijkheid begaan.
