Toekenning WK 2034 aan Saudi-Arabië zet levens op het spel

Vandaag werd bevestigd dat Saudi-Arabië het WK voetbal voor mannen in 2034 gaat organiseren, ondanks de bekende en ernstige risico’s voor bewoners in het land, arbeidsmigranten en fans die het land gaan bezoeken. In een gezamenlijke verklaring stellen verschillende organisaties dat dit een gevaarlijk moment is, maar dat het ook een moment moet zijn voor verandering.

Als wereldwijde en regionale mensenrechtenorganisaties, vakbonden, fangroepen en organisaties die opkomen voor de rechten van arbeidsmigranten, vragen velen van ons al lang aandacht voor de ernstige risico’s van Saudi-Arabië als gastland van grote sportevenementen. Door het toekennen van het WK 2034 aan Saudi-Arabië zonder betekenisvolle waarborgen, besluit de FIFA vandaag om onze waarschuwingen te negeren en zijn eigen mensenrechtenbeleid weg te gooien.

De FIFA kan nooit beweren niet op de hoogte te zijn van de ernst van de risico’s van het hosten van dit grootse evenement in een land met zo’n zwakke mensenrechtenwaarborgen. En dat geldt ook voor de nationale voetbalorganisaties die stemden en het bid van Saudi-Arabië goedkeurden.

Er is genoeg bewijs van de exploitatie van arbeidsmigranten en het racisme tegen hen, van activisten die tientallen jaren de gevangenis in moeten voor het vreedzaam uiten van hun mening, van vrouwen en LGBTQIA+-mensen die te maken hebben met wettelijke discriminatie, of van bewoners die gedwongen hun huis worden uitgezet om plaats te maken voor staatsprojecten.

Het is duidelijk dat – zonder urgente actie en uitgebreide hervormingen – het WK van 2034 besmet zal zijn met onderdrukking, discriminatie en uitbuiting op grote schaal.

De FIFA heeft al lang zijn verantwoordelijkheid geaccepteerd, die in lijn met internationale mensenrechtenstandaarden is, om mensenrechtenschendingen die samenhangen met zijn activiteiten te voorkomen en beperken, en ook om compensatie te bieden voor schendingen waaraan de FIFA heeft bijgedragen. Door toekenning van het WK 2034 aan Saudi-Arabië ondanks de bekende risico’s, draagt de FIFA een grote verantwoordelijkheid voor veel dat zal volgen.

In het proces van toekenning van het WK 2034 is al gebleken dat het mensenrechtenbeleid van de FIFA een schijnvertoning is. Zonder een competatief proces van bidding was er een kleine kans op het afwijzen van bids – zelfs met een slechte mensenrechtenstrategie of grote risico’s. Er is geen overleg geweest met mensen die mogelijk effect ondervinden van het evenement, en ook zijn er geen specifieke of bindende maatregelen overeengekomen op het gebied van internationale arbeidsnormen of mensenrechtenhervormingen.

Samen zullen wij ons blijven inzetten voor de rechten van iedereen in Saudi-Arabië en daarbuiten – arbeidsmigrant, bewoner, burger, speler, fan, activist of journalist – die mogelijk wordt geraakt door het WK van 2034. De bevolking van Saudi-Arabië verdient het om te genieten van internationale sport, maar niet tegen iedere prijs. Het moet samen gaan met maatregelen die de rechten waarborgen die hun regering hen ontneemt.

De komende tien jaar zullen we de mensenrechtengemeenschap wereldwijd mobiliseren om ervoor te zorgen dat de schendingen van dit wereldkamioenschap niet worden genegeerd, en aandringen op de fundamentele veranderingen die nodig zijn om levens te beschermen en vrijheden uit te breiden. De Saudische autoriteiten, FIFA, nationale voetbalbonden, sponsoren van de FIFA en bedrijven die zijn betrokken bij het WK – of er enorm van profiteren – hebben allemaal mensenrechtenverplichtingen en verantwoordelijkheden, en we zullen hen daarvoor ter verantwoording blijven roepen.

Amnesty’s reactie

‘Het roekeloze besluit van de FIFA om het WK van 2034 toe te kennen aan Saudi-Arabië zonder ervoor te zorgen dat er goede mensenrechtenwaarborgen zijn, zal veel levens op het spel zetten’, zegt Steve Cockburn van Amnesty International.’

‘FIFA weet dat arbeiders uitgebuit zullen worden en zelfs zullen overlijden als er geen fundamentele hervormingen komen in Saudi-Arabië, maar gaat ondanks dat gewoon door. De organisatie loopt het risico een grote verantwoordelijkheid te dragen voor de vele mensenrechtenschendingen die gaan volgen.’

‘Bij iedere stap in dit proces van bidding heeft FIFA laten zien dat zijn betrokkenheid bij mensenrechten een façade is. En het feit dat arbeidsmigranten die werden uitgebuit in Qatar nog steeds geen compensatie hebben ontvangen, duidt erop dat er weinig is geleerd. De FIFA moet urgent zijn koers veranderen en ervoor zorgen dat het WK samengaat met uitgebreide hervormingen in Saudi-Arabië. Zo niet dan riskeren ze tien jaar van uitbuiting, discriminatie en onderdrukking.’

De verklaring is ondertekend door:

ALQST for Human Rights
Amnesty International
Building and Woodworkers International (BWI)
Business and Human Rights Resource Centre (BHRRC)
Equidem
European Saudi Organisation for Human Rights (ESOHR)
Fair Square
Football Supporters Europe (FSE)
Gulf Centre for Human Rights (GCHR)
Human Rights Watch
International Domestic Workers Federation (IDWF)
Jafari Jata Solution, Kenya
Law and Policy Forum for Social Justice (LAPSOJ), Nepal
Migrant Defenders Organisation, Kenya
Middle East Democracy Center (MEDC)
Migrant-Rights.org
International Trade Union Confederation (ITUC) – Africa
Paurakhi Nepal
Shramik Sanjal, Nepal
Solidarity Centre (SC)
Sport and Rights Alliance (SRA)