Tentoonstelling ‘Monddood – politiek gevangen’ in Slot Loevestein

In Rijksmuseum Slot Loevestein is vanaf 31 maart de tentoonstelling Monddood – politiek gevangen te zien. Deze tentoonstelling over politieke gevangenen kwam in samenwerking met Amnesty International tot stand.

Slot Loevestein was in de zeventiende eeuw de staatsgevangenis van ons land. Mensen die veroordeeld waren wegens vermeende politieke misdrijven, werden er gevangengezet. De bekendste is wel rechtsgeleerde en schrijver Hugo de Groot, die er van 1619 tot 1621 vastzat. Hij was na een meningsverschil met de machthebbers in een oneerlijk proces tot levenslang veroordeeld. De Groot wist in een boekenkist uit de gevangenis te ontsnappen.

Monddood gemaakt

Na zijn ontsnapping schreef Hugo de Groot boeken over internationaal recht en de rechten van het individu die grote wereldwijde invloed hadden. Veel politiek gevangenen zijn voorgoed monddood gemaakt, omdat ze een bedreiging vormden voor machthebbers. Van veel politiek gevangenen weten we niets, omdat ze niets hebben nagelaten. In de tentoonstelling maak je kennis met een aantal politiek gevangenen, die hun stem wel konden laten horen.

Rechten van de mens

Mensenrechten worden wereldwijd nog steeds op grote schaal geschonden. Amnesty International voert al sinds 1961 wereldwijd strijd voor de bescherming en bevordering van mensenrechten, zoals het recht op vrije meningsuiting. ‘Die strijd is elke dag opnieuw nodig, want mensenrechten zijn wel universeel, maar machthebbers respecteren die rechten lang niet altijd en vaak niet van harte’, zegt Dagmar Oudshoorn, directeur van Amnesty Nederland.

Replica cel Navalny tijdelijk te bezoeken

Speciaal voor de opening van de tentoonstelling is een replica van de ‘ShIZO’, de gevangeniscel van de Russische gewetensgevangene Alexei Navalny, in Loevestein te zien. De oppositieleider is tot 9 jaar cel veroordeeld omdat hij zich kritisch uitliet over president Poetin en vreedzaam actievoerde. Navalny beschuldigde de Russische elite van corruptie en machtsmisbruik. De replica van zijn cel is van 31 maart tot en met 19 april te bezoeken.

De ShIZO, een afkorting van het Russische shtrafnoy izolyator, is gemaakt door Nalany’s broer Oleg om aandacht te vragen voor de uiterst zware omstandigheden waaronder Navalny gevangengehouden wordt. Alexei Navalny bracht 91 dagen in die cel door. De cel is speciaal voor veroordeelden die de interne regels van de strafkolonie overtreden. Er is bijna geen ventilatie en overdag is het bed vastgemaakt aan de muur. Bovendien gelden voor degenen die er gevangengehouden worden niet de privileges die andere gevangenen wel hebben, zoals telefoneren of het recht om persoonlijke bezittingen mee te nemen. Gevangenen in de ShIZO mogen geen bezoek ontvangen en ook geen post.

De tentoonstelling Monddood is tot 25 februari 2024 te bezichtigen.