Syrische vluchtelingen starten een nieuw leven in Noorwegen door hervestiging
Hervestiging is de redding van ‘s werelds meest kwetsbare vluchtelingen. Een jonge familie uit Syrië vertelt hoe hun verhuizing naar Noorwegen hun leven heeft veranderd.
Door Ina Strøm van Amnesty Noorwegen
‘De Noorse autoriteiten belden met opzet op de verjaardag van Kahraman,’ vertelt Sherihan, een 29-jarige muzikant. ‘Ze zeiden: “We hebben een cadeau voor je. Je mag naar Noorwegen komen!” We wisten niets over Noorwegen, maar we waren zo blij.’
In een licht appartement in een bescheiden jaren vijftig woning in een rustige wijk in Oslo plagen zij en haar man elkaar. ‘Dit is hoe ik Noorwegen zie,’ zegt Hennan, een 31-jarige kunstenaar: ‘Kinderen staan op de eerste plek, dan komt de vrouw, dan de hond en als allerlaatste de man!’ Beiden lachen ze.
Met bloed bespetterde stukken brood
De vrolijkheid van nu is miljoenen mijlen verwijderd van wat zij in het Syrische Aleppo achterlieten. ‘Dat waren zware tijden,’ zegt Hennan. ‘Ik zag hoe een man die de bakker verliet door een scherpschutter werd doodgeschoten. Hij droeg een brood boven zijn hoofd om te laten zien dat hij ongewapend was. Bij zijn dode lichaam lagen met bloed bespetterde stukken brood. Ik zag een vrouw het oprapen. Ze had waarschijnlijk hongerige kinderen thuis op haar wachten.’
‘De meeste van mijn nieuwe schetsen zijn droevig, omdat ze gebaseerd zijn op onze ervaringen van de oorlog,’ voegt Hennan toe.
Ternauwernood overleven in Syrië
‘In Aleppo was ons leven simpel,’ zegt Sherihan. ‘We werkten, aten en brachten onze tijd door met familie en vrienden. Ik speelde dwarsfluit bij een muziekschool. Ik had veel dromen. We waren aan het sparen voor een mooie auto en een groot huis, een plek waar we een kind konden grootbrengen. Je weet wel, dingen die iedereen wil.’
‘Ik hield ervan om thuis te zijn, met vrienden te discussiëren over politiek of te lezen,’ zei Hennan. ‘Ik had ongeveer zevenhonderd boeken. Sommigen waren verboden, over religie of politiek, of in het Koerdisch (een taal die verboden is op Syrische scholen, op de werkvloer en in boeken).
‘Ons appartement was precies op de grens tussen de gebieden van de oppositie en die van de regeringstroepen. Op een dag schoot iemand onze buurman dood, omdat ze dachten dat hij president Assad steunde.’
‘We verhuisden naar het platteland,’ gaat Sherihan verder. ‘Het was koud, er was nauwelijks eten en er was geen water of elektriciteit. Ik was toen zwanger. We konden niet aan de toekomst denken, we konden alleen maar overleven.’ Hun zoon Kahraman werd op 24 juni 2013 geboren.
Moeilijke tijden in Turkije
‘Toen Kahraman een paar maanden oud was, merkten we dat hij niet goed reageerde op onze bewegingen,’ vertelt Sherihan. ‘Een dokter vertelde me dat hij blind was en dat zijn hele leven zou blijven. Ik was kapot van dit nieuws.’
‘Ik besloot terug te gaan naar Aleppo voor een second opinion. Het duurde 13 uur en ik moest een straat oversteken waar sluipschutters meerdere mensen hadden doodgeschoten. Ik nam Kahraman in mijn armen en rende.’
‘De dokter gaf me hoop, maar zei dat we Kahraman voor regelmatig naar Aleppo terug moesten komen voor controles. Toen besloten we naar Turkije te gaan.‘
‘Turkije was nog moeilijker dan Syrië. We verbleven negen maanden in een kleine flat met drie andere families. Hennan werkte de hele dag voor bijna niets. Voor Kahraman konden we niet de medische zorg krijgen die hij nodig had. Het was de ergste periode in mijn leven.’
Na registratie bij de VN-vluchtelingenorganisatie, UNHCR, hoorde de jonge familie dat ze in aanmerking kwam voor hervestiging.
‘Op een dag kregen we te horen dat de Noorse immigratiedienst ons wilde interviewen,’ vertelde Sherihan.
Eindelijk veilig
Twee maanden later waren ze eindelijk op weg naar een veilige plek. ‘We namen bijna niets mee, alleen onze dierbaarste bezittingen: de laptop met foto’s van Hennans kunstwerken en ons leven, en mijn fluit,’ vertelt Sherihan.
‘Ik herinner me het moment dat we landden in Oslo, op 23 september 2014. Het was zo’n belangrijk moment – eindelijk waren we veilig!’
‘Noorwegen is heel anders dan Syrië,’ zegt Hennan. ‘Het klimaat is nog kouder dan we hadden verwacht. Maar toen we Koerdische literatuur in de bibliotheek vonden, wisten we dat we ergens waren gekomen waar werkelijk vrijheid is.’
Een normaal leven
Hennan laat ons foto’s zien van Sherihan die de dwarsfluit speelt op hun bruiloft in 2010, gekleed in een witte jurk met kant. ‘Ik mis de persoon die ik was voor de oorlog,’ zegt ze. ‘Mijn oude leven.’
Maar ze beginnen zich thuis te voelen. Beiden spreken nu vloeiend Noors. De 2-jarige Kahraman is een beetje angstig in de buurt van andere kinderen op de peuterschool vanwege zijn slechtziendheid. Maar hij blijft vragen naar zijn nieuwe vriend, Mina, en beweegt zich met grote snelheid door het appartement.
‘Onze Noorse vrienden vragen ons nooit waarom we niet naar de moskee gaan, en maken nooit opmerkingen als we een paar biertjes drinken,’ zegt Sherihan. ‘Ze oordelen niet. Maar ze zijn geobsedeerd door fietshelmen! Eén vriend blijft mij er steeds op aanspreken dat ik er geen gebruik,’ zegt ze lachend.
Ze hebben nog steeds familie en vrienden in Syrië: ‘Mijn enige hoop is dat de oorlog snel eindigt,’ zegt Hennan. ‘Tot die tijd zijn mensen genoodzaakt te vluchten. De internationale gemeenschap moet meer doen om de oorlog te stoppen.’ ‘Ieder land zou vluchtelingen moeten verwelkomen en de aantallen zouden eerlijk moeten worden verdeeld,’ voegt Sherihan toe.
‘Als ik een wens zou kunnen doen, dan zou ik een baan wensen, onafhankelijkheid en ik zou bij onze familie en vrienden willen zijn,’ zegt Sherihan. ‘Een normaal leven in veiligheid, zo simpel is het.’
Meer dan vier miljoen vluchtelingen uit Syrië wonen in slechts vijf landen in de regio. Amnesty roept op 400.000 van de meest kwetsbare vluchtelingen voor het einde van 2016 te hervestigen in de rijkste landen van de wereld. Eind 2017 hebben volgens onze schattingen 1,45 miljoen mensen wereldwijd hervestiging nodig.
Meer weten?
