Stop het strafbaar stellen van hulpverlening

Het gebrek aan opvang en hulpverlening voor mensen die asielbescherming zoeken in Nederland leidt al maanden tot onaanvaardbare situaties. Regelmatig slapen mensen buiten op het veld, wachtend op een slaapplek. Wie te hulp wil schieten, is sinds begin oktober strafbaar door een noodverordening, afgekondigd door de Veiligheidsregio Groningen.  

Het uitdelen van tenten en kampeerspullen kan leiden tot 3 maanden hechtenis of een boete van maximaal 4.500 euro. Slapen in een tent voor het aanmeldcentrum was al verboden. 

Amnesty International wil dat hulpverleners hun werk kunnen doen waar dat nodig is. Het criminaliseren van hulpverlening is een zorgwekkende ontwikkeling. 

Dagmar Oudshoorn, directeur van Amnesty International Nederland: ‘Deze noodverordening kan een afschrikwekkend effect hebben. Het kan hulpverleners ervan weerhouden de broodnodige hulp te bieden aan asielzoekers.’

Hulpverleners springen in gat dat overheid achterlaat 

De overheid en COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) slagen er nog altijd niet in om adequate en humane opvang te bieden voor mensen die asiel willen aanvragen in Ter Apel. En hulpverleners zijn in het gat gesprongen dat is ontstaan. Zij deelden de afgelopen tijd tenten uit, om zo het verschil te maken voor de mensen in nood. Hiervoor zijn ze nu strafbaar. 

De noodverordening zou volgens de woordvoerder van de veiligheidsregio Groningen vooral een stok achter de deur zijn, om te voorkomen dat mensen weer permanent op het veld in Ter Apel verblijven. De politie heeft wel al tenten ingenomen maar – tot nu toe – geen boetes uitgedeeld. 

Een falende staat 

De manier waarop de afgelopen maanden wordt omgegaan met mensen in nood, is beneden de humane ondergrens. Amnesty International constateert bovendien dat de tekortkomingen van het asielsysteem niet structureel worden opgelost en het gebrek aan opvangcapaciteit aanhoudt. 

In plaats daarvan is deze noodverordening afgekondigd die hulpverlening strafbaar stelt. Amnesty International roept de gemeentelijke autoriteiten op de noodverordening in te trekken. 

Dagmar Oudshoorn: ‘Misbruik bestuursrecht niet om hulpverlening aan asielzoekers in te perken. Het gaat hier om mensenrechtenactivisten. De autoriteiten moeten een veilige en stimulerende omgeving garanderen waarin mensenrechtenverdedigers hun werk kunnen doen zonder angst of straf.’

Waarschuwing 

Helaas zien we in andere Europese landen waartoe de criminalisering van hulpverleners kan leiden. Nederland is niet het enige land dat hulpverleners strafbaar stelt. Zo doet Griekenland er alles aan om een groep hulpverleners bij Lesbos te vervolgen. Zij werkten als vrijwilligers op Lesbos om vluchtelingen en migranten in nood te helpen. De Griekse autoriteiten klagen hen onder andere aan voor mensensmokkel en spionage. De hulpverleners kunnen 25 jaar celstraf krijgen. Ook in Frankrijk worden hulpverleners vervolgd.  

Het criminaliseren van hulpverleners lijkt hiermee een trend. Amnesty International wil die een halt toeroepen. Hulpverleners mogen niet de dupe worden van het falende beleid van de staat. Zij mogen niet vervolgd worden voor het helpen van mensen in nood, terwijl de overheden structurele oplossingen uit de weg gaan.