Stop de onderdrukking van Palestijnen bij protesten in bezet Oost-Jeruzalem

De Israëlische veiligheidsdiensten hebben herhaaldelijk onaangekondigd en buitensporig geweld ingezet tegen Palestijnse demonstranten in het bezette Oost-Jeruzalem. Dit volgde op vier dagen vol geweld waarin 840 Palestijnen gewond raakten. Ook raakten volgens de Israëlische politie ten minste 21 Israëlische politieagenten en zeven Israëlische burgers gewond.

De Palestijnen demonstranten protesteren tegen gedwongen huisuitzettingen in de wijk Sheikh Jarrah. Amnesty International roept de Israëlische autoriteiten op onmiddellijk een einde te maken aan deze huisuitzettingen, en aan het voortdurende verdrijven van Palestijnen uit Oost-Jeruzalem.

Bij de laatste escalatie vuurden gewapende Palestijnse groepen raketten af op Israël. Daarbij raakte ten minste een Israëli gewond. Er zijn berichten dat bij wraakaanvallen door Israël op Gaza verschillende mensen omkwamen. Amnesty International roept alle partijen op om het internationale humanitaire recht te respecteren en alle mogelijke voorzorgsmaatregelen te treffen om burgerslachtoffers te voorkomen.

Grof en lichtzinnig geweld

‘Bewijs dat Amnesty International heeft verzameld, toont een angstaanjagend patroon van Israëlische troepen die de afgelopen dagen grof en lichtzinnig geweld gebruikten tegen grotendeels vreedzame Palestijnse demonstranten’, zegt Saleh Higazi van Amnesty International. ‘Sommige van de mensen die gewond raakten bij het geweld in Oost-Jeruzalem waren omstanders of mensen die aan Ramadan-gebeden meededen.

‘Dit recente geweld laat weer eens  duidelijk zien hoe de illegale Israëlische campagne van uitbreiding van de Israëlische nederzettingen voortduurt, en dat er een toename is van gedwongen uitzettingen van Palestijnse bewoners – zoals in Sheikh Jarrah – om plaats te maken voor Israëlische kolonisten. Deze gedwongen uitzettingen maken deel uit van een voortdurend patroon in Sheikh Jarrah. Het zijn grove schendingen van het internationale recht en  oorlogsmisdaden.’

Ooggetuigenverslagen en video’s en foto’s die Amnesty-onderzoekers maakten laten zien hoe de Israëlische troepen tijdens gewelddadige aanvallen op de al-Aqsa-moskee herhaaldelijk buitenproportioneel en onwettig geweld gebruikten om demonstranten uiteen te jagen. Ook voerden ze willekeurige aanvallen uit op vreedzame demonstranten in Sheikh Jarrah.

Onwettig gebruik van geweld

Sinds het begin van de Ramadan op 13 april liepen de spanningen in Oost-Jeruzalem op. Palestijnen protesteerden tegen de Israëlische beperkingen die hun toegang tot de hoofdingang tot de Oude Stad beperkten. Op 26 april trokken de Israëlische autoriteiten deze beperkingen weer in, als antwoord op de voortdurende demonstraties. Daarnaast zijn mensen kwaad over de aanstaande plannen om vier Palestijnse gezinnen uit Sheikh Jarrah uit hun huis te zetten om plaats te maken voor Israëlische kolonisten.

Op 7 mei bereikten de spanningen hun kookpunt, toen meer dan 170 Palestijnen gewond raakten bij een aanval van Israëlische troepen op de al-Aqsa-moskee in een poging biddende mensen en demonstranten uiteen te jagen. Daarbij schoten ze met 40mm kinetic impact projectiles (KIPs) en concussion granaten op het publiek, dat bijeen was gekomen voor het laatste vrijdaggebed van de Ramadan.

Een Palestijnse journalist die ter plekke was, beschrijft hoe Israëlische soldaten tekeer gingen en projectielen en traangas afvuurden. Hij vertelde ook hoe ze de kliniek bij de moskee bestormden en demonstranten sloegen. Hij zei tegen Amnesty: ‘Ik doe al 10 jaar verslag van gebeurtenissen in Jeruzalem… En ik ben nog nooit in mijn hele leven zo bang geweest. Iedereen was doelwit. Ik zou willen zeggen dat de beschietingen willekeurig waren, maar dat zou een leugen zijn. Ze wisten precies op wie en wat ze hun kogels en granaten richtten. De meeste mensen werden beschoten in hun bovenlichamen (ogen, gezicht, borst).’ De journalist werd zelf ook geraakt in zijn rug, terwijl hij zijn camera omhoog hield en probeerde het gebied te verlaten.

Als reactie gooiden demonstranten bij al-Aqsa stenen en staken ze vuren aan, terwijl de Israëlische strijdkrachten op paarden en in gevechtsuitrusting schoten met schokgranaten om hen af te schrikken.

Bestorming van 10 mei

Op 10 mei raakten meer dan 300 Palestijnse demonstranten gewond toen de Israëlische strijdkrachten voor de tweede keer in een paar dagen het gebied rond de al-Aqsa-moskee bestormden. Een woordvoerder van de Rode Halve Maan vertelde Amnesty dat het geweld had geleid tot de ziekenhuisopname van ten minste 250 Palestijnen. Zeven van hen verkeren in kritieke toestand.

Een ooggetuige vertelde hoe Israëlische soldaten ramen braken en traangas en schokgranaten afvuurden. De mensen in de gebouwen hadden moeite om nog te kunnen ademhalen.

Volgens een andere getuige ter plekke begonnen de Israëlische soldaten vanaf een dak traangas af te vuren, voordat meer troepen het al-Haram-plein bestormden vanuit de Magharbeh-toegangspoort. ‘Ze kwamen steeds dichterbij, en drukten mensen de al-Aqsa-moskee in. Ze sloten de deuren af met metalen kettingen… en braken vervolgens een raam om traangas naar de mensen binnen te gooien die letterlijk opgesloten zaten met weinig ruimte om te ademen of medische hulp te krijgen… Daarnaast begonnen ze ook nog rubberen kogels af te vuren op mensen die binnen aan het bidden waren’, zei hij.

Hij gaf ook aan gezien te hebben hoe Israëlische soldaten omstanders sloegen en auto’s stopten die gewonden wegbrachten. Ze namen foto’s van de gewonde mensen voordat ze verder mochten. Hij werd zelf in zijn borst geraakt toen hij naar een medische hulpverlener liep die zelf gewond was.

Sheihk Jarrah

De afgelopen week hielden Palestijnen in de Sheikh Jarrah-buurt iedere nacht demonstraties in reactie op de dreiging van aanstaande gedwongen huisuitzettingen. Amnesty documenteerde daarbij willekeurige arrestaties van vreedzame demonstranten, buitensporig geweld, het willekeurige gebruik van geluids- en schokgranaten en het willekeurig bespuiten van demonstranten en huizen met stinkwater (met de geur van stinkdieren) uit waterkanonnen.

Vier Palestijnse gezinnen uit de buurt lopen risico gedwongen hun huizen uit te worden gezet nadat een rechtbank in Jeruzalem hun beroep tegen een uitzettingsbevel afwees. Het kolonisten-bedrijf Nahalat Shimon International heeft verschillende rechtszaken aangespannen om de huizen van tientallen gezinnen in Sheikh Jarrah in beslag te nemen. Dit doen ze door discriminerend wetten te gebruiken, zoals de ‘Legale en Administratieve Zaken Wet’ en de ‘Wet over het Bezit van Afwezigen’ uit 1950. Op basis van deze wetten nemen ze Palestijns land of eigendom in beslag en dragen het over aan groepen kolonisten. Het gedwongen uitzetten van de bevolking die oner een bezetting leeft is verboden onder internationaal humanitaire recht en vormt een oorlogsmisdaad volgens het Statuut van Rome van het Internationale Strafhof.

Amnesty bij willekeurige aanval

Amnesty-onderzoekers zagen op 9 mei een willekeurige aanval van Israëlische troepen op een groep vreedzame demonstranten in Sheihk Jarrah. De Israëlische troepen kwamen aan kort voor iftar – de avondmaaltijd in de Ramadan. Na de maaltijd vormden een tiental vreedzame demonstranten een cirkel en begonnen ze leuzen te zingen tegen de plannen om Palestijnse gezinnen uit te zetten. De demonstranten waren ten minste tien meter verwijderd van de Israëlische soldaten, die dichtbij gestationeerd waren in het huis van een Israëlische kolonist. Kort daarna vielen de Israëlische troepen de demonstranten aan. Op paarden reden ze naar de menigte. Een man die hinkte van de pijn zei dat hij door de politiepaarden vertrapt was terwijl hij probeerde weg te rennen. Bewoners werden tegen de muren van hun huizen gedrukt en vijf mannen werden willekeurig gearresteerd.

De Israëlische soldaten begonnen de mensen te duwen en slaan – onder hen was een Amnesty-onderzoeker die de demonstratie aan het monitoren was. Rond 10 uur ’s avonds brachten ze waterkanonnen met stinkdierwater en geluidsgranaten en begonnen willekeurig te schieten op de demonstranten.

Arrestaties op 6 mei

Osama Dweik werd op 6 mei gearresteerd tijdens een nachtelijke demonstratie in Sheikh Jarrah, toen de Israëlische politie plotseling een groep demonstranten aanviel en hem meteen oppakte. Op het politiebureau zag hij hoe de politie vier Palestijnen die waren opgepakt bij opstanden bij de Damascus-poort en in Sheikh Jarrah trapten en sloegen met wapenstokken. Die nacht werden nog zeven andere mensen in Sheikh Jarrah opgepakt.

Geweld op 7 mei

Gil Hammerschlag, een Israëlische activist die op 7 mei demonstreerde tegen de gedwongen uitzettingen in Sheikh Jarrah, werd geduwd en getrapt door Israëlische soldaten die vanaf minder dan 10 meter afstand geluidsgranaten gooiden naar vreedzame demonstranten.

Op dezelfde dag werd een Palestijnse man van middelbare leeftijd in zijn dij geraakt door een schokgranaat. Een fotograaf die ook ter plekke was vertelde hoe Israëlische troepen, ook politie te paard, een vreedzame menigte aanviel nadat een van de demonstranten een waterfles naar hen had gegooid.

Boodschap van een bedreigde bewoner

Nabil el-Kurd is een van de bewoners die gedwongen zijn huis uitgezet kan worden in Sheikh Jarrah. Hij vertelde Amnesty International:

‘Sheikh Jarrah heeft een bericht voor de hele wereld, en voor de Amerikaanse regering, het parlement in het Verenigd Koninkrijk, het Franse parlement, het parlement van de EU, het Internationale Strafhof: wat er met ons gebeurt, is een oorlogsmisdaad. Het is niet slechts een uitzetting, maar een oorlogsmisdaad. Vergeet dat niet. Ik weet niet waarom de hele wereld toekijkt naar wat er gebeurt en Israël ermee weg laat komen. Het is tijd dat ze stoppen Israël te verwennen.’

Amnesty’s oproep

‘Amnesty-onderzoekers zagen afkeurenswaardig gedrag bij de veiligheidsdiensten in Sheikh Jarrah. Onder meer willekeurige aanvallen op vreedzame demonstranten die opkomen voor hun rechten en roepen om het respecteren van internationale wetgeving. De Israëlische autoriteiten de geplande huisuitzettingen onmiddellijk stoppen in plaats van de rechten van de bewoners van Sheikh Jarrah en activistennog verder te schenden’, zegt Saleh Higazi.

Amnesty International roept de internationale gemeenschap op om Israël ter verantwoording te roepen voor de systematische schendingen onder internationaal recht.

‘Israël mag niet doorgaan met deze razernij tegen Palestijnen die slechts hun bestaansrecht verdedigen en demonstreren tegen hun gedwongen uitzetting. Simpele uitingen van bezorgdheid over Israëls verontachtzaming van zijn verplichtingen onder internationaal recht zijn niet genoeg. Er moeten duidelijke en sterke afkeuringen komen van deze overduidelijke schendingen, zoals gedwongen uitzettingen, de uitbreiding van illegale nederzettingen en de wrede onderdrukking van mensen die demonstreren tegen deze ernstige schendingen.’

We roepen nu de leden van de VN-Veiligheidsraad op om een open sessie te organiseren, en de Speciale Coördinator voor het Vredesproces in het Midden-Oosten om de lidstaten te instrueren.