Slowakije: Ernstige inperking vrijheid van protest door parlement

Het Slowaakse parlement heeft een wetsvoorstel aangenomen dat de macht van de autoriteiten uitbreidt om vreedzame bijeenkomsten te beperken of zelfs te verbieden. Hiermee schendt Slowakije de eigen grondwet en internationale mensenrechtenverplichtingen. Het wetsvoorstel moet onmiddellijk worden ingetrokken.

Amnesty International beschouwt de nieuwe wet als een poging om veiligheid en openbare orde als voorwendsel te gebruiken om het recht op vreedzame bijeenkomst aan banden te leggen en mensen hun recht op protest te ontnemen.

‘Vandaag hebben Slowaakse parlementsleden blijk gegeven van een totale minachting voor de mensenrechten door niet alleen stricte beperkingen op te leggen aan ons recht op vreedzaam protest, maar ook aan onze vrijheid van meningsuiting, onze vrijheid van vereniging en onze toegang tot informatie,’ reageert Rado Sloboda van Amnesty International Slowakije.

Ondanks kleine wijzigingen in het wetsvoorstel als reactie op de wijdverbreide verontwaardiging over de wet, kunnen deze concessies de drastische schending van de mensenrechten die deze wet vertegenwoordigt niet voorkomen.

In plaats van echte veiligheidszorgen aan te pakken, zal deze wet de macht van de autoriteiten om vreedzame bijeenkomsten te beperken of zelfs te verbieden uitbreiden en de kleine ruimte voor mensenrechten nog verder inperken.

Aanval op burgerlijke rechten en vrijheden

Amnesty is ook bezorgd over eerdere inperkingen van de burgerlijke rechten en vrijheden in Slowakije. In april 2024 werd een wet aangenomen die het werk van onafhankelijke organisaties bedreigt en verdacht maakt. Deze NGO-wet zou organisaties die meer dan 5000 euro uit het buitenland ontvangen tot ‘buitenlandse agent’ verklaren. Vergelijkbare wetten hebben in Rusland en Hongarije geleid tot het sluiten van talloze onafhankelijke organisaties.
Op 21 juni 2024 voerde de regering Fico al een wet in over de publieke omroep, die wordt vervangen door een nieuwe organisatie. Critici vrezen dat deze wet leidt tot inperking van de persvrijheid.

Achtergrond

Het wetsvoorstel maakt deel uit van een pakket wetsvoorstellen dat bij critici bekend staat als de “lex assassination”. Het verbiedt samenscholingen niet alleen in de buurt van het parlement, zoals nu het geval is, maar ook rond gebouwen waar staatshoofden, regeringsleiders en rechtbanken verblijven of werken.
Gemeenten krijgen ruime bevoegdheden om bijeenkomsten te verbieden op verschillende gronden, zoals het risico op aanvaringen tussen deelnemers en andere groepen. Ook kunnen gemeenten zich beroepen op de noodzaak voor strenge maatregelen om de openbare orde te waarborgen.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken kan de gemeente een boete opleggen van maximaal 16.500 euro als er een bijeenkomst wordt gehouden die niet vreedzaam verloopt, wordt ontbonden of resulteert in boetes voor “meerdere personen”.

Oproep

Amnesty International roept de president op om zijn veto uit te spreken over deze schandelijke wet en ervoor te zorgen dat Slowakije het recht op vreedzaam protest volledig blijft beschermen en respecteren.