Schandaal The Voice schreeuwt om een wetswijziging
Dit is het opinieartikel van Dagmar Oudshoorn dat op 22-01-2022 in het Algemeen Dagblad verscheen.
Ik was meegegaan en ik had geen nee gezegd, zei een van de ex-kandidaten van The Voice of Holland in het programma Boos. Ze legde uit dat ze hetgeen ze had meegemaakt, in eerste instantie niet als verkrachting zag. Ze gaf zichzelf de schuld.
Ook de samenleving legt de schuld vaak bij slachtoffers en zelfs de wet doet op dit moment eigenlijk aan victim blaming. Dat moet dringend veranderen. Want volgens de wet moet er sprake van dwang zijn voordat een aanranding of verkrachting strafbaar is. Bijvoorbeeld door geweld of dreiging met geweld. Eigenlijk zegt de wet dus: Heb jij je wel verzet? Terwijl 70 procent van de verkrachtingsslachtoffers bevriest. Dit is een natuurlijk overlevingsmechanisme, waar ook de slachtoffers in de Boos-uitzending over verklaarden. Het is de hoogste tijd dat deze wet wordt aangepast. Niet dwang moet centraal staan, maar het ontbreken van consent (wederzijdse instemming). Dat staat ook in internationale mensenrechtenverdragen die Nederland heeft ondertekend.
Victim blaming
Bewust of onbewust heeft de samenleving de neiging het slachtoffer deels te beschuldigen. Maar de wet weerspiegelt ook de heersende norm in de Nederlandse samenleving. Bewust of onbewust heeft onze maatschappij sterk de neiging om het slachtoffer (deels) te beschuldigen. ‘Waarom was je dan daar?’ of ‘Heb je wel duidelijk nee gezegd?’ zijn reacties die slachtoffers van seksueel geweld vaak horen.
De focus ligt nog steeds op het ‘nee’ zeggen door iemand die iets niet wil, in plaats van op het checken of de andere ook wil wat jij wilt. Niet gek dat van alle vrouwen die een verkrachting meemaken – dit overkomt een op de vijf vrouwen – meer dan de helft dit aan niemand vertelt, zo blijkt uit onderzoek van I&O Research in opdracht van Amnesty. Maar uit deze studie blijkt ook dat een zeer ruime meerderheid van de Nederlanders het als verkrachting beschouwt als er penetratie plaatsvindt zonder wederzijdse instemming.
En de overweldigende verontwaardiging naar aanleiding van het schandaal bij The Voice, waarbij nu wél veel aandacht is voor de gevolgen voor slachtoffers, laat zien dat het tijd is dat ook de politiek doorpakt.
Politieke verandering
Vorig jaar kwam de minister van Justitie en Veiligheid op Internationale Vrouwendag met een veelbelovend nieuw wetsvoorstel. We zijn er nog niet: dat wetsvoorstel ligt nog niet eens in de Tweede Kamer. Bovendien gaf toenmalig minister Grapperhaus onlangs nog aan dat hij implementatie van de wet wil uitstellen tot 2024. Dat is wat Amnesty betreft ontoelaatbaar. Seksueel geweld is een grove aantasting van de lichamelijke integriteit en een mensenrechtenschending. Dit probleem, zo blijkt uit alle cijfers en nu ook weer uit de uitzending van Boos, is groot en urgent.
Dat vraagt om urgente aanpassing en uitvoering van de wet. En wel in 2022. Zodat slachtoffers niet meer in de kou staan. Niet alleen slachtoffers van bekende Nederlanders, maar alle slachtoffers.
