Saudisch vonnis hoger beroep activiste Loujain al-Hathloul is onrechtvaardig (update)

De Saudische mensenrechtenactiviste Loujain al-Hathloul verloor gisteren het hoger beroep dat zij bij het Speciale Strafhof aanspande om haar onterechte veroordeling ongedaan te maken. Al-Hathloul kwam een maand geleden voorwaardelijk vrij nadat zij bijna drie jaar onterecht vastzat en mag nu vijf jaar lang het land niet verlaten.

Schijnvertoning

‘Dit vonnis laat zien dat de Saudische autoriteiten alle vormen van afwijkende meningen in het land blijven neerslaan, ondanks toenemende internationale kritiek’, zegt Loes van Leeuwen van Amnesty International. ‘Vreedzaam activisme wordt nog steeds als een misdaad beschouwd en mensenrechtenactivisten worden gezien als verraders of spionnen. Het beeld dat de autoriteiten graag laten zien, namelijk dat Saudi-Arabië in de laatste jaren hervormingen doorvoert, is een schijnvertoning.’

Nogmaals in hoger beroep

De activiste Al-Hathloul laat het hier niet bij zitten en gaat voor deze zaak nog een keer in hoger beroep, nu bij het Saudische Hooggerechtshof. Daar loopt al het hoger beroep dat zij aanspande om de verantwoordelijken voor haar marteling voor het gerecht te krijgen. Volgens Saudische aanklagers zou die foltering niet hebben plaatsgevonden en dus zou er niemand hoeven worden vervolgd.

Amnesty’s oproep

‘De Saudische autoriteiten moeten onmiddellijk een streep zetten door de veroordeling van Loujain al-Hathloul en het schandalige reisverbod opheffen dat haar en haar familie is opgelegd’, zegt Loes van Leeuwen. ‘Bovendien moet ze schadeloos worden gesteld voor haar onrechtvaardige detentie. Degenen die verantwoordelijk zijn voor Loujains foltering en andere vormen van mishandeling, moeten zo snel mogelijk worden berecht.’

(EINDE UPDATE)

De Saudische mensenrechtenactivist Loujain al-Hathoul kwam op 10 februari 2021 na 1001 dagen in gevangenschap vrij. De opluchting is groot dat zij nu weer bij haar familie is, maar deze voorvechter van vrouwenrechten had nooit mogen vastzitten.

Omstreden rechtszaak

Op 28 december 2020 werd Loujain al-Hathloul door het omstreden Speciale Strafhof veroordeeld tot vijf jaar en acht maanden gevangenisstraf. Ze werd beschuldigd van ‘spionage voor buitenlandse partijen’ en ‘samenzwering tegen het koninkrijk’. Al-Hathloul kwam op voor de rechten van vrouwen en streed voor het beëindigen van het systeem van mannelijke voogdij in Saudi-Arabië.

Een van de aanklachten ging over het contact met een Nederlandse diplomaat en een medewerker van Amnesty International Nederland. De nu 31-jarige Al-Hathoul zat toen al ruim twee jaar vast. Door aftrek van die jaren en strafvermindering werd haar vrijlating al rond deze tijd verwacht.

‘De vrijlating van Loujain al-Hathloul na een schrijnende beproeving in de gevangenis van bijna drie jaar is een ongelooflijke opluchting, maar komt veel te laat’, zegt Lynn Maalouf van Amnesty International. ‘Niets kan de wrede behandeling die ze heeft ondergaan, noch de onrechtvaardigheid van haar gevangenschap, goedmaken.’

Marteling en intimidatie

Tijdens haar verblijf in de gevangenis werd ze gemarteld en seksueel geïntimideerd, in eenzame opsluiting vastgehouden en kreeg ze maandenlang geen toegang tot haar familie. ‘De autoriteiten van Saudi-Arabië moeten ervoor zorgen dat degenen die verantwoordelijk zijn voor haar marteling en andere vormen van mishandeling voor de rechter worden gebracht’, zegt Lynn Maalouf. ‘Ze moeten er ook voor zorgen dat ze niet wordt onderworpen aan verdere strafmaatregelen, zoals een reisverbod.’ Al-Hathloul mag de aankomende 5 jaar het land niet verlaten.

Autorijden

De vrouwenrechtenactivist werd in 2013 wereldwijd beroemd door de video die zij op social media deelde waarin zij een auto bestuurde. Tot 2018 was autorijden door vrouwen nog verboden in Saudi-Arabië. Die rit kwam haar op een celstraf staan, maar dat wakkerde haar activisme juist aan: zij bleef zich inzetten voor de emancipatie van vrouwen in haar geboorteland en reisde de wereld over om hier aandacht voor te vragen.

‘Loujain al-Hathloul had nooit ook maar één seconde achter de tralies mogen doorbrengen. Ze is gestraft voor het moedig verdedigen van de rechten van vrouwen in Saudi-Arabië en voor het uitoefenen van haar recht op vrijheid van meningsuiting’, aldus Maalouf.

Vele gewetensgevangenen zitten nog vast

In 2018 werd zij vlak voordat autorijden door vrouwen werd toegestaan samen met andere vrouwenrechtenactivisten opgepakt, onder wie Eman al-Nafjan en Aziza al-Yousef die al eerder vrijkwamen in afwachting van hun rechtszaak. Andere vrouwenrechtenactivisten zitten nog wel vast zoals Nassima al-Sada, Samar Badawi en vele andere mensenrechtenactivisten.

Amnesty’s oproep

Amnesty International roept de Saudische autoriteiten op om onmiddellijk en onvoorwaardelijk alle mensenrechtenverdedigers en gewetensgevangenen vrij te laten die uitsluitend worden vastgehouden omdat zij hervormingen eisen en grondrechten verdedigen.

Tot de gevangenen behoren ook onder meer Mohammed al-Bajadi, oprichter van de Saudi Civil and Political Rights Association (ACPRA) en prominent mensenrechtenverdediger en blogger Raif Badawi die al bijna 9 jaar vastzit. Ook moet Salman al-Awda direct worden vrijgelaten. Hij is een hervormingsgezinde geestelijke die tot de doodstraf werd veroordeeld wegens het uiten van zijn mening in een tweet.

Lees meer over de mensenrechtensituatie in Saudi-Arabië.