Saudi-Arabië toont hypocrisie als gastland internetforum

De autoriteiten van Saudi-Arabië moeten in de aanloop naar het Internet Governance Forum (IGF) in Riyad onmiddellijk alle personen vrijlaten die ze willekeurig vasthouden enkel en alleen omdat ze hun mening online hebben geuit. Dat zeggen veertig NGO’s en mensenrechtenorganisaties waaronder Amnesty International vandaag in een gezamenlijke verklaring.

Van 15 tot 19 december 2024 vindt het IGF, het jaarlijkse forum over digitaal overheidsbeleid, plaats. Een van de belangrijkste thema’s dit jaar is het bevorderen van mensenrechten in het digitale tijdperk. Saudi-Arabië is gastland van het evenement. Dit is wonderlijk, want Amnesty International documenteerde de afgelopen jaren hoe de Saudische autoriteiten ijzingwekkend hard optreden tegen mensen die online ook maar het kleinste teken van een afwijkende of kritische mening laten zien.

Honderd dagen de tijd

‘De autoriteiten van Saudi-Arabië hebben honderd dagen de tijd voordat het IGF begint om te laten zien dat ze hun strikte optreden tegen de vrijheid van meningsuiting zullen afzwakken’, zei Agnès Callamard, secretaris-generaal van Amnesty International. ‘Ze kunnen deze tijd gebruiken om te laten zien dat ze dit evenement aangrijpen als een kans om echte hervormingen door te voeren in plaats van het in te zetten om hun imago op te poetsen. De Saudische autoriteiten moeten voor aanvang van het IGF diegenen vrijlaten die willekeurig zijn vastgezet enkel en alleen omdat ze hun recht op vrijheid van meningsuiting online uitoefenden. Doen ze dit niet, dan is het organiseren van de conferentie slechts een cynische PR-stunt.’

Angst om deel te nemen

Veel activisten uit het maatschappelijk middenveld en mensenrechtenactivisten die normaal gesproken de jaarlijkse conferentie bijwonen, hebben aangegeven zich ernstig zorgen te maken over het reizen naar Saudi-Arabië. Ze twijfelen om deel te nemen, uit angst voor arrestatie, intimidatie of toezicht, gezien de staat van dienst van Saudi-Arabië als het gaat om het monddood maken en opsluiten van critici.

27 jaar celstraf voor een tweet

Salma al-Shehab is één van de mensen die zijn veroordeeld vanwege hun online uitingen. Ze werd in januari 2021 gearresteerd en na een zeer oneerlijk proces in januari 2023 veroordeeld tot een schokkende gevangenisstraf van 27 jaar. Hier kwam nog een reisverbod van 27 jaar bovenop, op grond van verzonnen beschuldigingen van terrorisme. Ze kreeg deze straf alleen maar omdat ze tweette over vrouwenrechten.

11 jaar celstraf voor social media-posts

In een andere zeer verontrustende zaak veroordeelde de terreurrechtbank van Saudi-Arabië in januari 2024 Manahel al-Otaibi tot 11 jaar gevangenisstraf. Ze werd opgepakt omdat ze op sociale media vrouwenrechten promootte en foto’s van zichzelf deelde waarop ze geen abaya draagt, een traditioneel loszittend gewaad met lange mouwen.

Celstraf, reisverbod en doodstraf

Abdulrahman al-Sadhan, een medewerker van de Rode Halve Maan, werd in april 2020 na een zeer oneerlijk proces veroordeeld tot 20 jaar celstraf, gevolgd door een reisverbod van 20 jaar. Hij kreeg deze straf vanwege zijn satirische tweets. Mohammad bin Nasser al-Ghamdi, een gepensioneerde onderwijzer, uitte op X (voorheen Twitter) kritiek op de autoriteiten. Hij werd in juli 2023 ter dood veroordeeld. De doodstraf is dit jaar ingetrokken, maar Mohammad zit nog steeds vast.

Leidersrol digitaal overheidsbeleid

‘Deze zaken illustreren de duistere waarheid over de onderdrukking van de vrijheid van meningsuiting door de Saudische autoriteiten. Als het de Saudische autoriteiten ernst is met het innemen van een mondiale leidersrol op het gebied van digitaal overheidsbeleid, moeten ze laten zien dat ze het recht op vrijheid van meningsuiting voor iedereen willen respecteren. Dit kunnen ze doen door vage wetten die meningsuiting strafbaar stellen, zoals de Anti-Cyber Crime Law, te hervormen en een definitief einde te maken aan hun repressieve optreden tegen critici, online en offline,’ zegt Agnès Callamard.

Oproep Amnesty International

Amnesty International roept het organisatiecomité van het IGF op om van de Saudische autoriteiten de volgende garanties te krijgen:

• Weiger niemand de toegang tot het land voor deelname aan de conferentie;
• Geen van de deelnemers aan het IGF mag te maken krijgen met intimidatie, waaronder detentie en toezicht;
• Alle deelnemers moeten vrij kunnen spreken.

Teken hier de petitie om Salma al-Shehab, Manahel al-Otaibi, Abdulrahman al-Sadhan, Mohammad bin Nasser al-Ghamdi en anderen vrij te krijgen.