Saudi-Arabië schaft doodstraf deels af voor misdrijven gepleegd door minderjarigen

Saudi-Arabië schaft de doodstraf af voor mensen die een misdrijf begingen toen ze jonger waren dan 18 jaar. Ze kunnen nu maximaal 10 jaar gevangenisstraf krijgen. Enkele dagen eerder werd bekend dat ook stok- en zweepslagen niet langer als straf worden opgelegd.

Volgens informatie die Amnesty kreeg, zijn misdrijven die onder de antiterreurwet vallen uitgesloten. Het is onduidelijk welke straffen jeugdige delinquenten die volgens deze wet worden berecht zullen krijgen. Eerder al constateerde Amnesty dat de Saudische autoriteiten de antiterreurwet misbruiken om critici te straffen. De wet is vaag geformuleerd en wordt ook toegepast om vreedzame meningsuiting strafbaar te stellen.

Kinderrechtenverdrag

In artikel 37 van het VN-Kinderrechtenverdrag staat dat ‘geen enkel kind wordt onderworpen aan foltering of aan een andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing. Doodstraf noch levenslange gevangenisstraf zonder de mogelijkheid van vrijlating wordt opgelegd voor strafbare feiten gepleegd door personen jonger dan achttien jaar’.

Saudi-Arabië heeft zich verplicht het Kinderrechtenverdrag na te leven, maar legde desondanks toch de doodstraf op aan mensen die minderjarig waren op het moment dat ze een misdrijf begingen.

In 2019 veel executies

Uit het jaarlijkse Amnesty-rapport over de doodstraf blijkt dat Saudi-Arabië in de top 3 staat van landen die in 2019 de meeste doodvonnissen voltrokken. In 2019 waren er 184 executies. Onder de geëxecuteerden zijn veel leden van de achtergestelde sjiitische minderheid. Door het nieuwe besluit zal het leven van Ali al-Nimr, Abdullah al-Zaher en Dawood al-Marhoon mogelijk gespaard worden. Deze drie sjiitische mannen werden gearresteerd toen ze onder de 18 jaar waren.

Doodvonnis voor kind

Murtaja Qureiris is de jongste politieke gevangene in Saudi-Arabië. Als 10-jarige jongen deed hij mee aan een vreedzame demonstratie op de fiets. Hij riep ‘Het volk wil mensenrechten!’. Drie jaar later werd hij gearresteerd en kreeg hij de doodstraf opgelegd. In de gevangenis werd hij gemarteld om hem tot een bekentenis te dwingen. De autoriteiten beschuldigden hem van terrorisme, omdat hij een molotovcocktail naar een politiebureau zou hebben gegooid. Qureiris zegt dat hij onschuldig is. In juni 2019 werd het doodvonnis omgezet in 12 jaar cel. Op 13 februari 2020 kreeg Murtaja Qureiris strafvermindering. Hij moet nu 8 jaar gevangenisstraf uitzitten en mag daarna 8 jaar lang niet reizen.

Stok- en zweepslagen

Op 24 april werd bekend dat Saudi-Arabië zijn inwoners niet langer straft met stok- en zweepslagen. Het is nog onduidelijk of dit ook van toepassing is voor de verplichte geseling voor strafbare feiten onder Sharia-wetgeving, waaronder alcoholgebruik en seksuele misdrijven. Andere zware lijfstraffen, zoals het amputeren van ledematen, blijven wel bestaan.

Raif Badawi werd in 2014 veroordeeld tot duizend stokslagen en 10 jaar gevangenisstraf voor het schrijven van een blog. Na de eerste serie van vijftig stokslagen, die wereldwijd grote verontwaardiging opriep, heeft hij geen nieuwe slagen meer gekregen. Badawi is de oprichter van een online debatforum, de ‘Free Saudi Liberals’. Hij pleitte in zijn blogposts voor de vrijheid van meningsuiting, vrouwenrechten en rechten van minderheden.

Hervormingen

Kroonprins Mohammed bin Salman voert al langere tijd hervormingen door, waaronder aanpassing van het repressieve voogdijsysteem. Hoewel dit belangrijke stappen zijn, worden vrouwen nog steeds systematisch gediscrimineerd. Ook worden uitgesproken critici opgepakt, alleen maar omdat ze vreedzaam hun mening uiten. De hervormingen lijken dan ook vooral bedoeld om het imago van het land op te poetsen om buitenlandse investeerders te trekken.