Saudi-Arabië: Golf van drugsgerelateerde executies
Tientallen mannen die in Saudi-Arabië in de dodencel zitten voor drugsgerelateerde misdrijven vrezen voor hun leven nu er de afgelopen maanden een dramatische toename te zien is van executies voor drugsdelicten. Amnesty International roept Saudi-Arabië op een moratorium op executies in te stellen.
Tussen januari en april 2025 hebben de Saudische autoriteiten ten minste 88 mensen geëxecuteerd, 52 van hen voor drugsgerelateerde misdrijven. Dit is een dramatische toename ten opzichte van 2024, toen in totaal 46 mensen werden geëxecuteerd in dezelfde periode, geen van hen voor drugsgerelateerde misdaden.
Op 22 april kondigde het Saudische persagentschap de executie aan van drie mensen, twee Saudiërs voor het ‘promoten van hasj’ en een Pakistaan voor het ‘verhandelen van heroïne’.
“Ondanks herhaalde beweringen van Saudi-Arabië dat het het gebruik van de doodstraf beperkt voor misdaden die niet onder de sharia vallen, laat de alarmerende toename van executies voor drugsgerelateerde misdrijven de grimmige realiteit zien: Saudi-Arabië negeert schaamteloos het internationaal recht dat het gebruik van de doodstraf beperkt tot ‘de ernstigste misdrijven’” zegt Kristine Beckerle van Amnesty International.
Oproep Amnesty
De autoriteiten van Saudi-Arabië moeten onmiddellijk een einde maken aan deze executiegolf en een officieel moratorium instellen op executies. Het land moet dringend zijn wetten herzien om bepalingen te schrappen die het opleggen van de doodstraf mogelijk maken, en ervoor zorgen dat het nieuwe wetboek van strafrecht de doodstraf afschaft Daarnaast moet iedereen toegang hebben tot een eerlijk proces en adequate juridische vertegenwoordiging.
Exacte cijfers onbekend
Hoewel de Saudische autoriteiten geen cijfers delen over mensen die in de dodencel zitten, worden arrestaties voor drugsgerelateerde misdrijven routinematig gemeld in de staatsmedia, wat erop wijst dat een groot aantal mensen in detentie zit en ter dood is veroordeeld voor dergelijke misdrijven.
In november 2024 brachten de gevangenisautoriteiten in Tabuk 35 Egyptenaren die veroordeeld waren voor drugsgerelateerde misdrijven over naar één afdeling, wat erop kan duiden dat hun executies aanstaande zijn. Sinds november 2024 zijn in diezelfde gevangenis ten minste 10 buitenlandse staatsburgers en twee Saudische staatsburgers geëxecuteerd voor drugsgerelateerde misdrijven, wat de angst voor de mogelijke executies van de mannen vergroot.
Daarnaast zitten sinds maart 2025 minstens 44 Somalische mannen in de dodencel in de gevangenis van Najran, in het zuidwesten van Saudi-Arabië, voor drugsgerelateerde misdrijven. Dit maakte het Somalische consulaat in Saudi-Arabië bekend. Op 16 februari 2025 kondigde het Saudische ministerie van Binnenlandse Zaken de executie aan in Najran van Mohamed Nur Hussein, een Somaliër, voor “het smokkelen van hasj”, wat de zorgen over het lot van tientallen anderen die in de dodencel zitten doet toenemen.
Executies in april
Na een pauze tussen 20 februari en 6 april, een paar weken voor en tijdens de Ramadan, zijn executies in april met alarmerende snelheid hervat. Tussen 6 en 24 april 2025 executeerde Saudi-Arabië 22 personen, gemiddeld meer dan één per dag. 17 van deze mensen waren buitenlandse staatsburgers uit acht Arabische, Afrikaanse en Aziatische landen ten zuiden van de Sahara, waaronder Zuid-Aziatische, allenl veroordeeld voor drugsgerelateerde misdrijven. Drie Saudis werden ook geëxecuteerd voor drugsgerelateerde misdrijven, terwijl drie andere Saudiërs werden geëxecuteerd voor moord en terrorisme.
Oneerlijke processen
Amnesty International ziet een patroon van ernstige schendingen van het recht op een eerlijk proces voorafgaand aan executies in Saudi-Arabië. Ten minste vijf Egyptische mannen die op dit moment in de dodencel zitten, konden zich vanwege financiële beperkingen geen juridische vertegenwoordiging veroorloven en kregen geen door de rechtbank aangewezen advocaat tijdens het proces. In een ander geval had iemand wel een door de rechtbank aangewezen advocaat, maar deelde de advocaat tijdens het proces geen cruciale informatie over de zaak ter ondersteuning van zijn verdediging.
Verschillende van de Egyptische staatsburgers die op dit moment geëxecuteerd kunnen worden, vertelden dat ze gemarteld zijn tijdens hun ondervragingen om ‘bekentenissen’ af te dwingen. Volgens rechtbankdocumenten die Amnesty International heeft bekeken, zijn geen van deze klachten over marteling onderzocht
Achtergrond
Saudi-Arabië heeft al jarenlang een van de hoogst geregistreerde aantallen executies ter wereld. In 2024 werden 122 mensen geëxecuteerd voor drugsgerelateerde misdrijven, een aanzienlijk deel van de in totaal 345 executies die dat jaar zijn uitgevoerd. Deze sterke stijging vond plaats na een onderbreking van bijna drie jaar van dergelijke executies, na een moratorium dat in januari 2021 was afgekondigd door de Saudische Mensenrechtencommissie. Vorig jaar was Saudi-Arabië een van de vier landen waarvan bekend was dat ze executies hadden uitgevoerd voor drugsgerelateerde misdrijven.
Amnesty International is in alle gevallen tegen de doodstraf zonder uitzondering, ongeacht de aard of omstandigheden van het misdrijf; schuld, onschuld of kenmerken van het individu; of de methode die de staat gebruikt om de executie uit te voeren.
