Saudi-Arabië: doodstraf Murtaja Qureiris omgezet (update)

Saudi-Arabië heeft de plannen om de 18-jarige Murtaja Qureiris te executeren ingetrokken. Zijn straf is omgezet naar 12 jaar cel. Daarvan moet hij nog 3 jaar uitzitten. Naar verwachting komt Qureiris in 2022 vrij.

Update: op 13 februari 2020 werd het definitieve oordeel uitgesproken en kreeg Murtaja Qureiris strafvermindering. Hij moet nu 8 jaar gevangenisstraf uitzitten en kreeg een reisverbod van eveneens 8 jaar.

Als 10-jarige jongen deed Murtaja Qureiris uit Saudi-Arabië mee aan een vreedzame demonstratie op fietsen. Hij riep ‘Het volk wil mensenrechten!’. Drie jaar later werd hij gearresteerd. Hij is de jongste politieke gevangene in Saudi-Arabië.

Bekentenis na marteling

In de gevangenis werd hij gemarteld om hem tot een bekentenis te dwingen. De autoriteiten beschuldigden hem van terrorisme, omdat hij een molotovcocktail naar een politiebureau zou hebben gegooid. Qureiris zegt dat hij onschuldig is. Het opleggen van de doodstraf is volgens internationaal recht verboden voor misdrijven die zijn gepleegd door mensen jonger dan 18 jaar.

Rechtbank voor terrorisme

Murtaja Qureiris werd in eenzame opsluiting gezet en tijdens verhoor geslagen en geïntimideerd. Hij werd gedwongen een ‘bekentenis’ af te leggen. Zijn rechtszaak verliep oneerlijk en Qureiris werd als volwassene berecht, in plaats van als kind.

Tijdens zijn vijfjarige detentie werd hem de toegang tot een advocaat ontzegd, tot op zijn eerste hoorzitting die in augustus 2018 plaatsvond. Qureiris moest voor een speciale rechtbank voor verdachten van terrorisme verschijnen. Die rechtbank wordt in toenemende mate gebruikt door de Saudische autoriteiten voor rechtszaken tegen mensenrechtenactivisten en demonstranten.

Doodstraf afschaffen voor minderjarigen

Het nieuws van het intrekken van de executie van Qureiris is een grote opluchting voor hem en zijn familie, maar het is schokkend dat de Saudische autoriteiten de doodstraf oplegden aan iemand die jonger dan 13 jaar was toen hij werd gerresteerd. Het toepassen van de doodstraf bij mensen onder de 18 jaar druist in tegen internationale wetgeving. En volgens de Saudische wet is het nog steeds mogelijk om mensen ter dood te veroordelen voor misdaden die ze als minderjarigen begingen.

Om aan te tonen dat ze kinderrechten serieus nemen, moeten de Saudische autoriteiten het gebruik van de doodstraf voor alle misdrijven begaan door minderjarigen afschaffen. Dat geldt ook voor de doodvonnissen van Ali al-Nimr, Abdullah al-Zaher en Dawood al-Marhoon. Deze drie sjiitische mannen werden gearresteerd toen ze onder de 18 jaar waren en kunnen ieder moment worden geëxecuteerd.

Amnesty’s standpunt over de doodstraf

Amnesty is altijd en overal tegen de doodstraf, omdat het het recht op leven, zoals is vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, schendt. Hoewel internationaal recht zegt dat de doodstraf toegepast kan worden voor de ‘meest ernstige misdrijven’, is Amnesty van mening dat deze straf nooit mag worden opgelegd.