Rusland: Navalny veroordeeld tot zeker 19 jaar strafkamp

In Rusland heeft Aleksei Navalny nog eens ten minste 10 jaar cel gekregen. Hij moet die tijd in een strafkolonie doorbrengen. Zijn rechtszaak vond achter gesloten deuren plaats. Eerder al werd hij tot 9 jaar strafkamp veroordeeld.

Ruslands belangrijkste oppositiepoliticus werd schuldig verklaard aan het ‘aanzetten tot extremisme’ en het ‘oprichten van een extremistische organisatie’. Dit zijn verzonnen aanklachten. Met die beschuldigingen verwijst de rechtbank naar Navalny’s Anti-Corruptie Fonds. Daarmee openbaarde hij corruptie gepleegd door hooggeplaatste functionarissen.

In feite krijgt hij levenslang

Deze nieuwe straf tegen Aleksei Navalny van ten minste 10 jaar gevangenisstraf is weinig meer dan een heimelijk opgelegde levenslange gevangenisstraf. Het is ook een wrede daad van politieke wraak die niet alleen Navalny persoonlijk treft, maar ook als een waarschuwing dient voor andere critici in Rusland. De uitkomst van het schijnproces is slechts het nieuwste voorbeeld van de systematische onderdrukking van het Russische maatschappelijk middenveld. Die is geïntensiveerd sinds de Russische invasie van Oekraïne vorig jaar.

Amnesty’s oproep

Amnesty International dringt er bij de Russische autoriteiten op aan om een einde te maken aan de onterechte gevangenschap van Aleksei Navalny en hem onmiddellijk en onvoorwaardelijk vrij te laten. De wereld kijkt toe en Amnesty zal zich blijven uitspreken totdat het recht zegeviert en Navalny en alle anderen die ten onrechte gevangenzitten hun vrijheid terugkrijgen.

Luis in de pels

Aleksei Navalny is een uitgesproken tegenstander van de Russische president Poetin, oprichter van de Anti-Corruptie Stichting en initiatiefnemer van talloze baanbrekende onderzoeken die corruptie onder Russische topfunctionarissen en politici aan het licht brachten. Hij overleefde ternauwernood een vergiftiging met het zenuwgas Novitchok op 20 augustus 2020 – een poging tot moord waarvoor de Verenigde Naties de Russische staat verantwoordelijk houden.

Arrestatie in 2021

Nadat in 2020 geprobeerd was Navalny te vergiftigen werd hij in 2021 gearresteerd. Op 2 februari 2021 kreeg Navalny een gevangenisstraf opgelegd van 2 jaar en 8 maanden. Het ging om de omzetting van een voorwaardelijke gevangenisstraf uit 2014 van 3,5 jaar vanwege fraude. Navalny werd toen in een politiek gemotiveerde strafzaak veroordeeld na een valse aanklacht van fraude. De tijd dat hij huisarrest had, werd daarvan afgetrokken, waardoor hij een kleine 3 jaar de cel in moest.

‘Verduistering’

Op 29 december 2020 diende de Russische Onderzoekscommissie een andere aanklacht tegen Navalny in. Hij werd beschuldigd van het verduisteren van bijna 4 miljoen euro aan donaties aan de Anti-Corruptie Stichting en aangesloten non-profitorganisaties. In maart 2022 werd Navalny veroordeeld tot een extra gevangenisstraf van 9 jaar vanwege ‘grootschalige fraude’.

In september 2021 werd hij beschuldigd van ‘het creëren en leiden van een extremistische gemeenschap’. Hiermee stellen de Russische autoriteiten de activiteiten van het maatschappelijk middenveld gelijk aan ernstige misdrijven, waardoor tienduizenden aanhangers van Navalny het risico op vervolging lopen.

‘Extremistische’ organisaties

Volgens Russische wetgeving is extremisme alles wat in strijd is met het vage begrip ‘Russische waarden’. Kort na Nalvalny’s veroordeling in 2021 ontmantelden de Russische autoriteiten zijn Anti-Corruptie Stichting FBK en de Stichting voor de Bescherming van Burgerrechten en sloten zijn kantoren. Op 9 juni 2021 werden de twee organisaties officieel bestempeld als ‘extremistisch’ en verboden. De stichtingen en de campagnekantoren van Navalny in de regio’s zouden betrokken zijn bij ‘het creëren van omstandigheden om de sociaal-politieke situatie te destabiliseren onder het mom van liberale slogans’. Lees meer over het bestempelen van de campagnekantoren van Navalny als extremistisch.

Achtergrond

Navalny stortte op 20 augustus 2020 in op een vlucht van de Siberische stad Tomsk naar Moskou. Hij werd uiteindelijk naar Duitsland vervoerd voor medische behandeling waar hij 18 dagen in coma lag. Internationale experts concludeerden later dat de politicus was vergiftigd met het militaire zenuwgas Novitchok, dat verboden is volgens de Chemische Wapenconventie.

Terwijl Navalny na de poging hem te vergiftigen herstellende was in Duitsland, eiste de Russische Federale Penitentiaire Dienst dat hij zich meldde bij een reclasseringsambtenaar. Zo niet, dan zou hij gevangenisstraf krijgen vanwege het overtreden van een strafrechtelijke veroordeling.

Nadat Navalny in Duitsland was aangesterkt en op 17 januari 2021 terugkeerde naar Rusland, werd hij meteen gearresteerd. De autoriteiten voerden een groteske veiligheidsoperatie uit tijdens de aankomst van Navalny. Er waren honderden politieagenten opgeroepen om naar de luchthaven Vnukovo te komen. Zij arresteerden daar aanhangers van Navalny. Navalny’s vlucht werd omgeleid naar een andere luchthaven, die van Sheremetyevo. Kort na zijn terugkeer naar Rusland kreeg Navalny een gevangenisstraf opgelegd van 2 jaar en 8 maanden.

Lees meer over de mensenrechtensituatie in Rusland in ons webdossier.