VN moet vaart zetten achter verdrag voor misdrijven tegen de menselijkheid

Het is hoog tijd dat de VN-lidstaten onderhandelen over een verdrag om misdrijven tegen de menselijkheid te voorkomen en te bestraffen. Zo’n verdrag moet het internationale rechtssysteem versterken en ervoor zorgen dat er minder plekken op de wereld zijn waar daders zich kunnen onttrekken aan onderzoek en vervolging. De komende weken moet een VN-commissie een resolutie steunen om deze onderhandelingen in gang te zetten.

De komende zes weken komt de Zesde Commissie van de Algemene Vergadering van de VN bijeen om te debatteren over het agendapunt ‘crimes against humanity’. De zitting van de Zesde Commissie duurt tot 22 november. 

‘De komende zes weken heeft de internationale gemeenschap een unieke kans om eindelijk vooruitgang te boeken op dit gebied,’ zegt Agnès Callamard, secretaris-generaal van Amnesty International. ‘Een verdrag zou nieuwe wegen openen om gerechtigheid, waarheidsvinding en genoegdoening te garanderen voor slachtoffers van gruwelijke misdaden.’  

Wereldwijde rechtspraak 

Het huidige concept-verdrag, de ‘Convention on the Prevention and Punishment of Crimes against Humanity’, bevat bijvoorbeeld bepalingen voor wereldwijde rechtspraak voor alle misdrijven die onder het verdrag vallen.  

Dit zou staten verplichten om alle verdachten die binnen hun bereik zijn te vervolgen of uit te leveren, ongeacht waar het misdrijf is gepleegd of welke nationaliteit de verdachte of het slachtoffer heeft. Nationale rechtbanken zouden de bevoegdheid krijgen om zaken te behandelen. Dat geldt ook voor zaken waar het Internationaal Strafhof niet aan kan of wil beginnen. ‘Een verdrag zou het veel moeilijker maken voor daders om berechting te ontlopen’, aldus Callamard.  

Mijlpaal 

Er zijn specifieke verdragen voor misdrijven onder het internationaal recht, zoals genocide en oorlogsmisdaden. Maar zo’n verdrag is er nog niet voor misdrijven tegen de menselijkheid. Het Statuut van Rome van het Internationaal Strafhof (ICC) verbiedt deze weliswaar, maar een VN-verdrag zou het internationale rechtssysteem versterken. 

 ‘De Crimes Against Humanity Convention zou in meerdere opzichten een mijlpaal kunnen zijn,’ zegt Callamard. ‘Het verdrag zou staten niet alleen verplichten om misdrijven tegen de menselijkheid strafbaar te stellen, maar ook om ze te voorkomen en om samen te werken met andere staten, onder andere door wederzijdse juridische bijstand.’ 

‘Een nieuw verdrag zou – en dat is hoogstnodig – de internationale normen voor genderrechtvaardigheid verbeteren, onder andere door gendergerelateerde misdrijven te erkennen. Deze misdrijven krijgen nu veel te weinig internationale aandacht. Denk bijvoorbeeld aan genderapartheid, gedwongen huwelijken en gedwongen abortus. Het is de hoogste tijd voor een internationale wet die paal en perk stelt aan de eeuwenoude oorlog tegen vrouwen, meisjes en lhbtqia+’ers overal ter wereld.’

Wereldwijde misdrijven 

Misdrijven tegen de menselijkheid zijn een wereldwijd fenomeen. Alleen al in de afgelopen tien jaar heeft Amnesty International bewijzen verzameld van dergelijke misdrijven in minstens achttien landen over de hele wereld, waaronder Afghanistan, China, Ethiopië, Iran, Israël en de Bezette Palestijnse Gebieden, Myanmar, Nicaragua, de Filipijnen, Syrië, Oekraïne en Venezuela. 

Lees hier meer