Rechter buigt zich over etnisch profileren door Marechaussee

Op 15 juni behandelt de rechtbank Den Haag de zaak over etnisch profileren door de Koninklijke Marechaussee (KMar). Een coalitie van burgers en maatschappelijke organisaties heeft de Staat voor de rechter gedaagd. Het huidige beleid van de KMar staat toe dat etniciteit een rol speelt bij grenscontroles. Dat leidt tot discriminatie en daarom vraagt de coalitie aan de rechter om hier een einde aan te maken.

Wat is het probleem?

Bij grenscontroles selecteren marechaussees mensen mede op grond van hun uiterlijk voorkomen, huidskleur, of afkomst (etniciteit). Bovendien werkt de Koninklijke Marechaussee met risicoprofielen waarin etniciteit voorkomt. Bijvoorbeeld: mannen die snel lopen, goed gekleed zijn en die er ‘niet Nederlands’ uit zouden zien. Jelle Klaas, advocaat bij PILP-NJCM: “Dat is een vorm van discriminatie die in strijd is met de mensenrechten en het Nederlands recht en dus verboden is.”

De impact van etnisch profileren

Etnisch profileren heeft negatieve gevolgen. Het is schadelijk voor de mensen die het treft, draagt bij aan stigmatisering van etnische minderheden, tast het vertrouwen in de overheid aan en blijkt niet effectief bij de bestrijding van criminaliteit. Mpanzu Bamenga, een van de eisers: “Je probeert rustig te blijven, maar het blijft een vernederende ervaring. Jij wordt eruit gepikt terwijl anderen mogen doorlopen.”

“Er staat veel op het spel”

De rechtszaak draait om de vraag of de Koninklijke Marechaussee mensen mag selecteren voor een controle mede op grond van hun uiterlijk, huidskleur of vermoedelijke herkomst (etniciteit). De vraag aan de rechter is daarmee of etniciteit, in combinatie met andere criteria, een onderdeel mag zijn van een risicoprofiel. De uitspraak van de rechter over die vraag zal bredere impact hebben. Dionne Abdoelhafiezkhan, van Controle Alt Delete: “Er staat veel op het spel. We weten dat niet alleen de KMar maar ook de politie en andere wetshandhavers werken met etnisch geladen risicoprofielen. We hopen dat de rechter snel een einde maakt aan deze vorm van discriminatie.”

Over de eisers

Als eisers in deze zaak treden op: Amnesty International, Controle Alt Delete, het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM), antidiscriminatievoorziening RADAR en twee ‘niet-witte’ burgers die herhaaldelijk etnisch geprofileerd zijn door de Koninklijke Marechaussee. De procedure wordt gecoördineerd door het PILP-NJCM en de partijen worden tevens bijgestaan door advocaten van Houthoff. “Het werk dat Houthoff doet, vindt plaats in het hart van de maatschappij, waarbij gelijkheid aan de basis moet staan. Wij zijn daarom trots een bijdrage te kunnen leveren aan deze fundamentele en belangrijke zaak”, aldus Thijs van Aerde, van Houthoff.

Er komt een livestream vanuit de rechtbank Den Haag. Via deze link kunnen geïnteresseerden de zaak volgen.

Lees meer over de rechtszaak tegen de Koninklijke Marechaussee.