Qatar: minister van Arbeid noemt oproep compensatiefonds arbeidsmigranten ‘publiciteitsstunt’

In Qatar heeft de minister van Arbeid Amnesty’s oproep om een compensatiefonds in te stellen voor uitgebuite arbeidsmigranten een ‘publiciteitsstunt’ genoemd.

Steve Cockburn van Amnesty International: ‘Het is enorm teleurstellend om te horen dat oproepen voor meer compensatie worden afgewezen. De overgrote meerderheid van de arbeidsmigranten die terugkeerden naar landen als Nepal of Bangladesh, heeft geen toegang tot de huidige regeling van Qatar. Niet uitbetaald loon en de onwettige wervingskosten zullen niet worden gecompenseerd. Ook families die een dierbare verloren krijgen niet de broodnodige financiële steun.’

Meer inspanningen nodig

‘Hoewel het geld dat dit jaar wordt uitbetaald zeker belangrijk is, is de uitspraak van de minister dat hun deur openstaat voor werknemers die het slachtoffer zijn geworden van misbruik onvoldoende. Er is een veel proactievere aanpak nodig om ervoor te zorgen dat gerechtigheid voor iedereen binnen handbereik is. Qatar moet het bestaande steunfonds uitbreiden of nieuwe fondsen opzetten. Dat is niet eenvoudig, maar als de wil er is, kan er een oplossing worden gevonden die het leven van zoveel werknemers zou veranderen’, zegt Cockburn.

Steun- en Verzekeringsfonds voor Arbeiders

De autoriteiten van Qatar startten begin 2020 het Steun- en Verzekeringsfonds voor Arbeiders, maar het blijft onduidelijk hoe en wanneer werknemers in aanmerking komen om geld van dit fonds te ontvangen. Uit onderzoek van Amnesty en andere organisaties blijkt dat uitbetaling niet automatisch gebeurt. Bij gebrek aan transparantie over het besluitvormingsproces is het onduidelijk waarom niet. In haar voortgangsrapport van 2020 zegde de ILO toe om met het ministerie van Arbeid samen te werken voor de behandeling van klachten, en om na te gaan hoe een snelle naleving van gerechtelijke uitspraken kan worden gewaarborgd via het Steun- en Verzekeringsfonds voor Arbeiders.

Achtergrond

Op 2 november 2022 noemde het Qatarese minister van Arbeid, Ali bin Samikh al-Marri, in een interview met AFP de campagne van Amnesty International om uitgebuite arbeidsmigranten te compenseren een ‘publiciteitsstunt’. Hij voegde eraan toe dat de ‘deur van het ministerie openstaat’. en dat ‘als er een persoon is die recht heeft op compensatie en deze niet heeft ontvangen, deze dit kenbaar moet maken en dan zullen wij hem helpen’.

In mei 2022 lanceerden Amnesty International en een coalitie van organisaties een campagne waarin Qatar en de FIFA worden opgeroepen om een uitgebreid herstelprogramma op te zetten om arbeidsmigranten te vergoeden als zij slachtoffer zijn van uitbuiting tijdens de voorbereidingen voor het Wereldkampioenschap voetbal in Qatar in november dit jaar. Sindsdien heeft de oproep de steun gekregen van veel nationale voetbalbonden en WK-sponsors. De leiding van de FIFA heeft het belang van compensatie erkend, hoewel de voetbalbond zich er nog niet publiekelijk toe heeft verplicht.

Sinds 2018 hebben de Qatarese autoriteiten maatregelen genomen om werknemers te beschermen tegen te laat of het helemaal niet betalen van loon en voor het verbeteren van de toegang tot de rechter. Deze maatregelen beschermen werknemers echter onvoldoende. Cruciaal is dat hervormingen nog niet goed worden uitgevoerd en gehandhaafd. Werknemers die Qatar bijvoorbeeld al hebben verlaten, hebben geen toegang tot de arbeidscomités of een fonds dat is opgericht om hen te betalen wanneer hun werkgevers dit niet deden.

Lees meer over de mensenrechtensituatie van arbeidsmigranten in Qatar.