Prominente Belarussische activist vrijgelaten

Op 6 oktober 2022 is in Belarus Nasta Loika vrijgelaten. Ze is een prominente mensenrechtenactivist die zich onder meer hard maakt voor het beschermen van de rechten van migranten en mensenrechteneducatie. Ook voert ze actie tegen de onderdrukkende anti-extremisme-wetten in Belarus.

Op 6 september 2022 werd Nasta Loika opgepakt nadat ze de rechtszaak van bekende mede-activisten had bijgewoond. Op grond van verzonnen aanklachten werd Loika voor 15 dagen vastgezet vanwege ‘vandalisme’. Op 22 september kreeg ze nogmaals 15 dagen voor hetzelfde ‘vergrijp’.

Aanslag op vrije meningsuiting

Loika had geen toegang tot een advocaat en andere basisbehoeftes zoals warme kleren, drinkwater en medische zorg. Ook mocht ze haar eigen zitting op 22 september niet bijwonen. De aanklacht tegen Loika was de zoveelste aanslag op de vrijheid van meningsuiting in Belarus.

Het was niet de eerste keer dat Loika werd vervolgd voor haar mensenrechtenactivisme. Sinds augustus 2021 was ze verdachte in een strafzaak in verband met de activiteiten van het Mensenrechtencentrum Viasna. De autoriteiten hebben dit onderzoek nu stopgezet en een reisverbod opgeheven dat haar was opgelegd, maar ze blijft getuige in deze zaak.

Achtergrond

De autoriteiten van Belarus hebben sinds de omstreden herverkiezing van president Loekasjenko in augustus 2020 nieuwe maatregelen genomen om mensenrechtenverdedigers, maatschappelijke organisaties en onafhankelijke media verder te onderdrukken. In de zomer van 2021 sloten de Belarussische autoriteiten Human Constanta, de mensenrechtenorganisatie waarmee Nasta Loika vroeger samenwerkte.

Belarus wordt vaak de laatste dictatuur van Europa genoemd. President Loekasjenko bestuurt de voormalige Sovjet-republiek al 28 jaar met ijzeren vuist. Freedom House heeft een index van 0 tot 100 voor de mate van vrijheid die mensen in hun land genieten. Daarbij gaat het onder meer over stemrecht, vrije meningsuiting en gelijkheid voor de wet. Belarus heeft een score van 8. Ter vergelijking: Nederland scoort 97 punten.