Proces tegen Nobelprijswinnaar Bialiatski uit Belarus is ‘beschamende illusie’ van gerechtigheid
In Belarus is het proces begonnen in de politiek gemotiveerde zaak tegen Ales Bialiatski en zijn collega’s Valiantsin Stefanovich, Uladzimir Labkovich en Dzmitry Salauyou. Bialiatski, voorzitter van de mensenrechtengroep Viasna, was in 2022 winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede.
‘Het proces tegen Ales Bialiatski en de andere mensenrechtenverdedigers is een overduidelijke daad van onrechtvaardigheid waarin de staat duidelijk wraak wil nemen voor hun activisme’, zegt Marie Struthers van Amnesty International. ‘In deze beschamende illusie van een rechtszaak kunnen de beklaagden niet eens hopen op de schijn van gerechtigheid. De rechter heeft niet alleen geweigerd om het proces in het Belarussisch te voeren in plaats van in het Russisch, maar weigert ook om hun handboeien af te doen of om de hoorzitting te schorsen zodat de beklaagden kennis kunnen nemen van de documenten voor het proces.
Politiek gemotiveerde vervolging
In een land waar politiek gemotiveerde vervolging en massale opsluiting van mensen vanwege kritiek op de regering routine zijn, is mensenrechtenwerk even onmisbaar als gevaarlijk. De regering van president Loekasjenko is bijzonder wraakzuchtig tegen mensenrechtenactivisten, en de uitkomst van dit ‘proces’ lijkt voorbestemd om onrechtvaardig te zijn.
Amnesty’s oproep
Amnesty International roept de autoriteiten van Belarus op om alle aanklachten tegen Ales Bialiatski, Valiantsin Stefanovich en Uladzimir Labkovich direct in te trekken en hen onmiddellijk en onvoorwaardelijk vrij te laten.
Achtergrond
Ales Bialiatski, oprichter en voorzitter van het mensenrechtencentrum Viasna, Valiantsin Stefanovich, plaatsvervangend voorzitter van Viasna en vice-president van de Internationale Federatie van Mensenrechten, en Uladzimir Labkovich, Viasna’s advocaat, zijn ten onrechte beschuldigd van ‘het smokkelen van grote sommen geld en het financieren van groepsactiviteiten die de openbare orde ernstig schenden’. Ze zitten sinds juli 2021 vast. De verbannen medeverdachte Dzmitry Salauyou wordt bij verstek berecht. Ze riskeren tot 12 jaar gevangenisstraf.
Het openbaar ministerie beweert dat ze ten minste 201.000 euro en 54.000 dollar over de grens hebben gesmokkeld. Dat geld zouden ze hebben gebruikt om onwettige protestactiviteiten te financieren.
Tijdens massale vreedzame protesten tegen de vermeende verkiezingsfraude tijdens de presidentsverkiezingen in 2020, speelde Viasna een belangrijke rol bij het documenteren en rapporteren van massale mensenrechtenschendingen, waaronder willekeurige arrestaties en detentie, marteling en oneerlijke processen.
Ales Bialiatski zat al eerder gevangen. Juni 2014 kwam Bialiatski vrij nadat hij 3 jaar had vastgezeten. Hij was veroordeeld tot 4,5 jaar cel uit voor het gebruik van zijn persoonlijke bankrekeningen in Litouwen en Polen om het mensenrechtencentrum Viasna te financieren. De veroordeling was slechts een manier om zijn mensenrechtenwerk te dwarsbomen.
