Petrochemische industrie in de Verenigde Staten verwoest levens 

Giftige vervuiling door de petrochemische industrie en fossiele brandstoffen in Texas heeft verwoestende gevolgen voor de omwonenden. De nalatige praktijken van de industrie veroorzaken vaak ernstige mensenrechtenmensenschendingen. Dat zegt Amnesty International vandaag in een rapport.

Het rapport The Cost of Doing Business? The Petrochemical Industry’s Toxic Pollution in the USA beschrijft de schade als gevolg van de giftige vervuiling door honderden petrochemische fabrieken langs het Houston Ship Channel in Texas. Omwonenden hebben weinig of geen toegang tot adequate gezondheidszorg, rechtsmiddelen of schadeloosstelling. Onder de slachtoffers zijn veel kinderen die regelmatig chemische stoffen inademen waarvan bekend is dat ze kanker, ademhalingsaandoeningen en geboorteafwijkingen veroorzaken. Dit is in strijd met de mensenrechten, want iedereen heeft recht op gezondheidszorg en bescherming door de overheid.  

Lage levensverwachting

Veel fabrieken hebben een erbarmelijke staat van dienst op het gebied van veiligheid, lappen de regels aan hun laars en laten herhaaldelijk schadelijke chemicaliën weglekken, zonder dat ze daar maatregelen tegen treffen of zich daarvoor hoeven te verantwoorden.  

Veel ondervraagden vertelden Amnesty International dat bij henzelf of een familielid een ademhalingsziekte was vastgesteld, zoals longkanker of astma, of dat ze regelmatig ademhalingsmoeilijkheden hadden. Dit komt overeen met wetenschappelijk onderzoek naar de gezondheidseffecten van de nabijheid van de petrochemische industrie. De gemiddelde levensverwachting in de overwegend zwarte gemeenschappen langs het Houston Ship Channel is tot 20 jaar lager dan in de witte buurten 25 kilometer verderop. 

 ‘Mijn familie en ik hebben er elke dag last van. Er hangt altijd een geur in de lucht als je even naar buiten gaat,’ zei buurtgenoot Alondra Torres. 

Nederlands bedrijf betrokken 

De vervuiling wordt ook veroorzaakt door een Nederlands concern. LyondellBasell heeft zijn hoofdkantoor in Rotterdam en is met 32 vestigingen wereldwijd een van de grootste kunststof-, chemie- en raffinagebedrijven. Het Channelview Complex aan de Golf van Mexico in Texas is een van de grootste petrochemische faciliteiten in die regio. Op de eigen website noemt het bedrijf zichzelf ‘maatschappelijk verantwoord’. Ook stelt Channelview ‘toegewijd te zijn aan het verminderen van uitstoot (…) en het naleven van alle wetten en de voorwaarden van onze vergunningen.’

Ondanks al deze toezeggingen kent Channelview Complex van LyondellBasell een geschiedenis van niet-naleving en van vervuiling van gemeenschappen en het milieu. Zo stemden dochterondernemingen van het bedrijf in oktober 2021 in met de betaling van 3,4 miljoen dollar aan civielrechtelijke boetes wegens schendingen van de Clean Air Act (een milieuwet). Het ging hierbij om duizenden tonnen illegale uitstoot van gevaarlijke luchtverontreinigende stoffen en broeikasgassen, onder andere in het Channelview Complex.  

In januari 2023 kwam er bij een lek van Equistar Chemicals LP dat meer dan 101 uur duurde meer dan 88.000 pond vervuiling vrij, waaronder 1,3-butadieen, benzeen, ethyleen en tolueen. Omwonenden klaagden die dag over zwarte rook uit het complex. In een reactie zei LyondellBasell: ‘We erkennen dat onze activiteiten, inclusief die op ons Channelview Complex, impact hebben op de gemeenschappen waar we gevestigd zijn. We streven ernaar de mensenrechten te respecteren van alle mensen die daar mogelijk de gevolgen van ondervinden.’  

Straffeloosheid

In Texas kunnen bedrijven boetes ontlopen als ze zeggen dat een lek ‘ongepland en onvermijdelijk’ was. Bovendien gebruikt de overheid het geld van de boetes soms om te investeren in de industrie. In de staat is het zo geregeld dat klachten over vervuiling genegeerd kunnen worden als ze al eens eerder zijn ingediend. Het grote aantal fabrieken maakt het moeilijk om vast te stellen welke fabriek de bron is van een lek of de oorzaak van een ziekte. 

Een ramp waarbij giftige stoffen vrijkomen, kan in het ergste geval tienduizenden mensen treffen, maar ondanks grote branden en chemische lekken in de afgelopen jaren is er geen effectief waarschuwingssysteem om bewoners te alarmeren. 

Grote mensenrechtenschendingen

‘Regels worden vaak niet gehandhaafd,’ zegt Alysha Khambay van Amnesty International. ‘Veel van de betrokken bedrijven lijken boetes, als ze al worden opgelegd, te beschouwen als gewoon een zakelijk risico. Het huidige systeem is in het voordeel van de bedrijven en in het nadeel van de mensen die door die bedrijven schade wordt berokkend. De praktijken van de wereldwijde petrochemische industrie veroorzaken vaak grote mensenrechtenmensenschendingen. Dit kan en moet veranderen.’ 

Identieke misstanden in Louisiana

Een nieuw rapport van Human Rights Watch beschrijft hetzelfde probleem, maar dan in de staat Louisiana. De ernstige gezondheidsproblemen van inwoners van ‘Cancer Alley’ in de staat Louisiana zijn volgens het rapport het gevolg van een tekortschietende overheid en milieuvervuiling. Mensen hebben er een verhoogd risico op kanker, ademhalingsaandoeningen en de gezondheid van moeders, kinderen en pasgeborenen wordt bedreigd. 

Oproep Amnesty

Amnesty roept op tot een veel betere controle op vervuiling, meer inspecties en betere handhaving. Ook moet de federale overheid ervoor zorgen dat Texas zich aan de wet houdt en de vervuilers bestraft. Lokale gemeenschappen moeten toegang hebben tot rechtsmiddelen en schadeloosstelling, inclusief financiering voor gezondheidszorg. Amnesty vindt ook dat de petrochemische industrie in deze gebieden niet verder mag uitbreiden, en dat het gebruik van fossiele brandstoffen zo snel mogelijk moet stoppen.