Palmolieschandaal: multinationals profiteren van kinderarbeid en uitbuiting

Bekende multinationals, waaronder Unilever en Nestlé, produceren en verkopen voedsel, cosmetica en huishoudmiddelen waarin palmolie is verwerkt die in Indonesië is gewonnen onder schokkende omstandigheden. Op de plantages komen mensenrechtenschendingen op grote schaal voor. Zo werken kinderen, soms niet ouder dan 8 jaar, lange dagen en onder gevaarlijke omstandigheden. Dat zegt Amnesty International in een nieuw rapport dat vandaag is gepubliceerd.

In het rapport The great palm oil scandal: Labour abuses behind big brand names, staan de uitkomsten van een uitgebreid onderzoek naar palmolieplantages in Indonesië. De plantages zijn eigendom van de grootste palmolieproducent ter wereld: Wilmar. Grote afnemers van de palmolie van Wilmar zijn AFAMSA, ADM, Colgate-Palmolive, Elevance, Kellogg’s, Nestlé, Procter & Gamble, Reckitt Benckiser en Unilever.

Systematische uitbuiting op de plantages

Amnesty International sprak met 120 werknemers op plantages die eigendom zijn van twee dochterondernemingen en drie toeleveranciers van Wilmar in Kalimantan en Sumatra in Indonesië. Het onderzoek legt een groot scala aan misbruik bloot:

• Vrouwen worden gedwongen om lange uren te werken onder dreiging van loonsverlaging. Het loon is vaak ver onder het minimumloon; in extreme gevallen verdienen vrouwen nauwelijks meer dan twee euro per dag. Ook is er niet voorzien in een pensioenregeling of ziektekostenverzekering.
• Kinderen, soms niet ouder dan 8 jaar, doen gevaarlijk en zeer zwaar lichamelijk werk. Soms verlaten kinderen vroegtijdig school om hun ouders op de plantage te helpen.
• Werknemers worden blootgesteld aan ‘paraquat’ en lopen daardoor ernstige verwondingen op. Paraquat is een landbouwgif dat nog steeds wordt gebruikt op de plantages ondanks het feit dat het verboden is in de EU en door Wilmar zelf.
• Werknemers werken zonder deugdelijke bescherming in de open lucht, ondanks gevaarlijke concentraties van luchtverontreiniging door bosbranden.
• Er gelden enorm hoge doelstellingen die de werknemers dienen te halen. Het is zwaar en afbeulend werk om de loodzware palmvruchten met groot gereedschap uit de soms wel 20 meter hoge bomen te knippen. Pijn en uitputting zijn het gevolg. Voor het niet oprapen van palmvruchten of het oogsten van onrijpe vruchten is een lijst van straffen opgesteld.

Kinderarbeid

Een 14-jarige jongen vertelde Amnesty International dat hij op zijn twaalfde de school had verlaten omdat zijn vader ziek was en onmogelijk de werkdoelstellingen nog kon halen. Zijn twee jongere broertjes, van 10 en 12, werken na schooltijd ook op de plantage. ‘Ik heb twee jaar lang mijn vader elke dag geholpen. Ik verliet school om mijn vader te helpen omdat hij het werk niet meer aankon. Hij was ziek. Ik heb er spijt van dat ik de school verliet. Ik zou graag verder naar school gaan om slimmer te worden. Ik zou graag leraar worden.’

‘Keurmerk’ misbruikt

Wilmar heeft toegegeven dat er problemen zijn op het gebied van arbeidsomstandigheden. Ondanks deze misstanden zijn drie van de vijf palmolieproducenten die Amnesty in Indonesië heeft onderzocht, gecertificeerd als ‘duurzaam’. Maar in de praktijk controleert niemand de bedrijfsvoering en worden dagelijks miljoenen consumenten bedrogen. Zij denken in de supermarkt een met duurzame palmolie geproduceerd product te kopen.

Amnesty vraagt de bedrijven om hun klanten te vertellen of de palmolie in populaire producten als Magnum roomijs, Colgate tandpasta, Dove cosmetica, Knorr soep, KitKat, Pantene shampoo en Ariel afkomstig is van Wilmars activiteiten in Indonesië.

• Download het rapport: The great palm oil scandal: Labour abuses behind big brand names
• Lees de reacties van de verantwoordelijke bedrijven.
• Wat je nog niet wist over palmolie: vijf feiten