Onderzoek naar aanval op lhbti-activist Vitalina Koval uit Oekraïne voortgezet

Het justitiële onderzoek naar de homofobe aanval op de Oekraïense Vitalina Koval in 2018 is verlengd tot en met 31 januari 2022. Het Oekraïense Openbaar Ministerie kijkt naar het discriminerende motief van de aanslag en de mogelijke kwalificatie als haatmisdrijf. Het onderzoek zal naar verwachting begin 2022 worden afgerond.

Amnesty International is hierover verheugd omdat het risico bestond dat het onderzoek niet zou worden verlengd na de deadline van 31 juli 2021. Daardoor zou Koval het recht op toegang tot de rechter worden ontzegd. Dit zou buitengewoon schadelijk zijn omdat haatmisdrijven in Oekraïne dan blijkbaar ongestraft gepleegd kunnen worden.

Verf in de ogen

Vitalina Koval organiseerde op 8 maart 2018, Internationale Vrouwendag, een actie om aandacht te vragen voor de rechten van vrouwen en lhbti’ers in haar land. Aan het einde van die actie werd ze door zes leden van een lokale anti-lhbti-groep besmeurd met verf. Door de chemicaliën raakte ze aan beide ogen gewond. De politie kwalificeerde de aanval niet als haatmisdrijf, ondanks de homofobe berichten die de groep voor en na de aanval op sociale media verspreidde.

Recht op eerlijk proces

Alleen twee vrouwen werden vervolgd. Het proces tegen hen begon in december 2018. Uiteindelijk verklaarde de rechter op 5 maart 2021 dat de twee overvallers niet meer strafrechtelijk aansprakelijk waren vanwege het verstrijken van de verjaringstermijn voor het strafbare feit. Hoewel de beslissing wettig is, schond het Vitalina Kovals recht op een eerlijk proces, waardoor ze geen gerechtigheid en herstelbetalingen kreeg.

Amnesty International voerde actie voor Koval en riep de procureur-generaal van Oekraïne op de zaak tegen de aanvallers van Vitalina Koval te verlengen en hen in een eerlijk proces te berechten. Eerder al, tijdens Amnesty’s wereldwijde schrijfactie Write for Rights, werd massaal actiegevoerd voor Koval.

Achtergrond

De advocaat van Vitalina Koval vocht met succes het feit aan dat het OM de aanval aanvankelijk niet als haatmisdrijf kwalificeerde. In november 2018 beval de rechtbank de politie om alsnog een strafzaak te openen en om de aanval als haatmisdrijf te onderzoeken. Het onderzoek startte in december 2018. Het moest echter voor 31 juli 2021 zijn afgerond, omdat de zaak volgens de regels van het Wetboek van Strafvordering dan wordt afgesloten. Nu is die termijn tot 31 januari 2022 verlengd.