Noodtoestand in Turkije dreigt mensenrechten terug te dringen
De Turkse president Erdoğan kondigde woensdag 20 juli de noodtoestand voor ten minste drie maanden af. Vandaag kondigde de vicepremier aan dat Turkije het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens gedurende die periode zal opschorten. Het lijkt een voorbode voor wat die noodtoestand met zich mee dreigt te brengen: het terugdringen van de mensenrechten en een excuus voor een verdere aanval op de vrijheid van meningsuiting, willekeurige gevangenname en marteling.
De noodtoestand geeft de premier en zijn kabinet de macht om bij decreet te regeren en het parlement te omzeilen. Amnesty International vreest dat dit gebruikt gaat worden om de periode van voorarrest, momenteel maximaal vier dagen, te verlengen. Dat kan het risico op mishandeling en oneerlijke processen verhogen. Noodmaatregelen kunnen ook worden ingezet om het recht op vrije meningsuiting en dat op vreedzame samenkomst willekeurig te beperken. Eveneens kan het recht van ambtenaren om in beroep te gaan tegen hun ontslag of schorsing ermee worden ontzegd.
Noodtoestand in het internationaal recht
Volgens internationaal recht moeten noodmaatregelen noodzakelijk en proportioneel zijn wat betreft reikwijdte en duur. Ook mogen ze alleen worden ingezet om daadwerkelijke bedreigingen van de veiligheid van de natie tegen te gaan. Aan sommige rechten, zoals dat op een eerlijk proces en het verbod op marteling en discriminatie, mag nooit worden getornd, ook niet tijdens een noodtoestand.
Situatie sinds couppoging
- Klopjacht van ongekende omvang op mensen die worden beschuldigd van banden met Fethullah Gülen.
- Rechters en aanklagers: ten minste 2.745 geschorst volgens tv-station Habertürk, 2.277 gearresteerd volgens de vicepremier.
- Onderwijzers: 15.200 personeelsleden van ministerie van Educatie geschorst, 1.577 universiteitsdecanen gevraagd ontslag te nemen.
- 524 privéscholen en 102 andere onderwijsinstellingen zouden worden gesloten.
- Media: meer dan 20 nieuwssites geblokkeerd, licenties van 25 mediabedrijven ingetrokken, 34 perskaarten ingetrokken, arrestatiebevel tegen ten minste 1 journalist voor verslaggeving rondom de coup.
- Mensenrechtenadvocaat en journalist Orhan Kemal Cengiz op 21 juli opgepakt.
