Nobelprijs voor gevangengezette Iraanse activist Mohammadi
De Iraanse mensenrechtenverdediger Narges Mohammadi heeft de Nobelprijs voor de Vrede 2023 gekregen. De kans dat ze de prijs zelf in ontvangst kan nemen is klein: Mohammadi zit een lange gevangenisstraf uit in de beruchte Evin-gevangenis in de Iraanse hoofdstad Teheran.
Comitévoorzitter Berit Reiss-Andersen begon de bekendmaking met de woorden ‘Vrouw, Leven, Vrijheid’. Dat is de slogan van de Iraanse protesten die een jaar geleden uitbraken na de dood van Jina/Mahsa Amini. Die drie woorden zijn volgens Reiss-Andersen tekenend voor haar inspanningen voor het respecteren van de mensenrechten in Iran.
Prominente mensenrechtenverdediger
De 51-jarige Mohammadi is een vooraanstaande activist die al eerder gevangenzat vanwege haar vreedzame inzet voor de mensenrechten. Ze is gemarteld, kreeg, doodsbedreigingen en medische zorg werd haar onthouden. Ook mag ze haar twee kinderen niet zien.
In oktober 2020 kwam ze vervroegd vrij nadat ze in 2016 tot 16 jaar cel was veroordeeld. Ze kreeg die straf onder meer omdat ze actievoerde tegen de doodstraf en voor haar deelname aan vreedzame protesten tegen zuuraanvallen op vrouwen.
Telkens opnieuw opgepakt
Ze kon maar kort van haar vrijheid genieten, want in juni 2021 werd ze opnieuw veroordeeld. Deze keer kreeg ze 2,5 jaar gevangenisstraf, 80 zweepslagen en boetes opgelegd. Die straf kreeg ze alleen omdat ze op vreedzame wijze gebruikmaakte van haar recht op vrijheid van meningsuiting en vergadering. In januari 2022 werd Mohammadi opnieuw veroordeeld. Ze kreeg volgens Taghi Rahmani, haar echtgenoot die in Parijs woont, een straf van 8 jaar cel en 70 zweepslagen.
Ook in gevangenis activistisch
In een zeldzaam telefonisch interview met de New York Times eerder dit jaar zei ze: ‘Hoe meer ze mij straffen, hoe meer ze van mij afnemen, hoe vastberadener ik word om te vechten totdat we democratie en vrijheid bereiken en niets minder.’
Zelfs vanuit de gevangenis uit Narges Mohammadi kritiek op de Iraanse regering. Ze organiseerde protesten en sit-ins nadat Iraniërs in opstand kwamen na de dood in detentie van Jina/Mahsa Amini in september 2022. Zij was opgepakt omdat ze de verplichte hoofddoek verkeerd zou hebben gedragen.
Amnesty’s oproep
Amnesty International kwam meermaals in actie om de Iraanse autoriteiten op te roepen Narges Mohammadi vrij te laten. Amnesty roept de internationale gemeenschap opnieuw op om zich in te spannen voor de onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van Narges Mohammadi. Dat geldt ook voor alle andere vrouwen en mannen die ten onrechte gevangen zijn gezet, simpelweg omdat ze op vreedzame wijze hun mensenrechten uitoefenen, ook in de nasleep van de ‘Vrouw, Leven, Vrijheid’- protesten van 2022.
